Głowno

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°57'51" N 19°42'42" E51.9641667 19.7116667 (Głowno)

Głowno
Herb Głowna
Województwo	łódzkie
Powiat	zgierski
Gmina  - rodzaj	Głowno miejska
Prawa miejskie	1427 (ponownie 1925)
Burmistrz	Wojciech Brzeski
Powierzchnia	19,82 km²
Położenie	51° 57'51'' N 19° 42'42'' E
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	15 282 768 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	42
Kod pocztowy	95-015
Tablice rejestracyjne	EZG
Położenie na mapie Polski Głowno
TERC10 (TERYT)	1101220011
Miasta partnerskie	Remptendorf
Urząd miejski3 ul. Młynarska 15 95-015 Głowno tel. 42 719-11-51; faks 42 719-11-51 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Głowno – miasto i gmina miejska w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa łódzkiego.

Przez Głowno przechodzi droga krajowa nr 14 , łącząca między innymi autostradę A2 w Strykowie z drogą krajową nr 2 w Łowiczu. Od DK14 odchodzą drogi powiatowe do Brzezin (ul. Sikorskiego), Łyszkowic (ul. Targowa) i do Bielaw (ul. Dąbrowskiego - Kolejowa - Główna).

Spis treści 1 Struktura powierzchni 2 Demografia 3 Komunikacja 3.1 Komunikacja miejska 3.2 Dojazd do Głowna 4 Oświata 5 Położenie 6 Klimat i warunki naturalne 7 Historia 8 Zabytki i pamiątki historii 9 Dzielnice Głowna 9.1 Osiny 9.2 Huta Józefów 9.3 Borówka 9.4 Kopernika 9.5 Zabrzeźnia 9.6 Warchałów 9.7 Zakopane 9.8 Cichorajka 9.9 Swoboda 9.10 Piła 9.11 Paleniec 10 Postacie związane z Głownem 10.1 Honorowi obywatele 10.2 Zasłużeni dla miasta 11 Galeria 12 Ciekawostki 13 Sąsiednie gminy 14 Zobacz też 15 Linki zewnętrzne

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Głowno ma obszar 19,82 km², w tym:

• użytki rolne: 35%
• użytki leśne: 30%

Miasto stanowi 2,32% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 10 sierpnia 2006²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	15 282	100	7970	52,4	7251	47,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	768		402,1		365,8

Głowno, jako jedno z pięciu miast powiatu zgierskiego zamieszkuje ok. 10% ludności całego powiatu. Liczba ludności miasta ma tendencję zniżkową. W ciągu pięciu lat zmniejszyła się ona o 298 osób, co stanowi ok. 2% w stosunku do roku 1998. Zmiany demograficzne mają charakter zjawiska o trwałej tendencji.

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1083,82 zł miesięcznie.

Prawa miejskie posiada od roku 1427 do dzisiaj (z przerwą w latach 1870-1925). Do niedawna ośrodek przemysłu maszynowego (m.in. Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne nr 3, Fabryka Szlifierek Ponar Łódź (obecnie FAS Głowno), Wytwórnia Urządzeń Technicznych WUTECH, Wytwórnia Urządzeń Rolniczych "Chojaczki" (obecnie Zakłady Budowy Urządzeń Spalających)), a obecnie głównie gorseciarskiego, tekstylnego i bieliźniarskiego (Gorseciarska Spółdzielnia Pracy "Głowno", firma Alles oraz wiele mniejszych firm). W Głownie znajduje się, jedyna w województwie łódzkim, stocznia jachtów pełnomorskich JanMor.

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Komunikacja miejska

W Głownie działają dwie linie autobusowe komunikacji miejskiej: długa i krótka, obsługiwane przez Miejski Zakład Komunalny. MZK jest najmniejszym przewoźnikiem autobusowym w Polsce. Linia krótka od długiej różni się tym, że długa prowadzi przez Zabrzeźnię, a krótka tylko do torów kolejowych (prowadzi ul. Dąbrowskiego i Kolejową).

[edytuj] Dojazd do Głowna

Do Głowna dojechać można z Łodzi bądź Łowicza autobusami lub mikrobusami PKS. Główny przystanek autobusowy PKS mieści się przy pl. Wolności. Autobusy oczekujące na czas odjazdu, czekają na placu, koło Drzewa Wolności. Poza tym między Głownem a Łodzią, Zgierzem i Łowiczem kursują mikrobusy prywatnych przewoźników takich, jak: Łoś-Bus, Trans Bus i Mewa. Poza tym przez Głowno przechodzi linia kolejowa Bednary – Łódź Kaliska. Niestety linia jest w bardzo złym stanie, w związku z czym podróż z Głowna do Łodzi trwa ponad godzinę. Zabytkowy dworzec kolejowy zamknięty jest "na cztery spusty". Na szczęście na lata 2007-2013 planowana jest przebudowa linii.

