Kasyteryt
Z Wikipedii
Kasyteryt to minerał należący do gromady tlenków. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich, występujących tylko w niektórych regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od greckiej nazwy cyny i nawiązuje do składu chemicznego tego minerału.
Spis treści |
[edytuj] Cechy fizyczne
- Wzór chemiczny : SnO2 - dwutlenek cyny
- Układ krystalograficzny : tetragonalny
- Barwa : żółtawy do czarnego
- Rysa : biała do żółtawej
- Połysk : diamentowy
- Twardość w skali Mohsa : 7
- Gęstość : 6,8 - 7,1
- Łupliwość : niewyraźna
- Przełam : muszlowy
- Fluorescencja : brak
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym ( izometryczne), rzadziej igiełkowym. Przyjmuje postać słupów tetragonalnych zakończonych bipiramidą. Na ścianach kryształów często występuje widoczne podłużne prążkowanie. Bardzo często występują zbliźniaczenia – najczęściej bliźniaki kolankowe. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, groniastych. Niekiedy tworzy drewnopodobne naskorupienia zwane „cyną drzewną”. Jest kruchy, przeświecający.
[edytuj] Występowanie
Powstaje w skałach magmowych, składnik granitów, pegmatytów, spotykany w utworach kontaktowo - metasomatycznych oraz w aluwiach pochodzących z rozmycia skał pierwotnych. Wchodzi w skład wielu żył kwarcowych. Współwystępuje z fluorytem, topazem, miką, kwarcem, turmalinem. Bywa spotykany w piaskach nadmorskich.
Miejsca występowania: Australia, Boliwia, Czechy - Rudawy /jedne z najładniejszych kryształów/, Finlandia, Francja, Niemcy, Malezja, Rwanda[1] - odmiana ziarnista wykorzystywana przede wszystkim w przemyśle metalurgicznym /małe znaczenie kolekcjonerskie/, Meksyk, Namibia, Portugalia - Panasqeiira, USA.
W Polsce, w prekambryjskich łupkach krystalicznych Gór Izerskich znajdują się "pozabilansowe" (tj. nie nadające się do eksploatacji ze względu na brak wydajnych technologii przeróbki rud) złoża kasyterytu w formie bardzo drobnych ziarn o średnicy od 0,02 do 0,2 mm. Złoża te wyczerpane zostały podczas eksploatacji w okolicach wsi Gierczyn i Krobica w wiekach XVI-XVII. Rozpoznane pozostałości wynoszą około 2,7 mln ton rudy o średniej zawartości 0,48% Sn.
[edytuj] Zastosowanie
- ma znaczenie jubilerskie - szlachetne odmiany kasyterytu, po oszlifowaniu nie przekraczają masy 5 ct. Większe okazy o masie do 25 ct pochodzą zwykle ze złóż boliwijskich i należą do rzadkości. Spotykane okazy duże, często o masie dochodzącej do kilku kilogramów, są zwykle nieprzezroczyste i dlatego nie znajdują zastosowania w jubilerstwie. Tylko nieliczne są obrabiane w formie kaboszonu.
- cieszy się zainteresowaniem kolekcjonerów
- jest jednym z niewielu minerałów cyny i głównym źródłem tego metalu.
Cyna ma zastosowanie w przemyśle hutniczym, metalurgicznym, samochodowym, lotniczym, precyzyjnym, elektronicznym, do produkcji środków grzybobójczych i przeciwpróchniczych (dodatek do past do zębów).
- często zawiera także niewielkie ilości żelaza i rzadkich pierwiastków jak tantal i niob.
