Mount Everest

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Mount Everest

Hoogte	8848 m
Coördinaten	27°59′N 86°55′E
Ligging	Grens Nepal en Tibet
Gebergte	Himalaya
Eerste beklimming	29 mei 1953 door Sir Edmund Hillary en Tenzing Norgay
Eenvoudigste route	Zuid Col (Nepal)
Mount Everest
Portaal Aardwetenschappen

Naamgeving

Traditionele Chinese karakters	珠穆朗瑪峰
Vereenvoudigde Chinese karakters	珠穆朗玛峰
Pinyin	Zhūmùlǎngmǎ Fēng
Tibetaans	ཇོ་མོ་གླང་མ/Qomolangma

De Mount Everest (ook bekend als Qomolungma, Qomolangma of Sagarmatha Chomolungma) is een berg in het Himalayagebergte, op de grens van Nepal en Tibet. Met zijn hoogte van 8848 meter is het de hoogste berg op aarde.^[1] De berg is genoemd naar de Britse geodeet Sir George Everest, 'surveyor general' van India.

De Mount Everest is een belangrijke bron van inkomsten voor China en Nepal. Er zijn veel gidsen die bergbeklimmers begeleiden naar de top. De Nepalese regering eist voor elke klimmer een bedrag van meestal meer dan 30.000 euro.

[bewerk] Hoogte

Een Chinese expeditie, die met ultramoderne meetapparatuur was uitgerust, kwam op 22 mei 2005 tot de conclusie dat de berg ongeveer 3½ meter lager was dan tevoren werd aangenomen: de hoogte zou nu 8844,43 m, met een foutenmarge van 21 cm, in plaats van 8848,13 m bedragen. Een Amerikaanse meting, waarbij gps-apparatuur op de top werd geplaatst, kwam uit op een hoogte van 8851 m. Overigens dient hier bedacht te worden dat de hoogte van de Mount Everest geen statisch gegeven is. Door tektonische bewegingen in de aardkorst vindt voortdurend opheffing en daling plaats. Een flinke aardbeving in dit gebied bijvoorbeeld kan de berg enkele decimeters doen groeien of lager laten worden. Een andere oorzaak waardoor uitkomsten verschillen, is het gebruik van verschillende modellen van de aarde.

Daarnaast moet worden opgemerkt dat de top van Mount Everest niet het verst van de kern van de aarde gelegen punt is. Doordat de aarde aan de polen afgeplat is en aan de evenaar uitdijt, is de straal van de aarde op de evenaar 21 km groter dan aan de polen. De Chimborazo die bijna op de evenaar ligt, neemt daardoor met 6384 km een koppositie in (tegen 6382 km voor de Everest). Desalniettemin is de Everest wel degelijk de hoogste top in termen van zwaartekracht en dus gemiddeld zeeniveau. Wanneer er een aquaduct tussen de top van de Everest en de top van de Chimborazo gebouwd zou worden, zou het water van de Everest naar de Chimborazo stromen en niet andersom.

[bewerk] Beklimmingen (records)

1953 - De eersten die de Everest beklommen en levend terugkwamen waren de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de Sherpa Tenzing Norgay. Zij bereikten op 29 mei 1953 de top met hulp van een zuurstofapparaat. Mogelijk bereikten George Mallory en Andrew Irvine de top in het jaar 1924. Men heeft namelijk gezien dat ze de top tot op enkele honderden meters benaderd hebben, maar vervolgens verdwenen ze uit het zicht. Mallory's lichaam werd pas in 1999 gevonden bij een verlaten Chinees bergkamp. Vermoed wordt dat de twee de top niet hebben gehaald. Tegenwoordig is de Everest door honderden mensen beklommen, enkele bijzondere worden hieronder vermeld. Routine is het echter nog steeds niet: de mortaliteit van een toppoging is om en nabij de 10%. Vele tientallen mensen zijn omgekomen bij een poging de top te bereiken.

1975 - Junko Tabei uit Japan was de eerste vrouw die op 16 mei 1975 de top bereikte.

1978 - Reinhold Messner (Zuid-Tirol/Italië) en Peter Habeler (Oostenrijk) waren de eersten die op 8 mei 1978 erin slaagden de top te bereiken zonder een zuurstofapparaat. Deze prestatie verbaasde vele fysiologen. Tot dan werd een beklimming zonder supplementaire zuurstof niet voor mogelijk gehouden. Vele onderzoeken op dit gebied volgden.

1980 - De enige echte solobeklimming (onafhankelijk van een team) werd succesvol gedaan door Reinhold Messner op 20 augustus 1980.

1988 - Tom Whittaker mist zijn rechtervoet, maar wist toch op 27 mei 1988 met een kunstvoet de top van de berg te bereiken. Dit heeft in ieder geval als voordeel dat deze niet kan bevriezen. Bevriezingen van extremiteiten als tenen en vingers komen relatief veel voor bij klimmers op de Mount Everest.

1988 - Jean Marc Boivin (2 september 1988) en Pierre Tardivel (september 1992) waren de eersten om van de top naar beneden te paragliden en te skiën.