[edytuj] Oświata

Pierwsza szkoła elementarna w Głownie powstała w XVII wieku przy kościele św. Jakuba. Mieściła się u zbiegu ulic Cmentarnej i Łowickiej (obecna księgarnia). Następnie w 1821 roku powstała szkoła początkowa. Później, jeszcze w XIX wieku powstała szkoła elementarna miejska. W okresie I wojny światowej nad edukacją czuwała Rada Opiekuńcza, powołana w 1916 roku.

• Szkoły podstawowe
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Józefa Piłsudskiego – pl. Reymonta 2
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Adama Mickiewicza – ul. gen. Władysława Andersa 37
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. Tadeusza Kościuszki – ul. Karasicka 35
  • Specjalna Szkoła Podstawowa nr 5 przy Zespole Szkół Specjalnych – ul. Mikołaja Kopernika 26a
• Gimanzja
  • Gimnazjum Miejskie im. Jana Pawła II – ul. Tadeusza Kościuszki 11/13
  • Gimnazjum Powiatowe nr 2 przy Zespole Szkół Licealno-Gimnazjalnych – ul. Tadeusza Kościuszki 10
  • Gimnazjum Specjalne nr 3 przy Zespole Szkół Specjalnych – ul. Mikołaja Kopernika 26a
• Szkoły ponadgimnazjalne
  • Liceum Ogólnokształcące przy Zespole Szkół Licealno-Gimnazjalnych – ul. Tadeusza Kościuszki 10
  • Zespół Szkół im. prof. Romualda A. Cebertowicza ul. Mikołaja Kopernika 24/26

[edytuj] Położenie

Miasto Głowno położone jest w strefie Nizin Środkowopolskich, w granicach obszaru Równiny Łowicko-Błońskiej u zbiegu dolin trzech rzek: Mrogi, Mrożycy i Brzuśni. Posiada dwa zalewy o powierzchni 39 ha zasilane przez wody rzeki Mrogi. Wyniesienie terenu miasta Głowna wynosi od 119,3 m n.p.m. do 145,9 m n.p.m. na wysoczyźnie w północnej części miasta. Przyrodniczą osią Głowna są doliny Mrogi i Mrożycy. Całość obszaru to powierzchnia płaska. Jedynym urozmaiceniem rzeźby są krawędzie dolin oraz zespół wydm śródlądowych w centrum miasta (tzw. Marakan). Powierzchnia Głowna wynosi 1867 ha, czyli 18,67 km kw. Znajduje się 29 km na północny wschód od Łodzi.

[edytuj] Klimat i warunki naturalne

Miasto Głowno otaczają bory sosnowe oraz bory mieszane sosnowo-dębowe z domieszką brzozy, a miejscami jodły. Są one pozostałością borów porastających niegdyś ziemię łódzką. Obszary dolinne pokrywają łęgi olszowe. W leśnej części Głowna najbardziej wysuniętej na północ leży rezerwat Zabrzeźnia. Powierzchnia rezerwatu wynosi 27,6 ha. Teren rezerwatu porasta las dębowo-grabowy. Głównym przedmiotem ochrony w rezerwacie Zabrzeźnia jest jodła i buk. Przez Głowno przebiega północna granica występowania tych drzew. Położenie Głowna w dolinie trzech rzek w otoczeniu lasów sprawia, że wokół występuje niepowtarzalny mikroklimat. Średnia temperatura powietrza w roku wynosi +7,5°C, w tym lata +10°C, zimy –2,5°C. Roczna suma opadów oscyluje w granicach 500 mm.

