Józef Mroziński
Z Wikipedii
| Józef Mroziński | |
 Józef Mroziński |
|
 Prus III |
|
| Data urodzenia | 19 marca 1784 |
| Miejsce urodzenia | Koniuchy |
| Data śmierci | 16 stycznia 1839 |
| Miejsce śmierci | Warszawa |
| Rodzina | Mrozińscy |
| Rodzice | Tomasz Mroziński Brygida Białkowska |
Józef Mroziński herbu Prus III (ur. 19 marca 1784 w Koniuchach, zm. 16 stycznia 1839 w Warszawie) - generał brygady, językoznawca.
Syn Tomasza i Brygidy Białkowskiej.
Od 1807 w armii Księstwa Warszawskiego. Służył w Legii Nadwiślańskiej i walczył w Hiszpanii pod Saragossą (w stopniu kapitana), Epilą, Saguntem i Leridą. Był również adiutantem marszałka Sucheta.
Po upadku Napoleona wrócił do Polski i wstąpił w 1815 do armii Królestwa Polskiego. Był w nim szefem sztabu piechoty.
Napisał wspomnienia Oblężenie i obrona Saragossy w latach 1808 i 1809, ze względem szczególnym na czynności korpusu polskiego, w której Feliks Bentkowski wytknął mu wiele błędów stylistycznych. Aby rzetelnie odpowiedzieć na krytykę, Mroziński zajął się studiowaniem gramatyki polskiej. Wydał w 1822 Pierwsze zasady, grammatyki języka polskiego, a w 1824 Odpowiedź na umieszczoną w Gazecie Literackiej recenzyę dzieła pt. Pierwsze zasady, grammatyki języka polskiego. Zenon Klemensiewicz pisze w Historii języka polskiego "w obu tych pracach okazuje się Mroziński bardzo wybitnym gramatykiem [..] ze stanowiska historycznego trzeba uznać w Mrozińskim pierwszego naszego nowoczesnego gramatyka, który stanowczo góruje nad Kopczyńskim przygotowaniem językoznawczym, umiejętnością spostrzegania faktów, ich analizy oraz formułowania uogólnień".
W powstaniu listopadowym został szefem sztabu głównego i uczestniczył w bitwie pod Grochowem, następnie został inspektorem rezerw i dyrektorem w Rządowej Komisji Wojny.
Po upadku powstania złożył przysięgę wierności Mikołajowi I i został zesłany do Wołogdy. Wrócił do kraju w 1833 i osiadł w Warszawie, gdzie zmarł. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w katakumbach.
[edytuj] Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Legii Honorowej
[edytuj] Bibliografia
- R. Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t.2,Warszawa 1995, ISBN 83-86842-11-3
