95 tez
Z Wikipedii
| Część serii dotyczącej Luteranizmu |
|
 |
|
| Godło: Róża Lutra Hymn: Warownym grodem |
|
| Geneza | |
|---|---|
| Ludzie | |
|
Marcin Luter |
|
| Księgi zgody | |
|
Konfesja Augsburska |
|
| Teologia i sakramenty | |
|
Konsubstancjacja |
|
| Luteranizm w Polsce | |
|
Kościół Ewangelicko- |
|
| Organizacje | |
95 tez Marcina Lutra to dokument ogłoszony przez Lutra w dniu 31 października 1517 roku w Wittenberdze.
Tezy, będące wezwaniem do publicznej dysputy religijnej na temat istoty i skuteczności odpustów, miały zostać przybite do drzwi katedry zamkowej. Istnieje teoria, że nie zostały one umieszczone na drzwiach, ale ogłoszone. Legenda ta miała powstać z inicjatywy przyjaciela Lutra, Filipa Melanchtona. Celem Lutra było doprowadzenie do reformy Kościoła rzymskokatolickiego, jednak z powodu oporu papiestwa doszło do jego podziału.
[edytuj] Konflikt wokół odpustów
Powód do pierwszego otwartego sporu z Kościołem dały Lutrowi odpusty, które w 1516 roku ustanowił papież Leon X. Dochód pochodzący z ich sprzedaży przeznaczony był w jednej połowie na budowę kościoła Św. Piotra w Rzymie, w drugiej na spłatę długu zaciągniętego na zakup paliusza (oznaki godności arcybiskupiej).
Handel odpustami, od dawna praktykowany, opierał się głównie na założeniu, że Chrystus i święci podczas swego życia na ziemi zrobili więcej dobrego, niż było im potrzeba do zbawienia. Nadmiar mógł zatem służyć innym do otrzymania życia wiecznego, a papież miał władzę udzielania uczynków łaski ze skarbca świętych. Ponieważ odpust otrzymywało się za pieniądze, więc tak uzyskane odpuszczenie kar za grzechy dalekie było od uczucia prawdziwej pokuty i żalu.
Wśród sprzedawców odpustów wyróżniał się dominikanin Tetzel, który w szczególnie jarmarczny sposób sprzedawał listy odpustowe. Głosił, że czerwony krzyż odpustowy z herbem papieża więcej znaczy niż krzyż Golgoty, że pokuta i żal za grzechy są niepotrzebne tym, którzy kupili listy odpustowe: "Skoro pieniądz w szkatule zadzwoni, duszę z czyśćca do nieba wygoni". Nie przeciwko samym odpustom, ale takim właśnie nadużyciom, ogłosił Luter swoich 95 tez, wzywając do dyskusji nad nimi.
Dzięki rozwijającej się sztuce drukarskiej, w dwa tygodnie tezy były znane w całych Niemczech, a po miesiącu obiegły całą Europę, mimo, że sam Luter nie przyłożył do tego ręki. Tezy po roku dotarły nawet do Jerozolimy.
[edytuj] Wybrane tezy
- Teza 1: Gdy Pan i Mistrz nasz Jezus Chrystus rzecze: "pokutujcie", to chce, aby całe życie wiernych było nieustanną pokutą.
- Teza 36: Każdy chrześcijanin, który za grzechy żałuje prawdziwie, ma i bez listu odpustowego zupełne odpuszczenie kary i winy.
- Teza 43: Należy pouczać chrześcijan, że ten, kto daje ubogiemu albo wspiera potrzebującego, lepiej czyni, niż gdyby kupował odpusty.
- Teza 45: "Należy pouczyć chrześcijan , iż ten, co widzi ubogiego i mimo to kupuje odpust, ten nie odpust papieża nabywa, ale gniew boży ściąga na siebie. Należy pouczyć chrześcijan, iż oni, gdy nie są zbyt bogaci, powinni zatrzymać to co potrzebne dla ich domu, a nie wyrzucać na próżno na odpusty (...).
- Teza 62: Istotny, prawdziwy skarb kościoła to święta ewangelia chwały i łaski Bożej.
- Teza 82 : "Dlaczego jednak papież nie uwalnia wszystkich dusz z czyśćca z przyczyny najświętszej miłości i najwyższej potrzeby dusz, co byłoby rzeczą najsprawiedliwszą , gdy tymczasem nieskończoną ilość dusz uwolnił (on) dla podłej monety, złożonej na budowę bazyliki - a więc rzeczy małej wagi
- Teza 86 : "Dlaczego również nie buduje papież bazyliki św. Piotra raczej za własne niż za pieniądze biednych chrześcijan, wszakże jego majątek jest znaczniejszy od dóbr jakiegokolwiek bogatego Krassusa"
