Nokkenas
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een nokkenas is een as voorzien van excentrieken die dienen om de draaiende beweging van de as om te zetten in een heen en weer gaande beweging.
In de motortechniek wordt een nokkenas toegepast om de kleppen in een viertaktmotor te bedienen. Zoals de naam al zegt, is het een as met uitstulpingen (nokken). Bij het draaien van de as duwen de nokken tegen andere componenten van de motor, die daardoor hun functie uitoefenen. Zo opent bij een viertaktmotor de nokkenas de kleppen waarmee brandstof wordt toegelaten in de cilinders en waarmee de verbrandingsgassen uit de cilinders afgevoerd worden.
[bewerk] Aandrijving door de krukas
De aandrijving van de nokkenas door de krukas wordt "distributie" genoemd. De nokkenas draait altijd met de halve snelheid van de krukas. De verhouding krukassnelheid : nokkenassnelheid (2 : 1) noemt men de "distributieverhouding". De nokkenas kan op haar beurt weer andere componenten aandrijven, zoals de stroomverdeler, de oliepomp en de brandstofpomp.
Afhankelijk van de plaats van de nokkenas in de motor kan deze aandrijving op verschillende manieren gerealiseerd zijn:
- rechtstreeks via tandwielen
- via een getande riem (Ducati) of ketting
- een koningsas (met twee haakse verbindingen, o.a. Ducati)
- via excentrische stangen (NSU)
De Nokkenas kan hoog in het blok liggen (OHC) (Overhead Camshaft), middelhoog (hoogliggende nokkenas) of laagliggend zijn. De beste oplossing met een nokkenas is: DOHC. Op deze wijze kan er namelijk het meeste vermogen worden behaald, door een zo direct mogelijke bediening van de kleppen. Bij DOHC is er een nokkenas om te inlaatkleppen te openen en te sluiten, en een tweede as voor het openen en sluiten van de uitlaatkleppen. De DOHC wordt ook bijna altijd gecombineerd met 4 kleppen per cilinder. Als de nokkenas bovenin de cilinderkop is geplaatst (bovenliggende nokkenas), kan de klep directer worden aangedreven. Dit kan indirect via een tuimelaar of meer direct, als de nokkenas direct boven de klep is geplaatst. Maar dit laatste gebeurt altijd via een nokvolger om het horizontale component van de draaiende nokbeweging op te nemen. Hoe directer de klep kan worden aangedreven, hoe meer vermogen er kan worden behaald. Dit komt door de vermindering aan bewegende onderdelen en dus ook verminderde trillingen, wat hogere toerentallen mogelijk maakt.
Als de nokkenas dicht bij de krukas is geplaatst, moet de beweging via nokvolgers en een stoterstang worden overgebracht op de kleppen (o.a. Harley-Davidson, Moto Guzzi).
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe link
- HowStuffWorks, een animatie van de werkende (bovenliggende) nokkenas.
