Front Przeciwniemiecki
Z Wikipedii
Front Przeciwniemiecki | |
Pierwszy dowódca frontu - Józef Piłsudski | |
Historia | |
Państwo | II Rzeczpospolita Polska |
Sformowanie | 22 maja 1919 |
Rozformowanie | 23 marca 1920 |
Dowódcy | |
Pierwszy | gen. Józef Piłsudski |
Ostatni | gen. Paul Prosper Henrys |
Organizacja | |
Dyslokacja | Warszawa (sztab) |
Podporządkowanie | Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego |
Rodzaj sił zbrojnych | Wojska lądowe |
Skład | Front Litewsko-Białoruski, Front Mazowiecki, Front Pomorski, Front Wielkopolski, Front Południowo-Zachodni, grupa odwodowa gen. Karnickiego |
Front Przeciwniemiecki - związek operacyjny Wojska Polskiego utworzony na wypadek inwazji wojsk niemieckich dyrektywą Wodza Naczelnego gen. Józefa Piłsudskiego z 22 maja 1919.
Spis treści |
[edytuj] Dowództwo
- gen. Józef Piłsudski (do 22 czerwca)
- gen. Paul Prosper Henrys (od 22 czerwca)
[edytuj] Geneza i zadania
Wraz ze wzrostem napięcia w stosunkach polsko-niemieckich rosło zagrożenie starcia zbrojnego. Potwierdzała to koncentracja wojsk niemieckich koło Torunia i na Górnym Śląsku, szacowana na 300 tysięcy żołnierzy. Polskie Naczelne Dowództwo przewidywało silne uderzenie Reichswehry na Wielkopolskę oraz mniejsze na Warszawę i Suwałki. W związku z tym postanowiono przeciwstawić tym siłom 5 wyższych związków operacyjnych (frontów) podporządkowanych jednemu, nazwanego Frontem Przeciwniemieckim. Jego zadanie polegało na koordynowaniu działań wojsk polskich od Grodna po Cieszyn. Miały one polegać na aktywnej obronie w myśl ogólnych dyrektyw Naczelnego Dowództwa Wojsk Sprzymierzonych. Zamierzano też uderzyć na Wrocław, Gdańsk i Ełk.
[edytuj] Skład
[edytuj] Jednostki
- Front Litewsko-Białoruski (formalnie, faktycznie tylko lewe północne skrzydło)
- Front Mazowiecki (do 19 października)
- Front Pomorski (od 19 października)
- Front Wielkopolski
- Front Śląski (do 15 czerwca)
- Front Cieszyński (do 15 czerwca)
- Front Południowo-Zachodni (od 15 czerwca, od 19 października Front Śląski)
- grupa odwodowa gen. Karnickiego (do września)
[edytuj] Łącznie
- 156 tysięcy oficerów i żołnierzy (28 czerwca 1919)
[edytuj] Działania
Poszczególe jednostki Frontu w przypadku wybuchu wojny miały mieć następujące położenie:
- 1 DPLeg. - Grodno
- DI - Wisła (Wyszogród-Ciechocinek)
- 12 DP - Narew
- 8 DP - Rajgród-Wizna
- 3 DSP - Modlin
- 2 DSW - Wisła-Krzyż Wielkopolski
- 1 DSW - Puszcza Notecka-Sowin
- 3 DSW - Sowin-Prosna (Wieruszów)
- 1 psb - Wieluń
- 7 DP - Starokrzepice-Myszków
- 2 DSP - Koziegłowy-Wisła
- 6 DP - Przemsza-Strumień
W odwodzie znajdowały się:
- 1 DSP
- grupa gen. Konarzewskiego
- grupa gen. Karnickiego
- 7 DSP
- 6 DSP (część)
- 1 pcz
Od początku istnienia frontu na granicy polsko-niemieckiej (głównie w Wielkopolsce) dochodziło do niewielkich starć granicznych (jak pod Bydgoszczą 6 czerwca, pod Rynarzewem 18 czerwca albo wzajemny ostrzał artyleryjski 1 lipca), jednak latem 1919 generałowie niemieccy, Max Hoffmann i Kurt von dem Borne zdecydowali podjąć lokalne uderzenia, mające na celu sprowokowanie strony polskiej do odwetu i tym samym rozpętania wojny polsko-niemieckiej. W nocy z 22 na 23 czerwca Niemcy zaatakowali niewielkimi siłami polską placówkę graniczną nad Liswartą koło Bolesławca i zostali odparci. 24 czerwca artyleria ostrzelała Bolesławiec i Wieruszów, po czym nastąpiło natarcie niemieckie na te miejscowości. Zostali oni powstrzymani przez 1 Pułk Strzelców Bytomskich i odrzuceni na poprzednie pozycje. Kolejne niewielkie incydenty powtarzały się przez lato, przy czym po podpisaniu przez Niemcy traktatu wersalskiego 28 czerwca były one znacznie słabsze.
Kiedy zagrożenie minęło rozpoczęto wysyłanie oddziałów na wschód. Ostatnim działaniem Frontu było przejęcie władzy na terenie Pomorza Nadwiślańskiego zgodnie z rozstrzygnięciami traktatu wersalskiego przyznającego go Polsce. Traktat wszedł w życie 10 stycznia 1920. W związku z tym utworzono Front Pomorski pod dowództwem Józefa Hallera. 17 stycznia wojska polskie wkroczyły na teren Pomorza. 18 stycznia po krótkich starciach z niemiecką strażą graniczną (Grenzschutz) osiągnęły Toruń, 23 stycznia Grudziądz i 10 lutego dotarły do morza, gdzie w rejonie Pucka odbyła się pod przewodnictwem gen. Józefa Hallera uroczystość symbolicznych "zaślubin Polski z morzem".
23 marca 1920 wszystkie fronty rozwiązano, lecz pierwsze jednostki na wschód zaczęto wysyłać już latem 1919.
[edytuj] Bibliografia
- Wrzosek M., Wojny o granice Polski Odrodzonej, Wiedza Powszechna 1992, ISBN 83-214-0752-8