Maffia
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit artikel gaat over de Italiaanse maffia. Voor de maffia in de Verenigde Staten van Amerika, zie: Amerikaanse maffia.
Maffia is de naam van een geheel van geheime criminele organisaties, georganiseerd in afdelingen. Een persoon die tot de maffia behoort wordt een maffioso (meervoud maffiosi) genoemd. De spelling met -ff- is Nederlands; de Italiaanse spelling met -f- wordt ook in sommige Nederlandse kranten gebruikt.
Inhoud |
[bewerk] Terminologie
De term wordt tegenwoordig ook gebruikt voor georganiseerde misdaad in het algemeen.
Onder elkaar spreken maffiosi nooit over hun organisatie in termen van "maffia", eerder gebruiken ze termen als "de Familie". Ook hebben ze het soms over 'onze organisatie'. Ze noemen zichzelf ook geen maffiosi maar "Uomini d'onore" of "mannen van eer".
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Etymologie
De oorspronkelijke maffia is ontstaan op Sicilië (zie Cosa Nostra), als antwoord op de 'overheersing' van de verschillende regeringen en tegenwoordig die van Rome. De term is zeer waarschijnlijk ontleend aan een folkloristisch toneelstuk van Giuseppe Rizzotto, getiteld "I Mafiusi di la Vicaria". Een andere mogelijke oorsprong van de naam verwijst naar de Arabische overheersers die in het Saracenen-tijdperk Palermo regeerden, namelijk de stam Ma Afir. Nog een mogelijke, Arabische invloed is Mu Afat. Mu betekent moed, Afat het beschermen van de zwakkeren tegenover de sterken.
Een andere verklaring zou zijn, dat MAFIA een afkorting is voor: Morte alla Francia Italia Anela, dat zoveel als "Dood aan Frankrijk is Italie's Verlangen" betekent. Sicilie was bezet door de Fransen. Het verhaal gaat, dat op een dag een Sicilaans meisje verkracht werd door een Franse soldaat, wat de druppel bleek voor de onderdrukte Sicilianen die gewapend met zeis, bijl en de Sicilaanse lupura de Franse bezetters van het eiland hebben geweerd.
[bewerk] Ontstaan
Het ontstaan van de maffia begint al ruim voor de 19e eeuw; het Sicilië van toen was puur agrarisch, en in het bezit van edele landeigenaren, meestal met de status van baron. Deze 'nobili' staken natuurlijk niet zelf de handen uit de mouwen om het land te bewerken. Tegen een percentage van de oogst en een pachtsom, verdeelden zij het land onder de boeren. Om toezicht te houden op het eigendom, en er zeker van te zijn dat de oogst voldoende zou opbrengen, namen zij opzichters in dienst. Deze opzichters werden door de pachters 'chef', ofwel 'capo' genoemd. Deze capo was het aanspreekpunt voor het herverpachten van de grondstukken, en nog belangrijker de verdeling van het regenwater dat werd opgeslagen in de bassins ten behoeve van irrigatie. Het irrigeren van de akkers op het zeer droge eiland was de enige garantie voor welstand. Kort gezegd; hij die het water bezat of verdeelde, bezat ook de rijkdom en daardoor de macht. Opzichters waren corrupt, en vrij om te beschikken over het lot van vele pachters. Daar is de basis gelegd voor de hedendaagse maffia, die zich voornamelijk bezighoudt met prostitutie, afpersing en politiek.
[bewerk] Verspreiding
De tentakels spreiden zich uit over heel Italië, en bereiken verschillende delen van het Middellandse Zeegebied. Bovendien wijken sommige Italiaanse families uit naar de Verenigde Staten. In steden als New York ontstond een gelijkaardig fenomeen als wat men in thuisland Italië kende.
De eerste maffiafamilies trokken uit het platteland naar Palermo nadat ze met het einde van de feodaliteit hun juridische macht verloren. Ze lieten hun eigendommen na aan de 'gabellotti', die clans vormden. Vanaf de jaren zestig verdwijnen talloze lichamen in de fundamenten van Palermo. Clans uit Corleone, en ook New York, roken hun kans. Ze maakten korte metten met de 'eerbaren', getrouw aan de traditionele afpersingsmethoden.
In Marseille bevond zich het wereldcentrum van heroïnehandel. Nadat de French Connection door Franse en Amerikaanse recherche werd opgeruimd, werd Marseille al snel vervangen door Palermo.
[bewerk] Organisatiestructuur
Aan de top van de verschillende afdelingen (geleid door families) staat de "Don" (Heer). Zij worden bijgestaan door consiglieri (raadgevers). De Don geeft opdrachten aan zijn onderbazen Capi (meervoud van Capo), die op hun beurt de caporegimes aansturen. De uitvoerende handelingen worden verricht door de soldati.
[bewerk] Oude codes
De maffia heeft lang gehandeld volgens bepaalde codes die hen verboden in oneerbare zaken betrokken te zijn zoals drugshandel en prostitutie. Drugshandel werd echter wel gedaan. Er werd dan voor gezorgd dat alle drugs naar de (vaak Amerikaanse) klanten ging. Op die manier werden de eigen kinderen beschermd tegen de heroïne.
Een paar van de oudste codes binnen de maffia zijn de Omertà en de Vendetta
[bewerk] Omertà
Houdt in dat wat er ook gebeurt, je met niemand over je familiezaken praat, je houdt je mond gesloten tegen de autoriteiten.
De straf op het breken van de omerta is dat je wordt vermoord en tevens wordt een rat in je mond achtergelaten.
De eerste verrader die de regels van de omerta brak was Joseph Valachi. De namen van de maffia-families en de organisatiestructuur zijn van hem afkomstig, wat ook staat beschreven in het stuk over de geschiedenis. Een recenter voorbeeld is de moord op Giulio Bordoni die in 1996 drie handelroutes van wapens en heroïne aangaf in ruil voor politiebescherming.
[bewerk] Vendetta
Is de bloedwraak: wie een lid van een familie doodt, zal door die familie bestraft worden met de dood. Gedood wordt ook diegene die zich tegen de bendes verzet.
[bewerk] Hoogste maffiabaas opgepakt
Op 11 april 2006 werd de capo dei capi (baas der bazen), maffiabaas Bernardo Provenzano op 73-jarige leeftijd op Sicilië opgepakt. Hij had als bijnaam De geest van Corleone. Hij liet zich bijstaan door de families Ronzani en Pisanu, die nog betrokken zijn bij recente maffiapraktijken. Provenzano had zich sinds zijn veroordeling ruim 43 jaar daarvoor tot levenslange gevangenisstraf schuilgehouden in een boerderij bij het plaatsje Corleone op Sicilië. Zijn voormalig baas en partner was Salvatore 'Toto' Riina (ook afkomstig uit Corleone), die in 1993 werd gearresteerd. Provenzano werd bij verstek veroordeeld wegens 275 bewezen moorden, onder meer voor medeaansprakelijkheid voor de moord op de anti-maffiarechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino in 1992. Provenzano was de rechterhand van opdrachtgever en capo dei capi Salvatore Riina.
[bewerk] Maffia per land
[bewerk] Zie ook
- Cosa Nostra
- Apulische Sacra Corona Unità
- Calabrese 'Ndrangheta
- Napolitaanse Camorra
- Dalle terre liberate dalla mafia
