Abraham (postać biblijna)
Z Wikipedii
Abraham (hebr. Awraham אברהם, arab. Ibrahim ابرَاهِيم "kochający ojca") - pierwotnie zwany Abramem, pierwszy z hebrajskich patriarchów. Przypuszcza się, że był aramejskim kupcem.[potrzebne źródło]
Spis treści |
[edytuj] Historia biblijna
[edytuj] Powołanie
Abram razem z ojcem, żoną Saraj i bratankiem Lotem mieszkał początkowo w Ur chaldejskim. Później zamieszkiwał w krainie Charan, w celu dotarcia do Kanaanu. Gdy wyruszył już w tamtą stronę, objawił mu się Bóg i rzekł: Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. Obiecał Abramowi uczynić z niego wielki naród i rozsławić jego imię na świat. Abram posłuchał swojego Pana i udał się w drogę wraz z bratankiem i żoną, mimo swoich siedemdziesięciu pięciu lat. Gdy dotarł do dębu More koło miejscowości Sychem, Bóg ukazał się mu ponownie: Twojemu potomstwu daję właśnie tę ziemię. Następnie kolejno wędrował Abram w stronę Negewu i Egiptu, aż wrócił ponownie do Kanaanu. Gdy osiadł tam na stałe, pokłócił się z Lotem. Powodem sprzeczki były zbyt liczne trzody ich obu, których kraj nie mógł utrzymać. Wtedy bratanek postanowił znaleźć sobie inne ziemie i odszedł. Po odejściu Lota Abram dostał od swojego Pana ziemie izraelskie i miał za zadanie obejść je "wzdłuż i wszerz".
Po tych wydarzeniach Bóg obiecał Abramowi potomka, ale wyjaśnił mu również, że jego spadkobiercy będą we własnym kraju niewolnikami przez przeszło czterysta lat. Wtedy to Pan zawarł przymierze z Abramem, mówiąc: Potomstwu twemu daję ten kraj, od Rzeki Egipskiej aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat.
[edytuj] Otrzymanie imienia
Gdy Abram miał 99 lat ponownie objawił mu się Pan i obiecał niezmiernie liczne potomstwo. Nadał mu (Pan) imię Abraham, gdyż zamierzał uczynić go ojcem narodów. Abram, a odtąd już Abraham, miał zapoczątkować dynastię królewską. Swoją żonę Saraj miał zacząć też inaczej nazywać. Jej nowym imieniem miało zostać Sara. Abrahamowi za rok miał urodzić się syn, chociaż jego żona w to nie wierzyła. Jednak Pan ukazał jej łaskawość i uczynił to, co zapowiedział. Sara urodziła syna dokładnie w tym czasie, jaki został wyznaczony. Abraham dał synowi imię Izaak.
[edytuj] Próba wiary
Po tych wydarzeniach Pan wystawił Abrahama na próbę. Kazał mu na jednym z pagórków złożyć w ofierze swojego syna. Abraham długo się zastanawiał, lecz w końcu podjął decyzję. Narąbał drzewa do spalenia ofiary i wyruszył w drogę. Na górze zbudował ołtarz, związał syna i sięgnął ręką po nóż. Ale wtedy ukazał się Anioł Pański i powiedział: Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, ze boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna. Po chwili Abraham spostrzegł niedaleko barana i złożył go w ofierze zamiast syna. Następnie Anioł Pański przemówił ponownie i pobłogosławił Abrahama za jego oddanie. Abraham wrócił więc do swych sług i wyruszył w kolejną drogę, tym razem do Beer-Szeby. Abraham dożył 175 lat.
[edytuj] Dziedzictwo Abrahama
Wg Biblii starszy syn Abrahama Izmael urodzony przez służącą Hagar jest przodkiem plemion arabskich. Izaak spłodzony w wieku stu lat i urodzony przez uznawaną dotychczas za bezpłodną żonę Sarę - Izraelitów i Edomitów. Stąd też Abraham nazywany jest ojcem narodów, które wyznają trzy wielkie religie monoteistyczne: judaizm, chrześcijaństwo i islam, tzw. religie abrahamowe. Niektóre odkrycia archeologiczne dokonane po I wojnie światowej sugerują, że mógł on być postacią historyczną[potrzebne źródło]. Ustala się czas jego życia na pierwszą połowę trzeciego tysiąclecia przed Chrystusem.
[edytuj] Biblijny patriarcha w kulturze
O tej biblijnej postaci zostało napisanych wiele książek i nakręcono wiele filmów. Na przestrzeni wieków powstało dużo dzieł sztuki przedstawiających przyjaciela Boga.