[edytuj] Historia

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

• XV wiek – dziedzicami dóbr była rodzina Głowieńskich vel Głowińskich
• 1420, 11 marca – poświęcenie kościoła pw. św. Jakuba Apostoła
• 1427, 24 października – książę Siemowit V nadał osadzie Głowno prawa miejskie na zasadach prawa chełmińskiego
• 1504 – pożar miasta, po pożodze król nadał mieszkańcom "wolniznę" (zwolnienie z podatków) na okres 10 lat
• 1522 – ponowny pożar miasta i kolejny przywilej wolnizny na okres 10 lat, nadany przez króla Zygmunta I; potwierdzenie przez króla nadania praw miejskich
• 1609 – kościół w Głownie jest filią parafii w Domaniewicach
• 1676 – Głowno nawiedziły potop szwedzki i rokosz Lubomirskiego, na skutek których miasto liczy zaledwie 34 mieszkańców
• 1710 – miasto nawiedziła zaraza, Głowińscy sprzedali Głowno Baltazarowi Ciecierskiemu
• 1730 – Baltazar Ciecierski, ówczesny właściciel Głowna, sprowadził do miasta Żydów; zmieniło to trwale krajobraz etniczny miasta, w którym dominację zdobyła wkrótce ludność żydowska
• 1730 – w Głownie mieszkało 300 osób
• 1793 - w Głownie mieszkało 320 osób, w tym 62% Żydów
• 1821 – u zbiegu ulic Cmentarnej (obecnie Henryka Rynkowskiego) i Łowickiej powstała szkoła elementarna
• 1857 - w Głownie mieszkało ok. 1630 osób, w tym 76% Żydów
• 1870 – utrata praw miejskich
• 1903 – otwarcie linii kolejowej Warszawsko-Kaliskiej
• 1908 – utworzenie Straży Pożarnej w Głownie
• 1914-1918 – I wojna światowa; miasto zostaje zniszczone w 25%
• 1821 - w Głownie mieszkało ponad 2400 osób, w tym 59% Żydów
• 1924 – spółka "Norblin, Bracia Buch i Werner" otwarła filię swojej fabryki w Głownie
• 1925 – przywrócenie praw miejskich
• 1935 – do miasta dołączone zostały tereny, nazywane: Borówka, Nowy Otwock, Zabrzeźnia, Nowe Zakopane; powstają liczne drewniane wille – pensjonaty letniskowe, Głowno stało się kurortem dla mieszkańców Łodzi
• 1940 - (maj) utworzenie przez Niemców getta, w którym zgromadzono ponad 5,6 tys. Żydów z Głowna i innych miast regionu łódzkiego
• 1941 - (marzec) likwidacja getta i wywiezienie wszystkich jego mieszkańców do getta w Warszawie
• 2004 – gen. Tadeusz Bór-Komorowski został honorowym obywatelem Głowna (tytuł nadany pośmiertnie)

[edytuj] Zabytki i pamiątki historii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Uporządkować zabytki, najlepiej na podstawie strategii rozwoju miasta Głowna, dostępnej na http://www.glowno.eobip.pl/. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

• Grodzisko w widłach rzeki Mrogi i Mrożycy.
• Układ urbanistyczny centrum miasta (prawnie chroniony), powstały w XIX w. jako regulacja średniowiecznego układu lokacyjnego miasta.
• Karczma "Ostatni Grosz" – drewniana, wybudowana w 1740 roku przy ul. Łowickiej karczma, później przebudowana. Prawdopodobnie najstarszy zachowany budynek w Głownie.
• Zespół dworsko-parkowy "Zabrzeźnia" – dworek wybudował w 1840 roku Wincenty Matuszewski herbu Topór. Później należał m.in. do Stanisława Michalskiego herbu Łodzia oraz hrabiny Aleksandry Komorowskiej. Obecnie siedziba Rady Miejskiej i Urzędu Stanu Cywilnego.
• Młyn na Pile – młyn przy ul. Łódzkiej, przy zalewie na rzece Mrożycy. Młyn istnieje od XIX w., obecnie nie działa.
• Cmentarz Parafialny w Głownie, należący do parafii pw. św. Jakuba Apostoła, położony przy ul. Henryka Rynkowskiego (daw. Cmentarna) i Łowickiej. Najstarsze nagrobki z II poł. XIX wieku.
• Kamieniczki na pl. Wolności z przełomu XIX i XX w.
• Dworzec kolejowy PKP wzniesiony w 1903 roku na trasie Kolei Warszawsko-Kaliskiej.
• Pałacyk Jabłońskich, zbudowany w latach 1905-1906 przez Władysława Jabłońskiego przy ul. Łowickiej. Obecnie siedziba Muzeum Regionalnego w Głownie.
• Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła – budowany w latach 1922-1930 jako odbudowa po zniszczeniach I wojny światowej. Zaprojektowany w formie rotundy, wewnątrz freski (najstarsze z okresu II wojny światowej).
• zakłady "Norblin, bracia Buch i Werner" w dzielnicy Osiny – zespół budynków fabrycznych wzniesionych ok. 1924 roku w miejscu odlewni metali kolorowych. Później Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne nr 3. Obecnie tereny zakładu zajmuje wiele mniejszych firm.
• Drewniane wille z przełomu XIX i XX wieku.
• Dąb Wolności – pomnik przyrody, prawnie chroniony. Dąb posadzony 11 listopada 1928 na Placu Wolności, w dziesiątą rocznicę Odzyskania Niepodległości.
• Kościół parafialny w Głownie-Osinach pw. św. Barbary, wzniesiony w latach 1928-1930.
• Szkoła Podstawowa nr 1 wzniesiona w 1930 roku, w stylu modernistycznym. Później rozbudowana. Powstała na terenie podarowanym miastu przez hrabinę Aleksandrę Komorowską. Projekt wykonał ówczesny kierownik szkoły: inżynier Henryk Rynkowski.

