Kiełpin (województwo kujawsko-pomorskie)

Z Wikipedii


Kiełpin
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	tucholski
Gmina	Tuchola
Sołtys	Mieczysław Nieżórawski
Położenie	53° 37' 27'' N 17° 52' 57'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	820
Strefa numeracyjna (do 2005)	52
Kod pocztowy	89-500 Tuchola
Tablice rejestracyjne	CTU
Położenie na mapie Polski Kiełpin

Kiełpin (kaszb. Kiéłpën) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Tuchola na Pojezierzu Krajeńskim przy trasie drogi wojewódzkiej nr 237. W skład sołectwa Kiełpin wchodzą również miejscowości Jesionowo, Kiełpin-Wymysłowo, Na Polach, Pod Lasem, Stegny, Trzcionek i Wiśniówka.

Wieś o charakterze rolniczym. Lokacja wsi nastąpiła w 1349 roku w ramach kolonizacji prowadzonej przez państwo krzyżackie.

Pierwsze zapiski o Kiełpinie mamy dzięki komturowi tucholskiemu Konradowi Vullekop, który w 1349 r. wystawia przywilej na tę wieś. Obejmuje ona wtedy 50 włók tj. ok. 850 ha. Sołtys Brenk ma 6 włók (ok. 102 ha) wolnych od wszelkich czynszów i 1/3 z opłat sądowych. Reszta osadników daje niewielkie daniny i zobowiązana jest do dziesięciny arcybiskupowi gnieźnieńskiemu. W roku 1570 wieś liczy 60 włók ziemi (ok. 1020 ha), ale 16 włók jest pustych, czyli nie obrabianych (ok. 272 ha), a 6 chłopów obrabiało poniżej 17 ha, co czyniło ich wtedy małorolnymi, czyli zagrodnikami lub wielokrotnie już wspominanymi ogrodnikami.

Po "potopie szwedzkim" Kiełpin długo podnosi się ze zniszczeń. Wieś została, bowiem całkowicie spalona i w roku 1664 ciągle się jeszcze odbudowuje. Ówczesny sołtys posiada tam 6 włók ziemi (tj. ok. 102 ha). Mieszkają w tej wsi także dwaj lemani (w XVII w. chłopi dzierżący ziemię na własność w zamian za pewne powinności wobec dworu, np. wożenie listów lub zboża dziedzica wsi, osobiście wolni) oraz 1 wybraniec, czyli chłop z dóbr królewskich, powoływany do służby wojskowej w zamian za zwolnienie z innych powinności. W końcu XIX w. wieś liczy ok. 1732 ha, jest tam 210 budynków, z czego 92 domy mieszkalne, zamieszkałe przez 580 katolików i 71 ewangelików. Funkcjonuje też szkoła. Na początku lat 20. XX wieku odnotowujemy istnienie kuźni Bolesława Gulgowskiego i zakładu stolarskiego Tomasza Frycy. W roku 1929 istnieje ponadto zakład krawiecki Pawła Ryckowskiego, jeszcze jeden zakład stolarski J. Oszuścika, dwa zakłady szewskie (jeden P. Gacy) i dwa zajazdy Z. Glazy oraz B. Gulgowskiego. Największymi właścicielami ziemskimi w tymże roku są: Józef Gulgowski – 218 ha, Mięsikowski Fr. – 89 ha, Agnieszka Okonek – 52 ha, Sampławski Antoni – 51 ha, Szmelter Stanisław – 50 ha, W(?)stenberg Otton – 255 ha oraz Leon Janta-Połczyński. Mieszka tam wtedy ogółem 731 mieszkańców. W latach 30. XX wieku istniała nadal szkoła podstawowa, do której w 1935 r. uczęszczało 113 dzieci uczonych w dwóch klasach przez 2 nauczycieli, a kierownikiem szkoły był Paweł Szarek. Istniało też koło Związku Strzeleckiego, do którego należało 16 osób, (w 1933 r.). Mieszkał też w tej wsi prezes tucholskiego Kółka Rolniczego (1937 r.) Bronisław Kopka. Ten sam Bronisław Kopka jest sekretarzem OSP w Kiełpinie, prezesem Marceli Biernacki, skarbnikiem Jan Oszuścik, a naczelnikiem Bolesław Babiński.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. W miejscowości znajduje się szkoła podstawowa i kościół.

Inne miejscowości o nazwie Kiełpin: Kiełpin, Kiełpin-Wymysłowo, Kiełpino, Kiełpiny, Kiełpinek