[edytuj] Sztuka
- Andrea del Sarto – Ofiara Abrahama, 1527-30, 213x159, Gemaeldegalerie – Drezno
- Andrea del Sarto – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1527, Museum of Art. - Cleveland
- Andrea del Sarto – Ofiara Abrahama, 1529, 98x69, Prado – Madryt
- Tycjan – Ofiara Izaaka, 1542-4, 382x282, Santa Maria della Salute - Wenecja
- Caravaggio – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1597-8, 116x173, Kolekcja Barbary Piaseckiej-Johnson – Princeton
- Caravaggio – Ofiara Izaaka, 1601-2, 104x135, Uffizi – Florencja
- Empoli – Ofiarowanie Izaaka, 1590, 32x25, Uffizi - Florencja
- Ligozzi Jacopo – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1596, 51x37,5, Uffizi – Florencja
- Liss Johann – Ofiara Abrahama, 1597, 88x69,5, Uffizi - Florencja
- Bassano Jacopo – Odjazd Abrahama, kon. XVI w., 85,1x117,3, National Gallery - Londyn
- Allori Alessandro – Ofiarowanie Izaaka, 1601, 94x131, Uffizi - Florencja
- Domenichino – Ofiarowanie Izaaka, 1602, 32,5x44,3, Kimbell Art. Museum
- Domenichino – Ofiarowanie Izaaka, 1630, 147x140, Prado – Madryt
- Cigoli Lodovico – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1607, 175,5x132,2, Galleria Palatina – Florencja
- Gentileschi Orazio – Ofiarowanie Izaaka, 1615, Palazzo Spinola - Genua
- Lastman Pieter – Abraham w drodze do Kanaan, 1614, 72x122, Ermitaż – St. Petersburg
- Lastman Pieter – Ofiara Abrahama, 1616, 42x36, Luwr – Paryż
- Francken Frans II – Ofiarowanie Izaaka, Museo de Santa Cruz - Toledo
- Francken Frans II – Abraham i trzej aniołowie, 68x86, Prado - Madryt
- Riminaldi Orazio – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1625, 149x229, Galleria Nazionale d’Arte Antica – Rzym
- Rembrandt van Rijn – Ofiarowanie Izaaka, 1635, 193x132, Ermitaż – St. Petersburg
- Rembrandt van Rijn – Ofiarowanie Izaaka, 1636, 195x132,3, Alte Pinakothek - Monachium
- La Hyre Laurent de – Abraham ofiarowuje Izaaka, 1650, Musee Saint-Denis - Reims
- Dughet Gaspard – Krajobraz z Abrahamem i Izaakiem udającymi się na miejsce ofiary, 1655-60, 152,2x195,2, National Gallery – Londyn
- Teniers David Mł. – Modlitwa Abrahama i Izaaka, 1653, Kunsthistorisches Museum - Wiedeń
- Valdes Leal Juan de – Ofiarowanie Izaaka, 1657-9, 189x249, kol. pryw. – Palma de Mallorca
- Tiepolo Giovanni Battista – Ofiarowanie Izaaka, 1726-9, 4000x5000, fresk, Palazzo Patriarcale - Udine
- Piazetta Giovanni Battista – Ofiarowanie Izaaka, ok. 1735, 201,2x133,4, National Gallery – Londyn
- Chagall Marc – Ofiarowanie Izaaka, 1960-6, Musee Marc Chagall - Nicea
[edytuj] Literatura
- 1550 - Abraham sacrifiant Theodore de Beza
- 1843 - Bojażń i drżenie Soren Aabye Kierkegaard
- 1952 - Przymierze Zofia Kossak-Szczucka
- 2002 - Abraham : A Journey to the Heart of Three Faiths Bruce Feiler
- 2003 - Abraham - ojciec rodu Theodore Hudler
- 2005 - S.O.S. Jerzy Surdykowski
[edytuj] Film
- 1994 - Abraham w reż. Josepha Sargenta
- 2005 - Abraham: A Journey to the Heart of Three Faiths w reż. Davida Wallace'a
[edytuj] Bibliografia
- Achim Buckenmaier, Abraham. Ojciec wierzących, Kraków, Wydawnictwo eSPe, 2005. ISBN 83-89645-59-9
[edytuj] Zobacz też
Ojciec Terach |
Postać biblijna Występuje w księgach: Rdz |
Synowie Izmael, Izaak, Zimran, Jokszan, Medan, Midian, Jiszbak, Szuach |
Adam (آدم) • Idris (إدريس) • Nuh (نوح) • Hud (هود) • Ibrahim (إبراهيم) • Lut (لوط) • Ismail (إسماعيل) • Ishak (إسحاق) • Jakub (يعقوب) • Jusuf (يوسف) • Salih (صالح) • Szuajb (شعيب) • Musa (موسى) • Harun (هارون) • Daud (داود) • Sulajman (سليمان) • Iljas (إلياس) • Al-Jasa (اليسع) • Ajjub (أيوب) • Junus (يونس) • Dhu'l-Kifl (ذو الكفل) • Zakarija (زكريا) • Jahja (يحيى) • Isa (عيسى) • Muhammad (محمد)