Gabon
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
|
|||||
Nasjonale motto: Ingen | |||||
Offisielle språk | Fransk | ||||
Hovudstad | Libreville | ||||
Styresett |
Republikk Omar Bongo Jean Eyeghe Ndong |
||||
Flatevidd - Totalt - Andel vatn |
267 667 km² (75.) 0 % |
||||
Folketal - Estimert (2005) - Folketeljing (—) - Tettleik |
1 389 201 (147.) — 5/km² (183.) |
||||
Sjølvstende - Dato |
Frå Frankrike 17. august 1960 |
||||
BNP - Totalt (2005) - Per innbyggjar |
9 514 mrd. USD (136.) 6 977 USD (86.) |
||||
Valuta | CFA-franc | ||||
Tidssone | UTC +1 | ||||
Nasjonalsong | La Concorde | ||||
Nasjonaldag | 17. august | ||||
Internasjonal telefonkode | +241 | ||||
Nasjonale toppdomene | .ga | ||||
Gabon er ein republik ved ekvator i vestre Sentral-Afrika. Landet grensar til Kamerun, Republikken Kongo, Ekvatorial-Guinea og Atlanterhavet. Hovudstaden er Libreville.
Innhaldsliste |
[endre] Historie
Frå sjølvstendet i 1960 og fram til 1990-talet vart Gabon styrt av eineveldige presidentar. I 1991 vart ein ny konstitusjon teken i bruk, der ulike parti vart tillete og meir demokratiske val kunne haldast. Gabon er eit av dei meir utvikla landa i Afrika, takka vere ei lita folkemengde, rike naturtilgongar og støtte frå utlandet.
[endre] Klima og miljø
Gabon har eit typisk ekvatorialt klima, tropisk regnklima, som inneber at det heile året er vått, varmt og fuktig med mykje skyer. Den årlege nedbørsnormalen ligg mellom 1250 og 2000 mm dei fleste stader, men stig til rundt 2500 mm nær kysten og i høgareliggande område. Den tørraste tida på året er juni til august då den intertropiske konvergenssona er lengst mot nord. Temperaturane vert sjeldan lågare enn 20 ºC eller høgare enn 32 ºC.
I landet er det regnskog og ein rik flora og fauna. Nokre av Gabon sine største miljøproblem er for stor skogshogst og tjuvjakt. Det største helseproblemet er hiv og aids. I 2001 var 9% av den voksne befolkninga smitta eller sjuke av hiv/aids.
65% av landet sin elektrisitet vert produsert av vasskraft og resterande med fossile brensel, som olje.
[endre] Økonomi
Olje vart oppdaga i havbotnen på 1970-talet, och no svarar oljebransjen for halvparten av landet sin BNP. Trass sine naturtilgongar har Gabon hatt problem med økonomien, framst grunna ein dårleg finansøkonomi. Ei stor devalvering på midten av 1990-talet leidde til ein inflasjon på 35%, men finansiell hjelp frå Verdsbanken og Frankrike stoppa den negative utviklinga.
[endre] Fakta
- Naturtilgong: petroleum, mangan, uran, gull, tømmer, jernmalm, vasskraft
- Folkesetnaden sin gjennomsnittsalder: 18,5 år (2002)
- Spedbarnsdøydelegheit: 5,5% (2003)
- Folkesetnaden si middellivslengde: 57,1 år (2003)
- Språk: fransk, fang, myene, nzebi, bapounou, bandjabi
- Analfabetisme: 35% av folkesetnaden eldre enn 15 år var analfabete i 1995.
[endre] Administrativ inndeling
Gabon er inndelt i ni provinsar:
- Estuaire
- Haut-Ogooue
- Moyen-Ogooue
- Ngounie
- Nyanga
- Ogooue-Ivindo
- Ogooue-Lolo
- Ogooue-Maritime
- Woleu-Ntem
Sentral-Afrika |
Ekvatorial-Guinea | Gabon | Kamerun | Kongo | |