José Manuel Durão Barroso

Z Wikipedii

José Manuel Durão Barroso

Data urodzenia	23 marca 1956
Premier Portugalii
Okres urzędowania	od 6 kwietnia 2002 do 17 lipca 2004
Poprzednik	António Guterres
Następca	Pedro Santana Lopes
Przewodniczący Komisji Europejskiej
Okres urzędowania	od 1 listopada 2004
Poprzednik	Romano Prodi

José Manuel Durão Barroso (ur. 23 marca 1956 w Lizbonie) – polityk portugalski. W rządzie Cavaco Silvy minister spraw zagranicznych, po wygranej konserwatystów w wyborach 2002 r. został premierem Portugalii, którą to funkcję pełnił do 29 czerwca 2004, czyli ogłoszenia go przyszłym szefem Komisji Europejskiej. Na czele "europejskiego rządu" stoi od 1 listopada 2004. W 2007 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Spis treści

1 Reformator lewicowy
2 Kariera polityczna w Partii Socjaldemokratycznej
3 Barroso przewodniczącym Komisji Europejskiej
4 Podejrzenia o korupcję
5 Przypisy

[edytuj] Reformator lewicowy

Barroso z wykształcenia jest prawnikiem, ekspertem od prawa międzynarodowego: ukończył uniwersytet lizboński i uniwersytet w Genewie (Institut européen de l'université de Genève). Później kierował wydziałem stosunków międzynarodowych w portugalskim uniwersytecie w Lusiad.

Polityką zaczął zajmować się jeszcze jako student. Był członkiem maoistowskiego Rewolucyjnego Ruchu Portugalskiego Proletariatu, które uczestniczyło w rewolucji goździków obalającą w 1974 r. wojskową dyktaturę Salazara w Portugalii. W okresie przejścia do demokracji, zmienił poglądy na centrolewicowe: w grudniu 1980 r. został członkiem centrolewicowej Partii Socjaldemokratycznej (PSD), a od 1999 r. jej przewodniczącym. Jestem centrowym socjaldemokratą, politykiem umiarkowanym, reformatorem, w żadnym razie neoliberałem-mówił o sobie w 2004 r. Komentując swój udział w ruchu komunistycznym stwierdził: Nie wstydzę się tego co robiłem gdy byłem 18-latkiem na wydziale prawa w Lizbonie w tych rewolucyjnych czasach. Teraz jestem umiarkowany, ale myślę że został mi ten sam entuzjazm

[edytuj] Kariera polityczna w Partii Socjaldemokratycznej

W 1985 r. został doradcą sekretarza stanu ds. polityki zagranicznej – jako 29-latek był wówczas jednym z najmłodszych polityków w rządzie. Dwa lata później został sekretarzem stanu ds. polityki i współpracy zagranicznej. Był zaangażowany w próby pokojowego rozwiązania wojny domowej w byłej portugalskiej kolonii Angoli: w 1990 i 1991 r. patronował porozumieniom pokojowym. Popierał także niepodległość Wschodniego Timoru, wówczas prowincji Indonezji. Od 1992 r. do porażki PSD w wyborach w 1995 r. był ministrem spraw zagranicznych Portugalii. Po wyborach 2002 r. został premierem rządu koalicyjnego. Jego rząd podejmował wiele kontrowersyjnych decyzji: popierał interwencję w Iraku (m.in. w marcu 2002 zorganizował szczyt na Azorach), prowadził restrykcyjną politykę gospodarczą, zmierzającą do ograniczenia deficytu budżetowego i przeglądu portugalskiego prawa pracy. Podniósł podatek VAT i ograniczył zatrudnienie w administracji. Nie spowodowało to jednak, jak na razie, ożywienia gospodarki i zmniejszenia bezrobocia, powodując spadek poparcia społecznego dla rządu i porażkę Partii Socjaldemokratycznej w wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2004 r. PSD poniosła również porażkę w przyspieszonych wyborach parlamentarnych wyznaczonych na 20 lutego 2005.

[edytuj] Barroso przewodniczącym Komisji Europejskiej

Początkowo Barroso nie był nawet brany pod uwagę jako ewentualny kandydat na szefa Komisji. Okazało się jednak że jego kandydatura wzbudza najmniej kontrowersji wśród 25 europejskich przywódców. Wybór był tylko formalnością – 29 czerwca 2004 r. nominację ogłoszono już 5 minut po rozpoczęcia brukselskiego szczytu. Wybór padł na premiera Portugalii nie w uznaniu jego cech przywódczych czy sprawności w zarządzaniu. Barroso wygrał, bo nikomu się nie naraził. Nie był ani zbyt proamerykański dla Francuzów, ani zbyt antyamerykański dla Polaków. Wystarczająco, w oczach Niemców, forsował dalszą integrację, ale nie zraził Skandynawów nadmiernym entuzjazmem do budowy europejskiego państwa federalnego^{[potrzebne źródło]} – komentował decyzję Rady w "Rzeczpospolitej" Jędrzej Bielecki. Zdaniem polskiego premiera Marka Belki, jest on wybitną postacią i podziela polską wizję Europy.

22 lipca Barroso uzyskał wotum zaufania od nowo wybranego Parlamentu Europejskiego.

Barroso zapowiedział, że dążyć będzie do wzmocnienia Unii i zwiększenia jej gotowości do interwencji w sprawach międzynarodowych. Barroso jest zdecydowanym zwolennikiem zacieśnienia stosunków pomiędzy Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi.

Nasza planeta miałaby się znacznie lepiej, gdyby Europa i USA pracowały razem, i znacznie gorzej, gdyby taka współpraca ustała – zapewniał w jednym z wywiadów. Od początku konsekwentnie popierał interwencję zbrojną w Iraku. Mówi się, że z prezydentem USA George'em W. Bushem łączą go przyjacielskie stosunki. To samo można powiedzieć o jego relacjach z J. Chirakiem. Doskonale posługuje się zarówno językiem angielskim jak i francuskim.

[edytuj] Podejrzenia o korupcję

W czerwcu 2007 r. portugalski sąd konstytucyjny orzekł, że centroprawicowa partia PSD złamała ustawowe limity przyjmując 233 tys. euro od firmy budowlanej "Somague" w 2002 r., wkrótce po tym jak Barroso został premierem Portugalii. Dwa miesiące po transakcji do biura prokuratora generalnego wpłyneła petycja wysłana przez nowego ministra transportu, który był wcześniej skarbnikiem PSD. W petycji w zawoalowany sposób prosi on o przychylne potraktowanie "Somague" w sporze o państwowy przetarg. Część ekspertów uważa, że jako premier Barroso musiał wiedzieć o sprawie. Belgijski eurodeputowany Bart Staes stwierdził, że "zaistniała sytuacja wystawia na próbę uczciwość i niezależność przewodniczącego Barroso". Jednak wszczęcie postępowania przeciwko Barroso przez Parlament Europejski ocenia się jako "mało prawdopodobne".^[1]