1990 - René de Bos is de eerste Nederlander die in 1990 (met zuurstofapparaat) voet zette op het dak van de wereld. De klimmer Bart Vos claimde hiervoor als eerste Nederlander de top te hebben gehaald op 8 oktober 1984. Er wordt echter getwijfeld aan zijn verhaal omdat hij geen bewijzen kan tonen. Een onderzoekscommissie, die zijn claim in eerste instantie had toegekend op basis van het principe dat een klimmer op zijn woord geloofd wordt tenzij er tegenbewijzen zijn, heeft deze conclusie later na andere getuigenverklaringen nadrukkelijk herroepen.

1990 - De eerste Belg op de top was Rudy Van Snick op 10 mei 1990.

1990 - De eerste zoon van een voormalig Everestbeklimmer die ook de top bereikte was de Nieuw-Zeelander Peter Hillary, op 10 mei 1990.

1992 - Op 12 mei 1992 werd Ingrid Baeyens de eerste Belgische vrouw die de Everest bedwong.

1993 - Het grootste aantal gelukte toppogingen op één dag is 40, op 10 mei 1993.

Gezicht op de noordflank vanaf het pad naar het basiskamp in Tibet

1996 - De snelste beklimming. De Italiaan Hans Kammerlander beklom de berg op 24 mei 1996. Via de standaardroute op de noordflank in 16 uur en 45 minuten. Het was overigens een triest recordjaar met 15 doden.

1999 - Katja Staartjes stond op 13 mei 1999 als eerste Nederlandse vrouw op de top.

1999 - De eerste Belg die de top bereikte vanuit Tibet, is Pascal Debrouwer. Deze prestatie leverde hij op 18 mei 1999. Tijdens de afdaling is Debrouwer weggegleden en verongelukt, waarschijnlijk wegens oververmoeidheid. Het is niet exact bekend waar zijn lichaam ligt, alleen dat het ergens op zo'n 8000 meter hoogte moet zijn.

2000 - De eerste Nederlander die de top bereikte vanuit Tibet, via de Noordgraat, is Frits Vrijlandt, op 17 mei 2000.

2002 - Hans van der Meulen was de eerste Nederlander die in 2002 erin slaagde de top te bereiken zonder een zuurstofapparaat. Hoewel hij geen enkel bewijs heeft, geen foto's van boven het hoogste tentenkamp heeft, helemaal alleen op de berg was en het weer zeer slecht was wordt er over het algemeen niet getwijfeld aan zijn prestatie. Ook niet door Wilco van Rooijen die deel uit maakte van de expeditie van Hans van der Meulen maar zelf niet de top wist te bereiken.

2004 - Wilco van Rooijen was de eerste Nederlander die op 20 mei 2004 erin slaagde de top te bereiken zonder een zuurstofapparaat maar met getuigen, foto's en video-opnamen. Van het door Wilco geleide team bereikten alleen Wilco en zijn Sherpa Dawa de top. Het plan om van de top af te dalen met een parapente mislukte omdat de parapente tijdens een storm was weggewaaid. Het was zijn tweede expeditie naar de berg.

2005 - De Franse helikopterbouwer Eurocopter bereikte op 14 mei 2005 voor het eerst met een helikopter de top van Mount Everest. Het record werd bevestigd door de FAI. De piloten hebben op de terugweg op verzoek van de autoriteiten vanuit het basiskamp enkele klimmers in nood opgepikt. Het persbericht luidde: "On May 14th, 2005 at 7h08 (local time), a serial Ecureuil/AStar AS 350 B3 piloted by the EUROCOPTER X-test pilot Didier Delsalle, landed at 8,850 meters (29,035ft) on the top of the Mount Everest (Kingdom of Nepal)."^[2]

1989-2006 - De Sherpa "Appa" is recordhouder Everestbeklimmen: hij heeft 17 keer op de top gestaan.

2007 - Op 22 mei 2007 haalde de 71-jarige Katsusuke Yanagisawa uit Japan de top en werd daarmee de oudste mens boven de 8840 meter^[3].

2008 - Op 25 mei 2008 werd bekend gemaakt dat een niet bij naam genoemde Nepalese man van 76 jaar oud het record van Katsusuke Yanagisawa verbroken had^[4].

zonder datum - Rob Baber heeft het hoogste telefoongesprek ooit gevoerd. De man belde in half bevroren toestand zijn vrouw en kinderen vanaf de top van de Mount Everest. "Hallo? Hallo! Het is geweldig, ik kan mijn voeten niet voelen!", waren zijn eerste woorden. Rob Baber kon het uitzonderlijke belletje doen omdat China onlangs een nieuw hightech basisstation had geplaatst. Het gesprek had wel wat om handen: door de extreme kou en wind op 8.848 meter hoogte moest de batterij van de mobiele telefoon op het lichaam van Baber worden vastgeplakt om niet kapot te vriezen. Ook het gebruik van een handset was gevaarlijk omdat Baber hiervoor zijn zuurstofmasker moest afzetten. Sponsor Motorola heeft het vastgelegd. Om het gesprekje te bewijzen, maakte Baber eerst een oproep naar een voicemail-account. Na de twee telefoongesprekjes pikte de klimmer in zijn recordreeks ook nog het hoogste gemaakte sms'je ooit mee.

zonder datum - Een 15-jarig Nepalees Sherpameisje is de jongste vrouw die het dak van de wereld betrad, en niet de Amerikaanse Samantha Larson die op 16 mei 2007 de top bereikte.^[5]