Bitwa pod Birżami
Z Wikipedii
| Bitwa pod Birżami Powstanie styczniowe |
|||||||||||||
 Bój, grafika Artura Grottgera z cyklu Lithuania |
|||||||||||||
| Data | 7-9 maja 1863 | ||||||||||||
| Miejsce | okolice Birż | ||||||||||||
| Wynik | klęska powstańców | ||||||||||||
| Terytorium | Ziemie zabrane | ||||||||||||
|
|||||||||||||
| Powstanie styczniowe |
|---|
|
Ciołków - Szydłowiec - Lubartów - Węgrów - Rawa - Siemiatycze - Słupcza - Miechów - Krzywosądz - Dobra - Małogoszcz - Staszów - Nowa Wieś (I) - Mrzygłód - Nagoszewo - Pieskowa Skała - Skała - Chroberz - Grochowiska - Igołomia - Krasnobród - Praszka - Buda Zaborowska - Ginietyny - Nowa Wieś (II) - Pyzdry - Stok - Kobylanka - Krzykawka - Birże - Ignacew (I) - Huta Krzeszowska - Salicha - Chruślina (I) - Ignacew (II) - Lututów - Góry - Komorów - Świerże - Chruślina (II) - Depułtycze - Żyrzyn - Złoczew - Fajsławice - Sędziejowice - Panasówka - Batorz - Mełchów - Łążek - Rybnica - Opatów (I) - Brody - Sprowa - Mierzwin - Huta Szczeceńska - Janik - Iłża - Opatów (II) |
Bitwa pod Birżami – seria bitew stoczonych w dniach 7 - 9 maja 1863 pomiędzy oddziałem wojsk powstańczych Zygmunta Sierakowskiego i wojskami rosyjskimi w okolicach Birż na Litwie w czasie powstania styczniowego.
Zgrupowanie Zygmunta Sierakowskiego, próbowało przebić się do Kurlandii, gdzie oczekiwano na wylądowanie wyprawy morskiej z dostawą broni. Wojska powstańcze zmierzające do rejonu koncentracji w Medejkach, zostały rozbite przez wojska rosyjskie w serii starć. Klęska ta spowodowała zanik aktywności powstańczej na Litwie.
Bitwa pod Medejkami – miała miejsce 7 maja 1863 pod Medejkami, 10 km na północ od Birż. Oddział Sierakowskiego podzieliwszy się w marszu na trzy kolumny, ruszył w kierunku Birż. Oddział wojsk rosyjskich gen. Ganeckiego w sile 3 roty strzelców finlandzkich, pół szwadronu kozaków gwardii, pół sotni kozaków dońskich, dwóch rot 2. Sofijskiego Pułku Piechoty i 3. Narwskiego Pułku Piechoty, szwadronu ułanów, sotni kozaków, półtora roty pułku kaporskiego został podzielony na trzy kolumny. Środkowa z nich pod dowództwem mjr Merlina zaatakowała lewą kolumnę polską dowodzoną przez Bolesława Kołyszkę. Oddział powstańczy, wzmocniony centralną kolumną dowodzoną przez Zygmunta Sierakowskiego zadał dotkliwe straty wojskom rosyjskim w liczbie 65 zabitych i 75 rannych. Sierakowski zaniechał pościgu, oczekując na nadejście prawej kolumny polskiej.
Bitwa pod Świrplenami – 8 maja 1863 oddział Lutkiewicza i Jasińskiego kierujący się w kierunku Birż, został rozbity przez oddział mjr Hilsebacha i zmuszony do wycofania się.
Bitwa pod Hudyszkami – 8 maja 1863 na pomoc pobitemu pod Medejkami mjr Merlinowi ruszyła kolumna gen. Ganeckiego, która pod Hudyszkami 3 km na południowy-wschód od Medejek starła się ze zgrupowaniem Sierakowskiego. Atak polskich kosynierów Bolesława Kołyszki z lewego skrzydła i Pawła Wiwulskiego z prawego załamał się, doszło do starcia na bagnety. Wojska powstańcze straciły 200 zabitych i rannych i zmuszone zostały do odwrotu. Ranny Sierakowski wyznaczył swoim następcą Ignacego Laskowskiego.
Bitwa pod Sznurkiszkami – 9 maja 1863 zebrawszy rozbity pod hudyszkami oddział powstańczy Laskowski zajął pozycję przy folwarku w Sznurkiszkach niedaleko Skrobiszek. Niespodziewanie został zaatakowany przez oddział wojsk rposyjskich. Ks. Antoni Mackiewicz przez godzinę utrzymywał swoje pozycje broniąc taboru z rannymi. Bitwa zakończyła się klęską wojsk powstańczych, które zmuszone zostały do ucieczki.
[edytuj] Bibliografia
- Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, Trzy powstania narodowe: kościuszkowskie, listopadowe i styczniowe, Warszawa 1994; ISBN 83-05-13443-1
- Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych Rapperswil 1913
