Diecezja kamieniecko-podolska
Z Wikipedii
Diecezja kamieniecko-podolska | |
Siedziba biskupów | Kamieniec Podolski |
Katedra diecezjalna | kościół katedralny
p.w. św. Ap. Piotra i Pawła |
Metropolia | lwowska |
Powierzchnia | 277.700 km² |
Ilość wiernych | 255.000 |
Ilość kapłanów | 93 diecezjalni, 64 zakonni |
Ilość dekanatów | 8 |
Ilość parafii | 207 |
Biskup ordynariusz | bp Leon Dubrawski |
Biskup pomocniczy | bp Jan Niemiec |
Diecezja kamieniecko-podolska (łac. Dioecesis Camenecensis) – diecezja rzymskokatolicka na Ukrainie. Wchodzi w skład metropolii lwowskiej. Do 1991 r. używano nazwy: diecezja kamieniecka. Od 1991 r. powszechnie używana jest też nazwa: diecezja kamieniecko-podolska.
Spis treści |
[edytuj] Historia
-
- ok. 1378-1386 – Papież Urban VI z inicjatywy Ludwika Węgierskiego erygował diecezję w Kamieńcu Podolskim, która została podporządkowana metropolii halickiej.
- 1412 – Diecezja kamieniecka została podporządkowana metropolii lwowskiej (do 1798 r.).
- 1798 – Poddanie biskupstwa kamienieckiego pod zwierzchnictwo metropolia mohylowska
- 1867 – Zniesienie diecezji kamienieckiej przez władze carskie. W latach 1867-1918 była administrowana przez biskupów łuckich i łucko-żytomierskich.
- 1918 – Papież Benedykt XV reaktywował diecezję kamieniecką.
- 30 listopada [1918]] – Piotra Mańkowski przyjmuje w Krakowie z rąk abp. Adama Stefana Sapiehy sakrę biskupią.
- 26 sierpnia 1919 – Bp Piotr Mańkowski objał rządy w diecezji kamienieckiej prze prokurację ks. kan. Kazimierza Nosalewskiego.
- 8 grudnia 1919 – uroczysty ingres bp. Piotra Mańkowskiego do katedry w Kamieńcu Podolskim.
- 14 listopada 1920 Biskup Piotr Mańkowski został zmuszony do opuszczenia Kamieńca Podolskiego i udał się na wygnanie – z początku przebywał w Buczaczu, a następnie we Włodzimierzu Wołyńskim w diecezji łuckiej. Spora liczba księży diecezji kamienieckiej pracowała w okresie międzywojennym w diecezji łuckiej.
- 2 września 1922 – Duchowni – ks. Władysław Dworzecki, ks. Feliks Lubczyński, ks. Antoni Niedzielski, ks. Walerian Szymański i ks. Ryszard Szyszko-Bohusz – zostali skazani przez Trybunał Rewolucyjny w Kamieńcu Podolskim na śmierć za sprzeciwianie się konfiskacie mienia kościelnego i zdradę stanu. Wyrok zamieniono później na karę więzienia, skąd skazańcy zostali wykupieni przez wiernych.
- 1926 – Biskup Piotr Mańkowski z rezygnował z biskupstwa kamienieckiego. Administratorem apostolskim diecezji został ks. Jan Świderski (31 marca 1926 r.).
- 8 kwietnia 1933 – Zmarł nagle abp Piotr Mańkowski. Pochowany został w podziemiach katedry łuckiej.
- 16 stycznia 1991 – Papież Jan Paweł II odnowił diecezję kamieniecką i mianował jej ordynariusza w osobie bp. Jana OlszańskiegoMIC.
- 10 czerwca 1995 – w katedrze kamienieckiej odbyły się święcenia biskupie ks. Stanisława Padewskiego, kapłana z zakonu kapucyńskiego, obecny ordynariusz diecezji charkowsko-zaporoskiej. Był nim do 10 października 1998 r. kiedy przeszedł na bp. pomocniczego do Lwowa.
- 7 kwietnia 1998 – Papież Jan Paweł II mianował o. Leona Dubrawskiego z zakonu franciszkańskiego (bernardyn) biskupem pomocniczym w Kamieńcu Podolskim.
- 28 czerwca 1998 – Święcenia biskupie Leona Dubrawskiego – sakry udzielił mu Nuncjusz Apostolski na Ukrainie abp Antonio Franco.
- 4 maja 2002 – bp Jan Olszański przeszedł na emeryturę, nowym ordynariuszem został mianowany bp Leon Dubrawski.
- 3 lipca 2002 – Ingres do katedry w Kamieńcu Podolskim bp. Leona Dubrawskiego.
- 26 kwietnia-4 lipca 2007 – Nawiedzenie diecezji kamieniecko-podolskiej przez kopię cudownego obrazu Matki Bożej Latyczowskiej.
[edytuj] Kościół katedralny
-
- Budowę kamiennego kościoła katedralnego pw. św. Ap. Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim przypisuje się biskupowi Pawłowi z Bojańczyc.
