Legia Nadwiślańska
Z Wikipedii
| Legia Nadwiślańska Légion de la Vistule |
|
 |
|
| Pieczęć Legii Nadwiślańskiej | |
| Historia | |
| Państwo |  Księstwo Warszawskie I Cesarstwo Francuskie |
| Sformowanie | 31 maja 1808 |
| Rozformowanie | 1814 |
| Patron | brak |
| Tradycje | |
| Kontynuacja tradycji | Legii Polsko-Włoskiej |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | Józef Grabiński |
| Działania zbrojne | |
| Wojny napoleońskie | |
| Organizacja | |
| Numer | brak |
| Podporządkowanie | osobisty nadzór Napoleona |
| Rodzaj wojsk | Piechota, kawaleria |
| Rodzaj sił zbrojnych | Wojska lądowe |
| Skład | 3 pułki piechoty i pułk lansjerów; od 1810 również 4 pułk piechoty |
Legia Nadwiślańska - polska jednostka powstała 31 marca 1808 roku w wyniku przemianowania tworzonej od wiosny 1807 roku na mocy dekretu Napoleona Legii Polsko-Włoskiej w związku z jej przejściem na żołd francuski w królestwie Westfalii.
Początkowo liczyła 5467 żołnierzy, a jej pierwszym dowódcą był generał Józef Grabiński. W przeciwieństwie do szwoleżerów była to formacja z zasady chłopska, a stanowiska oficerskie zajmowała tu zazwyczaj drobna szlachta.
Na podstawie umowy zawartej 10 maja 1808 między rządem Księstwa Warszawskiego a rządem francuskim, Księstwo zobowiązało się do zapewnienia stałego dopływu rekruta do Legii. Legia zorganizowana pod osobistym nadzorem Napoleona w Bajonnie składała się z 3 pułków piechoty (około 5000 żołnierzy) oraz z dowodzonego przez Jana Konopkę pułku lansjerów.
Legioniści Nadwiślańscy nosili ciemnoniebieskie kurtki i białe spodnie, a pułki różniły się jedynie kolorem kołnierzy, rabatów i wyłogów. Każdy pułk składał się z 2 batalionów - po 6 kompanii - przy czym pierwsza kompania była grenadierska, a ostatnia woltyżerska. Grenadierzy odróżniali się czerwonymi epoletami i czerwoną kitą na czako, a woltyżerowie żółtym kolorem sznurów, kity i epoletów.
Spis treści |
[edytuj] Walki w Hiszpanii
W czerwcu 1808 wysłana do Hiszpanii w sile trzech pułków piechoty i od 19 czerwca do 14 sierpnia brała udział w pierwszym oblężeniu Saragossy.
Dowodzona przez płk. Józefa Chłopickiego rozbiła koło Epili siłi hiszpańskiej milicji zdążającej na odsiecz miasta. Wyróżniła się z bitwie pod Tudelą.
W walkach w Hiszpanii brały udział następujące jednostki Legii Nadwiślańskiej:
- 1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 2 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 3 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej,
- 4 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej (od 1810; wcześniej jako II Legia Nadwiślańska),
- Pułk Lansjerów Nadwiślańskich (inaczej: Pułk Jazdy Legionowej, Pułk Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, Pułk Rożnieckiego, od 18 lipca 1811 7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Liniowych)
W ciągu walk Hiszpanii, Legia odniosła szereg zwycięstw, m. in.:
- 20 grudnia 1808 - udział aż do kapitulacji w drugim oblężeniu Saragossy,
- 15 czerwca 1809 - wygrana bitwa pod Marią,
- 18 czerwca 1809 - zadecydowała o zwycięstwie armii cesarskiej pod Belchite,
- styczeń 1810 - ułani Legii zajmując przełęcz Paso de los Despenaperros otworzyli armii francuskiej drogę do Andaluzji,
- 14 maja 1810 - odebrała kapitulację obleganej przez siebie Leridy,
- 16 maja 1810 - ułani rozbili piechotę angielską w bitwie pod Albuerą,
- 21 czerwca 1810 - odebrała kapitulację obleganej Tarragony.
[edytuj] II Legia Nadwiślańska
8 lipca 1809 cesarz wydał dekret o utworzeniu II Legii Nadwiślańskiej, która powstać miała na bazie Polaków służących w armii austriackiej, którzy pod Wagram dostali się do francuskiej niewoli. Planowano utworzenie 3 pułków piechoty liczących łącznie 6000 żołnierzy. Gdy II Legia Nadwiślańska osiągnęła stan 2200 żołnierzy, przemianowana została na 4 pułk piechoty i w 1810 roku przerzucona została do Hiszpanii, gdzie dołączyła do pierwszej Legii Nadwiślańskiej.
3 marca 1812 w czasie przygotowań do wojny Napoleona z Rosją została włączona do Gwardii Cesarskiej. Oddziały wywodzące się z niej przeszły w tej kampanii cały szlak bojowy wraz z odwrotem do Francji. Jeszcze 19 marca 1814 utworzony z pozostałej piechoty polskiej po bitwie pod Lipskiem pułk piechoty nadwiślańskiej odznaczył się w bitwie pod Arcis-sur-Aube. Pułk ten wrócił do Polski po abdykacji Napoleona.
[edytuj] Zobacz też
| Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii |
|---|
|
Dos de Mayo - El Bruc - Cabezón - Saragossa (1808) - Medina del Rio Seco - Bailén - Roliça - Pancorbo - Valmaseda - Burgos - Espinoza - Tudela - Somosierra - Saragossa (1809) - Yevenes - Ciudad Real - Sahagún - Benavente - Cacabelos - La Coruna - Talavera - Almonacid - Gerona (1809) - Ocaña - Alba de Tormes - Fuengirola - Côa - Almeida - Buçaco - Fuentes de Oñoro - Albuera - Vitoria - Tuluza |
[edytuj] Literatura
- Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2
[edytuj] Linki zewnętrzne
Naczelni wodzowie wojsk polskich X.W. * Wielka Armia * Legia Polsko-Włoska * Legia Nadwiślańska * Dywizja Polska
Dywizje: 1 Dywizja * 2 Dywizja * 3 Dywizja 1812: Dywizja Jazdy Rożnieckiego * 4 Dywizja Kamieńskiego * 16 Dywizja Zajączka * 17 Dywizja Dąbrowskiego * 18 Dywizja Kamienieckiego 1813: Dywizja Kawalerii Sułkowskiego * 7 Dywizja Sokolnickiego * 26 Dywizja Kamienieckiego * 27 Dywizja Krasińskiego
Pułki piechoty: 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8 * 9 * 10 * 11 * 12 * 13 * 14 *15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * 21 * 22 ułanów: 2 * 3 * 4 * 6 * 7 * 8 * 9 * 11 * 12 * 15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * Pułk Krakusów huzarów: 10 * 13 kirasjerów: 14 szaserów: 1 * 4 * 5 * 21 artylerii: artylerii pieszej * artylerii konnej
