Ambient

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy muzyki. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ambient
Czas i miejsce powstania	Lata 70. XX wieku, Europa
Instrumenty	Elektroniczne instrumenty muzyczne
Gatunki pokrewne	Chillout - Downtempo
Podgatunki
Dark ambient
Podgatunki powstałe z połączenia z innym stylem muzycznym
Illbient - Psybient

Ambient - gatunek muzyki elektronicznej, cechujący się odejściem od linearnie rozwijanej linii melodycznej, charakterystycznej dla klasycznej muzyki elektronicznej (Vangelis, Kitaro), na rzecz luźnej kompozycji plam dźwiękowych. Zazwyczaj poszczególne plamy są powiązane stale powtarzaną frazą elektronicznej perkusji, która organizuje utwór pod względem rytmicznym. O ile w innych rodzajach muzyki – od poważnej po punk rocka – osią konstrukcyjną utworu jest przebieg harmoniczny, to w muzyce ambient, utwór rozwija się głównie przez operowanie barwą dźwięku. Drugą podstawową techniką kompozytorską jest stosowanie stałego powtarzania krótkiej frazy melodycznej, która przy każdej repetycji jest minimalnie modyfikowana bądź wzbogacana. (zobacz minimalizm)

W przypadku obu tych technik efektem jest przesunięcie nacisku z następstwa dźwięków na ich brzmienie, stąd muzyka ambient jest postrzegana jako statyczna i znajdująca się poza czasem. Idealnie nadaje się więc do medytacji.

W sztuce wizualnej tj. plastycznej też zauważymy takie założenia jak w muzyce. Różnią się tylko środki artystycznego wyrazu. Zamiast dźwięku jest obraz.

[edytuj] Geneza

Określenie ambient wywodzi się przypuszczalnie od hasła musique d'ameublement, którego autorem jest Erik Satie (1866-1925), rówieśnik impresjonistów i do pewnego stopnia podobny im kompozytor francuski. Jego ideałem była muzyka mogąca służyć za tło do życia codziennego, będąca niejako dodatkowym meblem domowym, czyli taka, która mogłaby wpływać na nastrój człowieka, ale nie absorbować go na tyle, aby odrywać od innych zajęć. Stąd Satie, oprócz tradycyjnych instrumentów używał również maszyny (np. do pisania), sprzęty domowe (warkot odkurzacza).

Pod wpływem Satie po I wojnie światowej powstała we Francji tzw. Grupa Sześciu, w skład której wchodzili kompozytorzy Francis Poulenc, Germaine Tailleferre, Georges Auric, Luois Durey, Arthur Honegger i Darius Milhaud. Najbardziej znani z nich to Francis Poulenc (1899-1963) i Arthur Honegger (1892-1955), którego utwór Pacific 231 naśladuje przyspieszającą powoli ogromną lokomotywę typu Pacyfik 231.

Drugim źródłem ambientu jest muzyka konkretna, w szczególności dokonania Johna Cage (1912-1992), znanego z bardzo niekonwencjonalnych metod uzyskiwania dźwięku (radioodbiorniki ustawione na losowo wybrane stacje, kanistry, naczynia kuchenne). Cage łączył dźwięk z obrazem i podobnie jak inni awangardziści nie stosował tradycyjnej harmonii.

[edytuj] Ważniejsi twórcy

Jak widać korzenie muzyki ambient sięgają do muzyki poważnej, ale jej powstanie wiąże się z twórcami muzyki tanecznej zafascynowanych instrumentami elektronicznymi, które dały im nieograniczoną możliwość syntezowania różnych barw dźwięku (syntezatory) oraz czerpania ich z otoczenia (samplery). Pierwsi kompozytorzy w stylu ambient to Brian Eno oraz Klaus Schulze, których najbardziej inspirujące dokonania przypadły na Lata 70. XX wieku.

Brian Eno tak opisywał swoje odkrycie muzyki ambient:

(...)W styczniu 1975 roku miałem wypadek samochodowy. Nie byłem ciężko ranny, ale musiałem leżeć w łóżku na wznak i byłem unieruchomiony. Moja przyjaciółka, Judy Nylon, odwiedziła mnie wtedy i przyniosła płytę z XVIII-wieczną muzyką na harfę. Kiedy już wyszła, z wielkim trudem nastawiłem płytę i położyłem się z powrotem. Okazało się, że wzmacniacz nastawiony był na minimalną głośność i jeden kanał był kompletnie głuchy. Ponieważ nie miałem siły, by się podnieść i wyregulować głośność, dźwięki dochodzące z głośnika były na granicy słyszalności. Wtedy zdałem sobie sprawę, iż można słuchać muzyki w zupełnie inny sposób: traktować ją jako element otoczenia, w ten sam sposób, co kolor światła i dźwięk deszczu (...).

Ekspansja muzyki ambient nastąpiła wraz z eksplozją popularności klubów techno na przełomie lat 80. i 90., XX w. gdzie dla ambient przeznaczono specjalne 'chill-out-rooms'. Na scenie pojawiły się wtedy takie projekty jak The Orb, Future Sound of London, Aphex Twin, Banco de Gaia, Biosphere, Wolfram, Monolake, Air, William Ørbit, Autechre. W pewnym związku ze stylistyką ambient tworzyły również bardziej popularne projekty The KLF oraz Enigma. W ich muzyce, oprócz rytmu techno i kolorytu nadanego przez instrumenty elektroniczne, znajdziemy chorał gregoriański, śpiew humbaków i delfinów, kolaże zgiełku wielkich miast oraz dźwięki natury.

Jednym z najważniejszych podgatunków ambientu jest dark ambient, czyli najmroczniejsza odmiana tej muzyki. Wybitni przedstawiciele to m.in. Lustmord, Coil czy Raison D'être. Istnieje również termin izolacjonizm, który wymyślili dziennikarze prestiżowego brytyjskiego magazynu muzycznego "The Wire", określający muzykę takich twórców jak Thomas Köner czy Lull – jest to skrajna odmiana dark ambientu, charakteryzująca się niesamowicie mroczną atmosferą kompozycji, przeważnie bazujących na ultra niskich dronach.