Interrex (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Z Wikipedii
Interrex, król tymczasowy, międzykról – określenie stosowane w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w odniesieniu do regenta państwa. Stanowisko to wzorowane było na urzędzie interrexa, wyłanianego przez senat rzymski w czasie bezkrólewia.
Interrex był najwyższym dostojnikiem państwowym sprawującym niektóre funkcje monarsze w czasie bezkrólewia. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1572-1764 był nim każdorazowo prymas Polski, którego z ważnych przyczyn mógł zastąpić tylko wyznaczony przez niego inny dostojnik kościelny (zwyczajowo biskup kujawski, który sporadycznie używał tytułu wiceprymasa).
Interrex reprezentował kraj w sprawach międzynarodowych i kierował administracją państwową. W wyjątkowych okolicznościach mógł decydować o wojnie. Przewodniczył i zwoływał zgromadzenia szlacheckie: konwokację i elekcję. Do jego zadań należało również ogłoszenie wyboru nowego monarchy Rzeczypospolitej.
Od 1451 roku mocą przywileju Kazimierza IV Jagiellończyka, prymas Polski miał prawo koronowania każdorazowego króla i królowej Polski.
Interreksi Rzeczypospolitej | ||
---|---|---|
Rok objęcia urzędu |
Rok złożenia urzędu |
Interrex (prymas Polski) |
1572 | 1573 | Jakub Uchański |
1575 | 1576 | Jakub Uchański (ponownie) |
1586 | 1587 | Stanisław Karnkowski |
1632 | 1633 | Jan Wężyk |
1648 | 1648 | Maciej Łubieński |
1668 | 1669 | Mikołaj Prażmowski |
1673 | 1674 | Kazimierz Florian Czartoryski |
1674 | 1674 | choroba, a następnie śmierć interrexa Kazimierza Floriana Czartoryskiego w czasie trwania elekcji spowodowały, że zastępowali go biskup krakowski Andrzej Trzebicki i biskup poznański Stefan Wierzbowski |
1696 | 1697 | Michał Radziejowski |
1704 | 1705 | Michał Radziejowski (ponownie) |
1704 | 1705 | pozbawionego przez papieża jurysdykcji kościelnych i ukrywającego się interrexa Michała Radziejowskiego zastępował biskup poznański Mikołaj Święcicki |
1733 | 1734 | Teodor Potocki |
1763 | 1764 | Władysław Aleksander Łubieński |
[edytuj] Zobacz też
Jakub Uchański • Stanisław Karnkowski • Jan Wężyk • Maciej Łubieński • Mikołaj Prażmowski • Kazimierz Florian Czartoryski • Andrzej Trzebicki • Michał Radziejowski • Teodor Potocki • Władysław Aleksander Łubieński