- 8 grudnia 1919 – Uroczysty ingres bp. Piotra Mańkowskiego do katedry w Kamieńcu Podolskim.
- 27 kwietnia 1922 - Sowieci ograbili skarbiec katedralny.
- 14 maja 1936 – Władze radzieckie zamknęły kościół i urządziły w nim muzeum.
- 1945 – Zamknięcie katedry przez władze radzieckie.
- W latach 1946-1990 w katedrze mieściło się muzeum ateizmu.
- 13 czerwca 1990 – Zwrot katedry dla wiernych.
- 29 czerwca 1990 – Po wieloletniej przerwie została odprawiona pierwsza Msza św. w katedrze kamienieckiej.
- Obecnie proboszczem świątyni katedralnej jest ks. Roman Twaróg.
- Kapituły katedralnej w Kamieńcu Podolskim nie wznowił ani bp Jan Olszański, pierwszy ordynariusz po odnowieniu diecezji w 1991 roku, ani jego następca bp Leon Dubrawski.
[edytuj] Seminarium duchowne
Wyższe Seminarium Duchowne Ducha Świętego Diecezji Kamieniecko-Podolskiej (ukr. Вища Духовна Семінарія Святого Духа Кам’янець-Подільсьеої Римо-Католицької Єпархії, філіал Богословського Факультету Латеранського Університету і Римі). (łac. Seminarium Maius sub tit. Sancti Spiritus Romano-Catholicae Dioecesis Camenecensis filia Pontificiae Universitatis Lateranensis, Ucraina).
- Rektor: o.dk. Wiaczeslaw Gromnicki, tel. +380 (3851) 3-14-84
- adres seminarium: Україна, 32000, обл. Хмельницька, м. Городок, пров. Кс. Ванагса, 14
- тел. семінарії + 380 (3851) 3-21-43
- E-mail:wds@gr.km.ua
[edytuj] Dane statystyczne
1914 – 101 parafii, 9 filii, 88 kaplic oraz 123 kapłanów na ok. 303 tys. wiernych.
W latach 1991-2002 diecezja kamieniecko-podolska obejmowała następujące obwody: obwód chersoński, obwód chmielnicki, obwód dniepropetrowski, obwód doniecki, obwód kirowogradzki, obwód mikołajewski, obwód odeski, obwód winnicki, obwód zaporoski i Autonomiczna Republika Krymu.
Obecnie jurysdykcja diecezji kamieniecko-podolskiej obejmuje struktury Kościoła rzymskokatolickiego w obwodach chmielnickim i winnickim.
Obecnie obszar diecezji wynosi 47 158 km² (20 645 km² – obwód chmielnicki, 26 513 km² – obwód winnicki), a zamieszkuje go 3 058 953 osób (1 367 892 – obwód chmielnicki, 1 691 061 – obwód winnicki). Rzymscy katolicy stanowią ___%, tj. _____ wiernych. Na terenie diecezji znajdują się 192 parafie, w których łącznie pracuje 155 księży – dane z 2005 roku.
[edytuj] Biskupi
[edytuj] Biskupi ordynariusze
- Stefan Rupniewski (1716-1721)
- Stanisław Józef Hozjusz (1722-1733)
- Augustyn Wessel (1733-1735)
- Franciszek Antoni Kobielski (1736-1739
- Wacław Sierakowski (1739-1742)
- Mikołaj Dembowski (1742-1757)
- Adam Stanisław Krasiński (1759-1795)
- Jan Dembowski (1795-1809)
- Franciszek Mackiewicz (1815-1842)
- Mikołaj Górski (1853-1855)
- Antoni Fijałkowski (1860 - 1871)
- Piotra Mańkowski (1918 - 1926)
- Jan Olszański (1991 - 2002)
- Leon Dubrawski (2002 – nadal)
[edytuj] Administratorzy apostolscy
- Ludwik Bartłomiej Brynk (1872-1874)
- Szymon Marcin Kozłowski (1883-1891)
- Cyryl Lubowidzki (1897-1898)
- Bolesław Hieronim Kłopotowski (1899-1901)
- Karol Antoni Niedziałkowski (1901-1911)
- Ignacy Dub-Dubowski (1916-1918)
- Jan Świderski (1926-1930)
[edytuj] Biskupi pomocniczy
- Michał Delamars (1723 - 1724)
- Mikołaj Ignacy Wyżycki (1726)
- Adam Orański (1730 - przed 1779)
- Jan Ignacy Dłuski (1778 - 1795)
- Antoni Fijałkowski (1858 - 1860)
- Stanisław Padewski OFM Cap. (1995 - 1998)
- Leon Dubrawski OFM (1995 - 1998)
- Jan Niemiec (2006 - nadal)
[edytuj] Święci i Słudzy Boży związani z diecezją kamieniecko-podolską
- Jan Beyzym
- Albert Chmielowski
[edytuj] “Credo” – czasopismo ewangelizacyjne diecezji kamieniecko-podolskiej
- Redaktor naczelny: ks. Witalij Woskobojnik
- Kolegium redakcyjne: ks. Igor Stanisław, N. Koladenko, A. Kotulska, P. i M. Semyhłazowie, A. Smolenkowa, W. Rodak
- Adres: 21020 м. Вінниця, вул. Добролюбова, 48
- Tel. +380 (0432) 67-42-33 albo +380 (97) 60 836 75
- E-mail: viacredo@rammbler.ru
[edytuj] Literatura
Na temat dziejów diecezji kamienieckiej zob. m.in.:
- Władysław Abraham, Założenie biskupstwa łacińskiego w Kamieńcu Podolskim, [w:] „Księga pamiątkowa ku czci 250-tej rocznicy założenia Uniwersytetu Lwowskiego przez króla Jana Kazimierza w r. 1661”, t. 1, Lwów 1912, s. 3-39.
