Brzoskwinia zwyczajna

Z Wikipedii

Brzoskwinia zwyczajna
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	śliwa
Gatunek	brzoskwinia zwyczajna
Nazwa systematyczna
Prunus persica (L.) Batsch
Synonimy
Persica vulgaris Mill.
Galeria zdjęć i grafik

Brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica (L.) Batsch) - gatunek drzewa należący do rodziny różowatych. Pochodzi z środkowych i północno-wschodnich Chin.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Systematyka i zmienność 3 Zastosowanie 4 Choroby 5 Ciekawostki 6 Przypisy

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Drzewo o wysokości do 6 m, żyjące do 30 lat.

Pień

Kora ciemnobrunatnoszara, nieraz u dołu prawie czarna, podłużnie spękana.

Liście

Lancetowate, faliście ząbkowane, błyszczące.

Kwiaty

Różowe, pięciokrotne, o licznych słupkach i pręcikach, samopłodne. Kwitnie w kwietniu, przed pojawieniem się liści.

Owoce

Pestkowiec o masie 100-200 g, omszonej skórce, żółtej z czerwonym rumieńcem. Dojrzewa w zależności od odmiany od lipca do października.^[1]

[edytuj] Systematyka i zmienność

Pozycja w systemie Reveala 

Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Rosopsida, podklasa różowe, nadrząd Rosanae, rząd różowce, podrząd Rosineae, rodzina różowate, podrodzina Prunoideae Horan., plemię Pruneae Benth. & Hook.f., rodzaj Prunus L.^[2]

Odmiany

• Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C. Schneider (syn. P. persica var. nectarina (Aiton) Maxim.) - nektarynka
• Prunus persica var. persica - brzoskwinia zwyczajna

Wg Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski brzoskwinia zaliczana jest do odrębnego rodzaju Persica i ma nazwę Persica vulgaris Mill.^[3].

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina uprawna
  • Historia uprawy: w Chinach była już uprawiana 4000 lat temu. Jeszcze przed naszą erą dostała się do Azji Mniejszej i do Rzymu, w Polsce liczniej pojawiła się w VIII wieku, chociaż pestki jej znajdowano w wykopaliskach sprzed naszej ery.
  • Sposób uprawy: Wymaga słonecznych miejsc. Nie jest całkowicie mrozoodporna - w surowe zimy może przemarzać, często też przemarzają wiosną pąki kwiatowe. Drzewo należy często przycinać.

• Roślina lecznicza
  • Surowiec zielarski: owoc.
  • Działanie: polecane w dietach odchudzających. Z uwagi na działanie zasadotwórcze i moczopędne, stosowane przy chorobach reumatycznych i schorzeniach układu moczowego. Działa uspokajająco. Bor podnosi poziom estrogenu, przez co przeciwdziała osteoporozie.
• Sztuka kulinarna: Owoce są bardzo smaczne i zawierają węglowodany, związki magnezu, fosforu i potasu, prowitaminę A, witaminę C i witaminy z grupy B. Najczęściej jada się owoce surowe, można dodać do ciast, przetworzyć na kompot, dżem, ususzyć.
• Z pestek wyrabia się jasnożółty, dosyć rzadki olej, o delikatnym zapachu migdałów. Zawiera ponad 64% kwasu olejowego, 26% kwasu linolowego, 5,5% kwasu palmitynowego, 2,9% kwasu stearynowego. Olej stosuje się jako bazę do masażu.

[edytuj] Choroby

• Kędzierzawość liści brzoskwini. Najgroźniejsza i do tego bardzo pospolita choroba brzoskwini wywołana przez grzyba. Objawia się zniekształceniem liści - pofałdowaniem zwijaniem się, grubieniem. Zmiany są tak widoczne, że nie sposób ich nie zauważyć. Zaatakowane liście żółkną, a potem czerwienieją, rozwija się na nich białoszary nalot grzybni. Pod koniec czerwca obumierają. Jedynym skutecznym sposobem ochrony jest opryskiwanie drzew środkami grzybobójczymi (np. Miedzianem lub Syllitem). Opryskiwanie musi być bardzo dokładne i przeprowadzone w okresie bezlistnym - jesienią po opadnięciu liści i wiosną przed rozwojem pąków.^[4]

[edytuj] Ciekawostki

• W Japonii pestkami brzoskwini polerowano drewno.
• Kwiat brzoskwini jest stanowym kwiatem Delaware, stanowym owocem stanu Karolina Południowa. Georgia jest znana pod przydomkiem "Stan brzoskwiniowy".
• W starożytności pestki brzoskwini były używane do wykonywania wyroków śmierci, ze względu na swe silnie trujące właściwości.^{[potrzebne źródło]}
• W Chinach brzoskwinie otaczano czcią i traktowano jak relikwię. Rysunki tych owoców zdobiły ściany świątyń. Jednak samo drzewo nie cieszyło się dobrą sławą. Uważano je za przeklęte przez bogów. Nikt nie odważył się go ściąć, a spróchniały ze starości pień palono, a popioły wrzucano do morza.

Przypisy