Guillaume-Chrétien de Lamoignon de Malesherbes
Z Wikipedii
Guillaume-Chrétien de Lamoignon de Malesherbes (ur. 6 grudnia 1721 w Paryżu, zm. 23 kwietnia 1794 w Paryżu) był francuskim politykiem, mężem stanu, doradcą i cenzorem królewskim. Znany ze swej przychylnej postawy wobec Encyklopedystów, a zwłaszcza Diderota, którego książki miał kiedyś zabrać do swego domu, by chronić go przed oskarżeniem o posiadanie wywrotowej literatury. Był obrońcą Ludwika XVI na procesie w 1792 roku.
Spis treści |
[edytuj] 1721-1770 cenzor
Urodzony w Paryżu jako syn sławnej rodziny prawniczej, również szybko wykazał zdolności na tym polu. Uczyniono go przewodniczącym cour des aides (sądu posiłkowego) Parlamentu Paryża w roku 1750, gdy jego ojciec, Guillaume de Lamoignon de Blancmesnil, został kanclerzem. Jedna z funkcji kanclerza było czuwanie nad cenzura wydawniczą. Ojciec Malesherbesa często powierzał (1750-1768) ten obszar działalności synowi. Przez ten czas Malesherbes młodszy stał się bardziej politykiem niż prawnikiem. By skutecznie panować nad rynkiem wydawniczym zawarł znajomości z najsłynniejszymi pisarzami: Diderotem, Friedrichem Melchiorem, baronem von Grimm. Możliwe, że bez pomocy Malesherbesa Encyclopédie Diderota nie ukazałaby się.
[edytuj] 1771-1791 polityk i uczony
W roku 1771 droga jego kariery uległa zmianie. Parlamenty rozwiązano. Kanclerz Maupeou dążył do większej centralizacji administracyjnej i ograniczenia wpływów "szlachty urzędniczej" (noblesse de la robe). Malesherbes zdecydowanie się przeciwstawił tym zmianom i został natychmiast wygnany na prowincję do swej posiadłości rodowej w Malesherbes. Przywołał go z powrotem Ludwik XVI, który przywrócił parlamenty (co zazwyczaj historycy oceniają negatywnie) i uczynił Malesherbesa Ministrem Domu Królewskiego (ministre de la maison du roi) w roku 1775.
W roku 1776 zastąpił go na stanowisku Anne Robert Turgot. Malesherbers poświęcił ten wolny okres na podróże do Holandii, Szwajcarii i Niemiec. Podjął się następnie próby wpłynięcia na prawników królestwa by zaczęto uznawać małżeństwa zawarte w obrządku protestanckim. W sporze, jaki przyrodnik Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon wiódł z botanikami, wziął stronę tych ostatnich. Malesherbes miał wykształcenie przyrodnicze, od roku 1750 należał do Academie des sciences, teraz został również członkiem Académie française.
W roku 1787 jeszcze przez kilka miesięcy sprawował urząd publiczny. Niespokojne lata poprzedzające rewolucję chciał przebyć w swym pałacyku.
[edytuj] 1792-1794 kaźń
W grudniu 1792 roku dobrowolnie wrócił do Paryża, by wraz z dwoma innymi adwokatami (François Tronchet, Raymond Desèze) bronić króla przed Konwentem Narodowym. Skazanie króla było dlań bolesnym ciosem. Powrócił na prowincję po ogłoszeniu wyroku.
W grudniu roku 1793 został zaaresztowany wraz z córką, zięciem (M. de Rosambô) i wnukami. 23 kwietnia 1794 roku został zgilotynowany. Przedtem jego bliskich zamęczono na jego oczach.
[edytuj] Źródła
- Pierre Grosclaude, Malesherbes, témoin et interprète de son temps, Paris, Libr. Fischbacher, 1961