[edytuj] Dzielnice Głowna

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: stylistykę zdań. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Głowno podzielone jest na dzielnice. Nie jest to oficjalny podział, a raczej zwyczajowy. Oto nazwy niektórych z nich: Osiny, Huta Józefów, Borówka, Bielawska, Kopernika, Zabrzeźnia, Cichorajka, Zakopane, Swoboda, Warachołów, Paleniec, GSE.

[edytuj] Osiny

Dzielnica położona jest w południowo-zachodniej części Głowna. Główna ulica Osin to ulica Sikorskiego. Znajduje się w niej największe w Głownie osiedle bloków wielorodzinnych (zachodnia część osiedla to dawne bloki WZMot-u), Miejskie Przedszkole nr 2 oraz Szkoła Podstawowa nr 2 im. Adama Mickiewicza – najnowszy budynek szkolny w Głownie, budowany w latach 1997-2005 z Miejską Halą Sportowo-Widowiskową. Innym ważnym punktem jest kościół pw. św. Barbary. Dawniej znajdowała się tam Spółka "Norblin, Bracia Buch i Werner", później Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne nr 3.

[edytuj] Huta Józefów

Dzielnica leży w południowej oraz południowo-wschodniej części miasta. Główne ulice dzielnicy to końcowa część ulicy Kopernika oraz ulica Solskiego. Na Hucie Józefów znajduje się Miejski Ośrodek Kultury, stadion klubu sportowego Stal Głowno oraz osiedle bloków wielorodzinnych. Dawniej była to wieś Józefów.

[edytuj] Borówka

Dzielnica znajduje się na wschodzie Głowna na północ od Huty Józefów. Jest to chyba najmniejsza dzielnica miasta. Składają się na nią dwie dłuższe ulice: Leśna i Struga połączone trzema krótszymi: Kasprowicza, Plater i fragmentem Kopernika.

[edytuj] Kopernika

Dzielnica mieści się wzdłuż ulicy M. Kopernika, pomiędzy Hutą Józefów, a drogą krajową nr 14. Znajduje się tam supermarket sieci Biedronka oraz osiedle bloków mieszkalnych im. M. Kopernika. Przy ul. Kopernika znajduje się także Zespół Szkół nr 1 im. R. A. Cebertowicza, Zespół Szkół Specjalnych, Przychodnia Rejonowa (Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Głownie), piekarnia i cukiernia "Gocek" oraz stacja elektroenergetyczna dostarczająca prąd do Głowna i okolic z biurem obsługi klienta ŁZE.

Przy ulicy Wojska Polskiego, którą także można zaliczyć do dzielnicy Kopernika znajduje się Szpital Miejski (także należący do SPZOZ) oraz Gimnazjum Miejskie im Jana Pawła II (ul. T. Kościuszki).

[edytuj] Zabrzeźnia

Słowem "Zabrzeźnia" zwykle określa się całą wschodnią część miasta do ulicy Jesionowej.

[edytuj] Warchałów

Dzielnica leżąca między ul, Traugutta a krajową 14. obejmuje ulice Dąbrowskiego, Traugutta, Sienkiewicza.

[edytuj] Zakopane

Jest to dzielnica znajdująca się na północnym zachodzie Głowna.

[edytuj] Cichorajka

Cichorajka – nazwa dzielnicy, części Głowna, miasta w województwie łódzkim, powiecie zgierskim.

Cichorajka to dzielnica domów jednorodzinnych i niewielkich, kilkurodzinnych kamienic, z licznie występującą zielenią miejską, skwerami, alejami drzew i krzewów – zamieszkana przez ok. tysiąc osób. Następnie podzielona na bardzo małe place dla robotników z gęstą zabudową straciła swój pierwotny urok.

Nazwa "cichorajka" pochodzi od jeszcze XIX-wiecznego określenia tego miejsca jako "cichy raj".

Cichorajka znajduje się między Zabrzeźnią, a Swobodą.

[edytuj] Swoboda

Dzielnica ta znajduje się między Cichorajką a zalewem Mrożyczka. Mieści się tam osiedle bloków wielorodzinnych i supermarket Plus Discount. Główna ulica dzielnicy to Swoboda.

