Jacek Odrowąż
Z Wikipedii
św. Jacek Odrowąż-Wojtkowicz herbu Odrowąż (ur. 1183 w Kamieniu Śląskim, zm. 15 sierpnia 1257 w Krakowie) - święty Kościoła katolickiego, dominikanin.
Urodził się w szlacheckiej rodzinie Odrowążów, był krewnym biskupa Iwona Odrowąża. Studiował na uniwersytetach w Paryżu i Bolonii. Jak każdy z Odrowążów podróżował do Krakowa i rodowych posiadłości w Szydłowcu oraz okolicznych Chlewisk i Dębnia. Został kanonikiem kapituły krakowskiej, której przewodniczącym był Iwo Odrowąż. Biskup ten zaprosił dominikanów do Polski. Św. Dominik wyraził życzenie by do zakonu wstąpiło kilku Polaków; do Zakonu Kaznodziejskiego wysłano Jacka Odrowąża oraz bł. Czesława Odrowąża. Byli oni ostatnimi braćmi, których obłóczył osobiście św. Dominik w 1221. Następny generał dominikanów bł. Jordan z Saksonii wysłał obu Polaków do Polski z misją zakładania nowych klasztorów. Otrzymali oni kościół parafialny św. Trójcy w Krakowie. W 1226 utworzono polską prowincję dominikanów. Z niej też św. Jacek został wysłany na kapitułę generalną w 1228.
Dzięki zapałowi św. Jacka powstały klasztory w Gdańsku (1225), Chełmnie (1233), Elblągu (1236), Toruniu, Rydze, Dorpacie i w Królewcu. Św. Jacek ewangelizował także Ruś. Założył klasztor w Kijowie oraz w Haliczu. Zmarł w Krakowie 15 sierpnia 1257.
Kanonizował go Klemens VIII 17 kwietnia 1594. Jego wspomnienie obchodzone jest 17 sierpnia.
Podstawowym źródłem historycznym do dziejów życia Jacka jest powstały w XIV wieku żywot spisany przez lektora Stanisława z klasztoru krakowskiego.
Jest głównym patronem diecezji katowickiej i opolskiej. Jego imieniem nazwane jest jedno ze wzgórz we Lwowie, gdzie Jacek schronił się przed Tatarami.
Św. Jacek Odrowąż jako jedyny Polak został uwieczniony wśród rzeźb przedstawiających świętych, stojących na kolumnadzie wokół Placu Św. Piotra w Rzymie. Uwiecznił go na swych obrazach El Greco.
W 1686 papież Innocenty XI mianował go patronem Litwy. W krajach hiszpańskojęzycznych znany jest jako San Jacinto. Jest patronem świętym St. Hyacinth's Basilica w Chicago oraz ludzi zagrożonych utonięciem.
[edytuj] Legendy o świętym Jacku
- Według jednej legendy, w 1241 roku, gdy napadli na Kijów Tatarzy, w mieście zapanowała panika. Jacek odprawiał w tym czasie Mszę św. Jeden z braci wpadł w pewnej chwili do świątyni i krzyknął, aby uciekali. Jacek zabrał Najświętszy Sakrament i z innymi braćmi gotował się do ucieczki. Gdy wychodził ze świątyni, usłyszał głos Maryi, proszący, aby nie zostawiał Jej samej. Jacek wrócił do świątyni i wziął figurę Najświętszej Maryi Panny, która nagle stała się niewiarygodnie lekka. Przeniósł w ten sposób figurę do Krakowa, gdzie odzyskała pierwotny ciężar.
- Inna legenda opowiada, jak Jacek doszedłszy wraz z braćmi Godynem, Florianem oraz Benedyktem nad Wisłę pod Wyszogrodem, która na wiosnę wylała, pomodlił się, rzucił swój płaszcz na wodę i po nim jak po moście dostał się na drugi brzeg.
- Kolejna opowieść głosi, że za życia Jacka w okolicy Krakowa spadł tak obfity grad, że zniszczył zboże przed żniwami. Lud prosił Jacka o wsparcie i pomoc do Boga, a następnego ranka zboże na polach się podniosło. Od tego czasu na pamiątkę tego wydarzenia dominikanie święcą i rozdają kłosy pszenicy przy ołtarzu św. Jacka Odrowąża.
- Wizerunek św. Jacka przedstawiany jest z figurką Matki Boskiej trzymanej w ręku. Dlaczego? Na to pytanie może odpowiedzieć legenda: kiedyś święty Jacek przebywał na wschodzie Polski, gdzie nauczał innowierców wiary chrześcijańskiej, innowiercy podpalili świątynię, w której akurat przebywał święty. Kościół stanął w płomieniach. Poparzony ksiądz (święty Jacek) chwycił w pośpiechu Najświętszy Sakrament. Nagle daje się słyszeć głos: "Syna mojego wziąłeś a Mnie zostawiłeś?!". Święty Jacek zaraz się opamiętał i zabrał również figurę Matki Boskiej. Odtąd figura Maryi towarzyszy świętemu.
[edytuj] Bibliografia
1. Kaplica św. Jacka Odrowąża. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu Jarosław 2007
