Dekadencja

Z Wikipedii

Dekadencja - określenie pierwotnie stosowane, przez krytyków sztuki pisarskiej, jako negatywna ocena, a następnie ochoczo przejęte przez samych autorów, w odniesieniu do kilku pisarzy późnego XIX wieku fin de siècle kojarzonych z symbolizmem w sztuce.

Pojęcie dekadencji odnosi się do domniemanego upadku społeczności spowodowanego zanikiem moralności. Jako najpowszechniejszy przykład służący potwierdzeniu tej tezy wytaczany jest starożytny Rzym, który pogrążył się po generacjach panowania chrześcijaństwa. Większość z władców kojarzonych bezpośrednio z dekadencją (Neron, Kaligula, itp.) sprawowała jednak władzę na stulecia przed upadkiem Imperium Rzymskiego. Pojęcie dekadencji pochodzi z XVIII wieku, a w szczególności od Monteskiusza. Zostało podchwycone przez krytyków literackich jako derogatyw po zastosowaniu go jako epitet przez Désiré Nisard wobec Wiktora Hugo i romantyzmu jako takiego. Późniejsze generacje romantyków takich jak Theophile Gautier i Charles Baudelaire podjęło to wyzwanie ze swoistą dumą i jako oznakę tępego odrzucenia tego co sami postrzegali jako postępowość. W latach 80. XIX w. grupa francuskich pisarzy sama określała się jako Dekadenci. Typową powieścią tego gatunku jest Na wspak (franc. tytul "A rebours") autorstwa Joris-Karl Huysmans. Jako ruch literacki dekadencja jest obecnie postrzegana jako forma przejściowa pomiędzy romantyzmem a modernizmem.

W czasach obecnych pojęcie dekadencji definiuje się jako utratę wybitności oraz obstrukcję wyższych ideałów. Charakteryzuje się uniesieniem przebiegłości, edukacji i pretensjonalności intelektualnej nad doświadczenie na rzecz czystego materializmu.

[edytuj] Znaczenie w leninizmie

Włodzimierz Lenin kontynuował i rozszerzył znaczenie określenia dekadencja w swej teorii imperializmu jako ekonomiczna motywacja poczynań politycznych.

Według Lenina, kapitalizm miał znajdować się w swej schyłkowej fazie i nie być już więcej w stanie przyczynić się do dalszego rozwoju społeczeństwa. Ponieważ społeczeństwo na zachodzie miało rzekomo być dojrzałe do rewolucji socjalistycznej, oczekiwał on upadku impetu w aktywności gospodarczej i nasilenia niezdrowych zjawisk ekonomicznych. Według Lenina, pierwsza wojna światowa miała stanowić dowód politycznej dekadencji rozwiniętych państw kapitalistycznych, w której zamiast rozwijać się niweczą one owoce własnych osiągnięć.

Trockiści byli podzieleni co do zasadności tez Lenina w obliczu propagowanej przez nich tezy o nieustannej rewolucji. Natomiast staliniści w zasadzie bronili tezę teorii imperializmu Lenina o dekadencji w dyskursie z Trockistami. Trockiści zwykle podkreślają, że kapitalizm na zachodzie, wciąż nadaj jest postępowy i maszeruje w kierunku rozwoju technologicznego akumulując wciąż coraz więcej dóbr. Natomiast wyznawcy Lenina, między innymi Stalin i Mao, twierdzili, że nic więcej już nie pozostało imperializmowi jak tylko wymrzeć, albowiem nie jest on już więcej w stanie wnieść niczego postępowego.