[edytuj] Piła

Dawniej (jeszcze w XIX wieku) osada należąca do dóbr Bratoszewice, dziś miejsce w Głownie, w okolicach młyna wodnego na Pile przy ul. Łódzkiej. Przez dzielnicę przebiega rzeka Mrożyca.

Oprócz młyna zlokalizowana jest tutaj jedyna w województwie łódzkim stocznia jachtów pełnomorskich JanMor, zakłady ziemniaczane Solan oraz stacje benzynowe największych polskich koncernów paliwowych: Orlenu i Lotosu.

[edytuj] Paleniec

Dawniej wieś i folwark nad rzeką Brzuśnią, obecnie cześć Głowna wzdłuż ul. Targowej (droga Głowno – Łyszkowice). Inne nazwy: Palenice.

[edytuj] Postacie związane z Głownem

• Romuald Adam Cebertowicz – inżynier, hydrotechnik, twórca metody zeskalania gruntów (cebertyzacja)
• Jakub Głowieński – dziedzic Głowna, budowniczy pierwszego kościoła w 1420 roku
• Aleksandra Komorowska – hrabina, właścicielka majątku Zabrzeźnia w Głownie
• Bohdan Kowalski – pierwszy dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Głownie, w swej młodości uczestnik walk o Lwów (Orlęta Lwowskie), w czasie okupacji podporucznik AK.
• Wincenty Matuszewski herbu Topór – właściciel dóbr "Zabrzeźnia"; wybudował modrzewiowy dworek.
• Janusz Paluszkiewicz – aktor teatralny i filmowy

[edytuj] Honorowi obywatele

• ks. Stanisław Banach
• gen. Tadeusz Bór-Komorowski – tytuł nadany pośmiertnie w 2004 roku
• Ryszard Brylski – reżyser filmowy
• Wiesław Garboliński
• Papież Jan Paweł II
• Andrzej Janowski
• Peter Ramisch

[edytuj] Zasłużeni dla miasta

• Dariusz Baranowski
• Mieczysław Dylik
• ks. Franciszek Gwoździcki
• Aleksandra Komorowska – hrabina, właścicielka majątku Zabrzeźnia w Głownie
• Wacława Rydzyńska – twórca, animator i prezes Towarzystwa Przyjaciół Miasta Głowna; żona Zdzisława Rydzyńskiego.
• Zdzisław Rydzyński – płk prof. dr nauk medycznych specjalizacja psychiatria; pierwszy kierownik Klinika Psychiatryczna Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi, mąż Wacławy Rydzyńskiej.
• Henryk Rynkowski – burmistrz miasta w II RP; kierownik Szkoły Podstawowej nr 1
• Andrzej Sadowski
• Alicja Wojciechowska
• Mieczysław Wołudzki – twórca i pierwszy komendant Hufca ZHP w Głownie, organizator i pierwszy dyrektor Państwowego Domu Dziecka w Głownie
• Wojciech Zuchora

[edytuj] Galeria

Most przez Mrogę	Wędkarz nad zalewem Mrożyczka	Dwór "Zabrzeźnia" – obecnie siedziba Urzędu Stanu Cywilnego w Głownie	Dwór "Zabrzeźnia" – obecnieUrzędu Stanu Cywilnego w Głownie
Budynek Urzędu Miejskiego w Głownie – siedziba przy ul. Młynarskiej

[edytuj] Ciekawostki

• Miejski Zakład Komunalny w Głownie jest najmniejszym przewoźnikiem autobusowym w Polsce.
• Rajmund Kaczyński, ojciec obecnego prezydenta Lecha Kaczyńskiego i premiera Jarosława Kaczyńskiego, z wykształcenia inżynier, po ukończeniu Politechniki Łódzkiej pracował w Wojskowych Zakładach Motoryzacyjnych nr 3 w Głownie.

[edytuj] Sąsiednie gminy

Dmosin, Głowno, Stryków

[edytuj] Zobacz też

• Stal Głowno
• Synagoga w Głownie
• Rezerwat przyrody Zabrzeźnia
• Zalew Mrożyczka
• Towarzystwo Przyjaciół Miasta Głowna
• Muzeum Regionalne w Głownie
• Zespół dworsko-parkowy "Zabrzeźnia"
• Dąb Wolności w Głownie
• Młyn na Pile
• Kornel Makuszyński patron Hufca ZHP Głowno
• Stacja kolejowa w Głownie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta
• Dawne Głowno – strona dotycząca historii Głowna
• Galeria zdjęć z Głowna i okolic
• Plan miasta Głowna

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi