IFOR
Z Wikipedii
IFOR (Implementation Force) jest operacją NATO prowadzoną w od 20 grudnia 1995 do 20 grudnia 1996 w Bośni i Hercegowinie. Była to pierwsza misja pokojowa prowadzona przez Sojusz Północnoatlantycki. Jej dowódcą był brytyjski generał Sir Michael Walker.
15 grudnia Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła NATO do wprowadzenia w życie postanowień wojskowych Układu Pokojowego w sprawie Bośni i Hercegowiny (Paryż, 14 grudnia 1995). Ustanowiono w tym celu wielonarodowe Siły Implementacyjne (Implementation Force – IFOR)znalazły się pod dowództwem wojskowym NATO od 20 grudnia 1995 r. W skład tych sił poza wojskami NATO wchodziły również jednostki państw uczestniczących w programie Partnerstwo dla Pokoju oraz państw nieeuropejskich (Egipt, Malezja, Pakistan). Udział Rosji był przedmiotem osobnego porozumienia między NATO, a Rosją Celem operacji była kontrola wprowadzenia w życia ustaleń konferencji z Dayton kończącej wojnę w Bośni. Zadaniem sił IFOR w ramach operacji "Wspólny Wysiłek" było bezpieczne wykonanie planu pokojowego. Mieści się ono w nowej skali potrzeb i problemów z zakresu logistyki, wyposażenia i zdolności operacyjnych. Stronami antagonistycznymi w konflikcie były Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republika Serbska. Wojska NATO kontrolowały także przekazanie pomiędzy stronami kontroli nad spornymi terytoriami oraz rozbrojenie z broni ciężkiej. Pomimo pokojowego charakteru misji, żołnierze IFOR wielokrotnie używali broni w walce. Pierwszą taką sytuacją był atak artyleryjskim 23 sierpnia 1996 na pozycje oddziałów serbskich, prowadzących ataki moździerzowe.
Zgodnie z zapisami aneksu 1A porozumienia pokojowego, operacja ,,Wspólny wysiłek” była prowadzona przez NATO pod politycznym kierownictwem i kontrolą Rady Północnoatlantyckiej.
Zadania sił IFOR:
- Bezpieczne wykonanie programu pokojowego, który opierał się na postanowieniu z Dayton
- Zapewnienie stałego przestrzegania zawieszenia broni
- Zabezpieczanie przekazywania kontroli na spornych terytoriach
- Doprowadzenie do wycofania się do baz własnego terytorium, sił z uzgodnionych stref rozgraniczających obszary objęte zawieszeniem, oraz zapewnienie rozgraniczenia sił
- Rozbrojenie z broni ciężkiej, przeprowadzenie zbiórki ciężkiego uzbrojenia do parków sprzętu i koszar oraz demobilizacja pozostałych sił
- Kontrola i zapewnienie bezpieczeństwa granicom i terenom przygranicznym
- Stworzenie warunków dla bezpiecznego, uporządkowanego i szybkiego wycofania sił ONZ, które nie zostały przeniesione do IFOR
- Kontrolowanie przestrzeni powietrznej nad Bośnią i Hercegowiną
Po wyczerpaniu się mandatu misji w 1996 Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o rozpoczęciu nowej długoterminowej misji pokojowej o kryptonimie SFOR (Stabilization Force).
Powodzenie misji IFOR pokazuje, że NATO dostosowało się do warunków panujących na świecie po zimnej wojnie i jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo członkom i sojusznikom. Jest to również dowód na "elastyczność" sił zbrojnych Sojuszu i możliwość wysyłania ich poza granice państw członkowskich. Misja pokazuje, że Sojusz jest odpowiednio przygotowany do radzenia sobie z problemami międzynarodowymi.
