Magnat
Z Wikipedii
Magnat (łac. magnus - wielki) – możnowładca, arystokrata. W klasycznym znaczeniu członek jednego z rodów magnackich (magnaterii, a także w późniejszym okresie posiadaczy tytułów: książąt, hrabiów, baronów, margrabiów lub markizów), dziedzic tytułów i majątku. Nieliczni szlachcice, zwani magnatami, posiadali olbrzymie majątki, liczące wiele folwarków i tysiące poddanych. Posiadali własne miasta, kilkadziesiąt wsi oraz własne wojsko, ale mieli takie same prawa polityczne jak pozostała część szlachty. Ponadto w okresie I Rzeczypospolitej jedyny stosowany tytuł to tytuł księcia noszony tradycyjnie przez potomków rodów kniaziów litewskich. Posiadanie tego tytułu nie wiązało się jednak ze specjalnymi prawami, ani nawet nie oznaczało uznania za magnata, jeśli dana osoba nie posiadała odpowiednich dóbr — przykład to historia rodu Czartoryskich, który wcześnie podupadł i pomimo dziedzicznego tytułu książęcego nie był uznawany za magnacki aż do czasu, kiedy August II Mocny nadał tej rodzinie wielkie dobra, tak że stała się ona bogata i potężna. Niektórzy magnaci otrzymywali od cudzoziemskich władców tamtejsze tytuły, ale w Polsce ich nie używali. Dopiero po rozbiorach wśród polskich rodów magnackich upowszechniło się używanie tytułów nadawanych przez władców państw zaborczych.
Współcześnie określenie to stosowane jest także wobec członków rodzin największych kapitalistów w przemyśle, bankowości, handlu itd. (np. magnat naftowy i finansowy - John Rockefeller, stalowy - Alfred Krupp; tacy magnaci nazywani są np. po angielsku - tycoon albo business magnate).
[edytuj] Polskie rody magnackie
- Braniccy
- Chodkiewiczowie
- Czartoryscy
- Czetwertyńscy
- Doliwa
- Działyńscy
- Druccy-Lubeccy
- Eysymont
- Eysmont
- Firlejowie
- Gasztołdowie
- Giedroyciowie
- Grzymalici
- Górkowie
- Hlebowiczowie
- Holszańscy
- Jabłonowscy
- Jagiellonowie
- Julkówscy
- Kazanowscy
- Kiszkowie
- Krasiccy
- Krasińscy
- Kmitowie
- Koniecpolscy
- Koriatowicze
- Lanckorońscy
- Leszczyńscy
- Ligęzowie
- Lisowscy
- Lubomirscy
- Łascy
- Nadolscy
- Nałęczowie
- Odrowążowie
- Oleśniccy
- Ossolińscy
- Opalińscy
- Ostrogscy
- Pacowie
- Piastowie
- Poniatowscy
- Potoccy
- Prażmowscy
- Raczyńscy
- Rzewuscy
- Radziwiłłowie
- Sapiehowie
- Sanguszkowie
- Sieniawscy
- Sobiescy
- Szafrańcowie
- Szydłowieccy
- Tarnowscy
- Tęczyńscy
- Tyszkiewiczowie
- Weyherowie
- Wielopolscy
- Wiśniewscy
- Wiśniowieccy
- Zamoyscy
- Zarębowie
- Zasławscy
- Zborowscy
- Żółkiewscy
[edytuj] Zobacz też
- Szlachta
- Szlachta w Polsce
- Ziemiaństwo
- Arystokracja
- Historia polskich rodów szlacheckich
- Polska w czasach saskich
