Faraon
Z Wikipedii
Faraon (zapis hieroglifami:
|
– jedno z określeń władcy starożytnego Egiptu, używane przez Greków (będące zniekształconą wersją egipskiego peer-aa – "wielki dom").
Termin ten pojawił się w XVI wieku p.n.e., gdy Egipt wkroczył w okres silnej ekspansji terytorialnej pod rządami XVIII dynastii. Po zjednoczeniu kraju przez Narmera egipski władca nosił tytuł nesut-biti – Ten-który-należy-do-pszczoły-i-trzciny, bowiem w tym okresie godłem Górnego Egiptu była pszczoła, a Dolnego – trzcina. Z biegiem czasu zaczęto używać tytułu Król Górnego i Dolnego Egiptu oraz Król Południa i Król Północy.
Symbolem królów Górnego Egiptu była wysoka korona biała, a Dolnego - niska korona czerwona. Jako symbol zjednoczenia dwóch krain faraon nosił podwójną koronę, Pszent, czyli połączoną koronę czerwono-białą.
Każda korona, a więc również faraon, pozostawała pod opieką bóstwa świętych miast: Nechen – gdzie czczono Nechbet, przedstawianą pod postacią sępa i Buto – gdzie czczono Wadżet wcieloną w kobrę. Głowę faraona zdobiła oprócz pszent złożona korona atef i pasiasta chusta nemes. W dłoniach dzierżył heka (laskę pasterską) i nechacha (bicz).
Faraon był bogiem na ziemi, czyli królem; należał do niebios i był pośrednikiem pomiędzy poddanymi a panteonem. Faraon to wcielenie Pana Niebios Horusa, przedstawianego w postaci sokoła z rozpostartymi skrzydłami, a później również synem boga Re. Po śmierci faraona stawał się Ozyrysem.
Pierwszym królem, który nosił tytuł syna Re był następca Chufu, Dżedefre z IV dynastii. Egipski władca pełnił funkcję najwyższego kapłana, sędziego, wodza naczelnego i budowniczego świątyń. Stał na straży harmonii i porządku – Maat. Faraon posiadał dwa imiona wpisane w kartusz: imię noszone od urodzenia i imię koronacyjne. Wszystkie imiona tworzyły królewską tytulaturę, czyli tzw. Królewski Protokół.
Faraon corocznie uczestniczył w święcie opet, procesji barek bogów z Karnaku do Luksoru, podczas którego dokonywało się odnowienie jego władzy. Jednak najważniejszym świętem królewskim był sed. Uroczystość odbywała się po trzydziestu latach rządów faraona i miała charakter rytualnej odnowy sił króla.
Do najwybitniejszych faraonów należeli: Totmes III, Seti I, Ramzes II. W dziejach Egiptu tylko trzy kobiety zostały faraonem: Neferusobek, Hatszepsut i Tauseret.
Faraon sprawował władzę absolutną jako żywy bóg na ziemi, opiekujący się wszystkimi mieszkańcami Egiptu. Był najwyższym władcą oraz najważniejszym z kapłanów. Brak rozdziału władzy duchowej i świeckiej oznaczał, że sprzeciwianie się faraonowi było naruszeniem tabu religijnego. Jego słowo było w państwie prawem. Faraon pełnił funkcję najwyższego sędziego oraz wodza armii. Rozpoczynał wojny, zawierał przymierza i pokoje.
Praktycznie władza faraona była realizowana poprzez urzędników, którzy organizowali i nadzorowali prace przy budowie i naprawie kanałów nawadniających, zbierali daniny od chłopów i rzemieślników, określali rodzaj i wielkość upraw, w imieniu faraona sądzili przestępców. Ustrój państwa oparty na władzy faraona nazwać można monarchią despotyczną opartą na teokracji.
[edytuj] Zobacz też
- Władcy Egiptu
- Faraon (film) w reżyserii Jerzego Kawalerowicza
- mumia
- piramida
