Dresaż
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: styl na bardziej encyklopedyczny. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Dresaż (fr. dressage - tresura) dyscyplina jeździecka zwana również ujeżdżeniem, polegająca na wykonywaniu określonych figur na czworoboku. Wykonywane figury są wynikiem rozwinięcia naturalnych zdolności ruchowych konia. Znajomość podstaw tej dyscypliny jest konieczna do uprawiania innych rodzajów sportu jeździeckiego takich jak skoki przez przeszkody, jest też jedną z trzech części, jakie obejmuje WKKW.
Ujeżdżenie budzi niekłamany zachwyt u jednych, u innych zaś wywołuje skojarzenia z męczeniem zwierząt. Przeciwnicy tej odmiany jeździectwa muszą jednak przyznać, że żadna z tych wymaganych od konia "sztuczek" nie jest sprzeczna z jego naturą. Przebywające na pastwisku zwierzęta wykonują je "same z siebie" w określonych sytuacjach. Jednakże niewiele koni (a także jeźdźców) może się wykazać takimi uzdolnieniami, by mogły w całości opanować wszystkie ewolucje. Potrzeba do tego ogromnej pilności, talentu i wieloletnich treningów. Do ujeżdżenia doskonałe konie to konie w zasadzie wszystkich nowoczesnych ras gorącokrwistych w tym między innymi: rasy hanowerskiej luzytańskiej, a także lipicany.
Spis treści |
[edytuj] Cechy dresażu
Wdzięk, szyk, elegancja, dążenie do jak najlepszego kontaktu z koniem poprzez bardzo delikatne pomoce - tak można krótko scharakteryzować tę dyscyplinę. Celem klasycznego ujeżdżenia jest harmonijny rozwój naturalnych możliwości i zdolności konia. Szkolenie konia powinno prowadzić do doskonalenia jego naturalnej równowagi, zachowania elastyczności ruchów oraz wyrobienia posłuszeństwa i chęci współpracy z jeźdźcem.
[edytuj] Pierwsze zawody
Pierwsze zawody zorganizowano w 1873 r. w Bratysławie w celu utrwalenia schematu klasycznego jeździectwa i przedstawienia najważniejszych celów treningu młodego konia, by umożliwić harmonijny rozwój jego potencjału ruchowego. Od 1963 r. rozgrywane są Mistrzostwa Europy, a od 1966 - Mistrzostwa Świata.
[edytuj] Rodzaje zawodów
Wszystkie zawody rozgrywane mogą być w 6 klasach, w Polsce oznaczanych jako L, P, N, C, CC i CS. W każdej z nich są różne programy opisujące, jakie konkretnie zadania ma wykonać para jeździec-koń na czworoboku.
[edytuj] Cele ujeżdżenia
Cel ujeżdżenia to harmonijny rozwój naturalnych możliwości i zdolności konia, wyszkolenie konia lekko niosącego jeźdźca, zrównoważonego, elastycznego, dobrze i szybko reagującego na polecenia. Dobrze ujeżdżony koń sprawia wrażenie, że wykonywanie nawet najtrudniejszych ćwiczeń przychodzi mu bardzo łatwo. Koń i jeździec powinni reprezentować wspólnie harmonię i elegancję, płynność ruchów, spokój, równowagę i wzajemne porozumienie.
Znajomość podstaw ujeżdżenia niezbędna jest także w innych sportach konnych, jak skoki przez przeszkody czy wszechstronny konkurs konia wierzchowego (WKKW). Ujeżdżenie nie jest u nas dyscypliną bardzo popularną, na co wpływa między innymi obiegowa opinia, że ujeżdżenie trenują ci, którzy boją się skakać.
Ujeżdżenie to sport olimpijski podlegający FEI (Międzynarodowa Federacja Jeździecka). Konkursy ujeżdżenia podzielone są na międzynarodowe (pod egidą FEI) i krajowe. Konkursy krajowe zaczynają się od klasy L, kolejne klasy to P, N, C, CC i CS. W każdej z klas istnieje kilkanaście programów opisujących obowiązkowe ruchy, jakie zawodnik i koń powinni wykonać na czworoboku. Większość krajów organizuje regionalne i narodowe mistrzostwa i bierze udział w mistrzostwach świata organizowanych przez FEI.
[edytuj] Areny zawodów
Konkursy w ujeżdżeniu rozgrywane są na piaszczystym lub trawiastym czworoboku o wymiarach 20 x 40 m (klasy niższe) lub 20 x 60 m (klasy wyższe). Czworobok jest oznaczony tablicami z literami i ogrodzony szrankami. Konkursy w niższych klasach oceniane są przez jednego sędziego, który stoi za znakiem C dokładnie w linii środkowej czworoboku. W klasach wyższych oceny wystawia trzech lub pięciu sędziów. Każdy z nich znajduje się przy jednym z końców linii centralnej. Sędzia ocenia zawodnika w 10. punktowej skali. Ocena końcowa zawodnika podawana jest w procentach.
Konkursy w najniższych klasach wymagają opanowania podstawowych ruchów, takich jak 20. lub 15. metrowa wolta lub półwolta. Inne elementy wykonywane w konkursie ujeżdżenia to stęp zebrany i wyciągnięty, kłus zebrany i wyciągnięty, galop zebrany i wyciągnięty, ciąg w lewo, ciąg w prawo, lotna zmiana nogi co dwie foule, co foule, pasaż, piaff.
Od początku lat osiemdziesiątych XX w. wprowadzono programy dowolne z muzyką (tzw. Kür). Jeździec wykonuje własny program ułożony z określonego zestawu ruchów i figur z odpowiednio dobranym podkładem muzycznym.
Zawodnik wjeżdża na czworobok w punkcie A i dojeżdża linią centralną do punktu X. Następuje ukłon - kobieta trzyma wodze lewą ręką, a prawą opuszcza na bok. Mężczyzna zdejmuje kapelusz, po czym kłania się jak kobieta. Występ zawsze kończy się przejazdem przez środek i ukłonem jak na powitanie. Zawodnik opuszcza czworobok stępem w punkcie A.
Strój zawodnika i rząd konia określają przepisy jeździeckie. W zawodach wyższej rangi strój zawodnika składa się obowiązkowo z: czarnego lub granatowego fraka, cylindra, białych lub kremowych bryczesów, plastronu lub krawata, rękawiczek, długich czarnych butów i ostróg. Używanie bata (tylko ujeżdżeniowego) jest dozwolone jedynie na zawodach poniżej MP. Jeźdźcy uprawnieni do noszenia munduru mogą w nim występować na zawodach. W niższych klasach wymagane jest kiełznanie wędzidłowe, w wyższych - munsztukowe. Obowiązuje siodło ujeżdżeniowe, czyli o wydłużonych tybinkach, do jazdy na długich strzemionach.
[edytuj] Mistrzowie
Mistrzynią w ujeżdżeniu (dresażu) jest Holenderka Anky Van Grunsven.