- Jerzy Flaga, „Bractwa religijne w diecezji kamienieckiej w połowie XVIII wieku, w: Religia, edukacja, kultura. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Litakowi”, pod red. Mariana Surdackiego, Lublin 2002, s. 613-623.
- Ks. Bolesław Kumor, „Diecezja kamieniecka”, [w:] „Encyklopedia katolicka” t. 8, Lublin 2000, s. szp. 452-466.
- Ks. Bolesław Kumor, „Granice metropolii i diecezji polskich”, [w:] „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 19, Lublin 1969, s. 340-344, t. 20, Lublin 1970, s. 289-293.
- Ks. Bolesław Kumor, „Kasata diecezji kamienieckiej na Podolu w 1866 r.”, [w:] „Studia Catholica Podoliae” t. 1, Gródek – Kamieniec Podolski 2002, s. 212-216.
- J. Mucha, „Organizacja diecezji kamienieckiej do 1795 r.”, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, t. 30, z. 4, Lublin 1983, s. 61-284.
- Ks. Piotr Nitecki, „Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny”, Warszawa 2000, passim.
- „Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim”, Kraków – Kamieniec Podolski 2001.
- Jerzy T. Petrus, „Dystynktorium rzymskokatolickiej kapituły katedralnej w Kamieńcu Podolskim”, [w:] „Parxas atque theoria. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Małkiewiczowi”, Kraków 2006, s. 269-286.
- W. Płoskiewicz, „Z dziejów dwóch diecezji kresowych”, [w:] „Przegląd Powszechny” z. 168, 1925, s. 337-347.
- Krzysztof R. Prokop, "Biskupi kamienieccy od średniowiecza do współczesności. Szkice biograficzne", Biały Dunajec - Ostróg 2007, passim.
- Krzysztof R. Prokop, „Pozycja diecezji kamieniecko-podolskiej w «cursus honorum» biskupstw Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI-XVIII wieku”, [w:] „Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim”, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 199-205.
- Aleksander Rasszczupkin, „Kamieniec Podolski. Antemurale Christianorum”, Kamieniec Podolski 2006.
- Aleksander Rasszczupkin, „Katedra św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim”, Kamieniec Podolski 2003.
- Witalij Rosowski, „Diecezja kamieniecko-podolska w latach 1917-1921”, [w:] „Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim”, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 207-247.
- Witalij Rosowski, "Duchowieństwo diecezji kamienieckiej w latach 1918-1926", [w:] „Studia Catholica Podoliae”, 2002 nr 1, s. 475-512.
- Witalij Rosowski, „Próba restytuowania seminarium duchownego diecezji kamienieckiej (1920-1926)”, [w:] „Studia Catholica Podoliae” t. 5, Gródek – Kamieniec Podolski 2006, s. 659-675.
- Ks. Jan Szczepaniak, „W wirze historii. Piotr Jan Mańkowski (1886-1933) – pierwszy biskup reaktywowanej diecezji kamieniecko-podolskiej”, [w:] „Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim”, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 275-307.
- Ks. Marian Tokarzewski, „Przyczynek do historii męczeństwa Kościoła rzymsko-katolickiego w diecezjach kamienieckiej i łucko-żytomierskiej”, oprac. i wstępem poprzedził ks. Leon Krejcza, Kraków 1995.
- Ks. Józef Wołczański, „Ksiądz biskup Jan Olszański. Duszpasterz – patriota - człowiek”, [w:] „Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim”, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 9-19.
- X.C.S., „Kamieniec Podolski, bpstwo”, [w:] „Podręczna encyklopedia kościelna”, t. XIX-XX, Warszawa 1910, s. 213-216.
- X.K.N., „Kamienieckie biskupstwo”, [w:] „Encyklopedia kościelna X. Michała Nowodworskiego”, t. 9, Warszawa 1876, s. 399-412.
- “Схематизм Кам’янець-Подільської Дієцезії”. – Кам’янець-Подільський, [2000].
- “Схематизм Кам’янець-Подільської Дієцезії”. – Кам’янець-Подільський, 2005.
[edytuj] Zobacz też
- biskupi kamienieccy
- Antoni Chomicki
- Bronisław Drzepecki
- Józef Kuczyński
- diecezja kijowsko-żytomierska
- diecezja łucka
- diecezja mukaczewska
- diecezja charkowsko-zaporoska
- diecezja odesko-symferopolska