Bolesław Mościcki
Z Wikipedii
Bolesław Euzebiusz Mościcki (ur. 1877 w Wysokiem Mazowieckiem, zm. 18 lutego 1918 w okolicach Łunińca) - pułkownik Wojska Polskiego, wuj Zdzisława Wilhelmiego.
Po ukończeniu w 1902 r szkoły oficerskiej został przydzielony do oddziałów jazdy zaamurskiej w Mandżurii. W szeregach tej formacji przebył wojnę rosyjsko-japońską a później w latach 1915 - 1917 część I wojny światowej. Przez ten okres awansował od stopnia chorążego do pułkownika oraz na stanowisko dowódcy pułku. Otrzymał także szereg odznaczeń i złotą szablę.
Dowódca oddziału kawalerii, który pierwotnie był dywizjonem polskich ułanów wchodzącym w skład 11 Dywizji Piechoty Imperium Rosyjskiego, przemianowanym później na Polski Pułk Ułanów, ostatecznie na 1 Pułk Ułanów w ramach Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez gen. Lucjana Żeligowskiego.
Pułk stacjonował w okolicach Stanisławowa.
Z listu płk Mościckiego do Rady Stanu w Warszawie, przekazanego jej za pośrednictwem władz Stanisławowa a napisanego w chwili wyjścia z miasta, którego bronili ułani 1 Pułku przed maruderami armii rosyjskiej (pisownia oryginalna):
„Dowódca pułku przesyła te kilka słów, które chciał wypowiedzieć przy pożegnaniu: polscy ułani spełnili jedynie swój obowiązek żołnierski i stanęli w obronie honoru armji rosyjskiej, w szeregach której, związani przysięgą i poczuciem obowiązku żołnierskiego walczą. Korzystając ze szczególnej okoliczności, prosimy Radę sławetnego miasta Stanisławowa o przesłanie wyrazów Czci, Miłości, Wierności i synowskiego przywiązania do Ukochanej, Zbolałej i Zniszczonej Ziemi Ojczystej Naszej. Jedynym promieniem jasnym, który nam żyć każe, jest głębokie przekonanie, że ta ukochana Polska Nasza zmartwychwstaje teraz z gruzów i podnosi się do nowego życia, wspaniała, niepodległa i silna. …Przodownikowi i budzicielowi militarnego a rycerskiego ducha Polaków, generałowi Piłsudskiemu, wiernemu synowi Ojczyzny – czołem! …Niech żyje przyszła potężna polska armja, ostoja Wolności, Niepodległości Ojczyzny naszej! A gdy ta Święta, nareszcie zjednoczona, świtać światu będzie, to wszyscy Jej synowie, po świecie rozsiani, w Niej swe miejsce odnajdą i Jej tylko służyć będą. …Niech zagrzmi nad wszystkimi nasze hasło najświętsze: niech żyje Wolna, Niepodległa, Zjednoczona Polska”
Gdy w przebraniu przedzierał się przez front bolszewicko - niemiecki, w celu porozumienia się z Radą Regencyjną, poległ z rąk bolszewików i uzbrojonych chłopów 18 lutego 1918 w okolicach Łunińca. Został pochowany w Mińsku Litewskim. Zgodnie z ułańskimi zwyczajami, podczas uroczystości pogrzebowych za trumną płk. Mościckiego szedł jego koń Krechowiak okryty kirem. W 1921 zwłoki pułkownika przewieziono do Kościoła św. Krzyża w Warszawie i tu odbył się powtórny uroczysty pogrzeb. Trumna spoczęła w podziemiach kościoła a Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski przyznał pośmiertnie płk Mościckiemu krzyż Virtuti Militari.
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Suchcitz Dzieje 1 Pułku Ułanów Krechowieckich 1941-1947 wyd. Veritas Fundation Publication Centra. Londyn 2002 ISBN 0-948202-99-8.
- Aleksander Wojciechowski 1 Pułk Ułanów Krechowieckich (z cyklu Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920) wyd. Warszawa 1929.
