Hawaï (eiland)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
|
|
|
 |
|
|
|
|
| Land | Verenigde Staten |
| Locatie | Grote Oceaan |
|
|
|
| Oppervlakte | 10.458 km² |
| Inwoners | ca. 158.500 |
 Sattelietbeeld van het eiland in november 1985 |
|
Hawaï is het grootste eiland van de Amerikaanse staat Hawaï. Dit eiland wordt meestal "het Grote Eiland" genoemd (Engels: 'the Big Island') om verwarring met de naam van de staat te voorkomen.
Bestuurlijk gezien is het eiland een county binnen de staat Hawaï met Hilo als hoofdstad. In Captain Cook bevindt zich de Amy B.H. Greenwell Ethnobotanical Garden, een botanische tuin.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
James Cook was de eerste westerse ontdekkingsreiziger die de eilanden bezocht. Hij werd in 1779 gedood bij schermutselingen met inboorlingen langs de Kealakekua-baai aan de westkust van het eiland.
De inheemse koning Kamehameha de Grote, die van het eiland Hawaï kwam, verenigde in 1795 de meeste Hawaïaanse eilanden met geweld onder zijn bestuur. Hij noemde zijn nieuwe koninkrijk naar het eiland waar hij geboren was, en daarom staat nu de hele eilandengroep bekend onder de naam Hawaï.
[bewerk] Geologie en geografie
Het eiland Hawaï is opgebouwd uit vijf afzonderlijke schildvulkanen die elkaar gedeeltelijk overlappen: Kohala (een dode vulkaan), Mauna Kea (slapend, 4200 m), Hualalai (slapend), Mauna Loa (actief, 4170 m; in het Hawaii Volcanoes National Park) en Kīlauea (erg actief; 1247 m, ook in het Hawaii Volcanoes National Park).
De hoge vulkanen zorgen ervoor dat er veel regen valt langs de oostelijke loefzijde van het eiland. Daardoor vindt men er tropische regenwouden met hoge watervallen, zoals de 135 m hoge 'Akaka waterval' ten noorden van Hilo. De westelijke kant van het eiland is voor een groot deel droog en kaal.
De grootste breedte van het eiland is 150 km, en het heeft een oppervlakte van 10.458 km², wat overeenkomt met 62% van de totale oppervlakte van de staat Hawaï. De vulkaan Mauna Kea, gemeten van de voet op de bodem van de Stille Oceaan tot de top, is meer dan 9000 meter hoog, en het is daarmee de hoogste berg ter wereld, hoger dan Mount Everest.
Omdat Mauna Loa en Kilauea actieve vulkanen zijn, neemt het eiland nog steeds in oppervlakte toe. Tussen januari 1983 en september 2002 stroomde lava uit de krater van Kilauea in de richting van de zee, en werd ten minste een oppervlakte van 2,2 km² aan het eiland toegevoegd. Hierbij zijn verschillende dorpen en wegen onder lava bedolven. Sinds juli 2007 is er een nieuwe stroom actief uit de Pu'u O'o vent.
Het zuidpuntje van het Grote Eiland is het zuidelijkste punt van het grondgebied van de Verenigde Staten. Ten noorden van het eiland ligt het eiland Maui. De vulkaan Haleakala op Maui is zichtbaar vanaf de noordkust van het Grote Eiland.
Op 29 km van de zuidoostkust groeit onder de zeespiegel een nieuwe vulkaan, die Loihi genoemd wordt. Verwacht wordt dat deze vulkaan over enkele tienduizenden jaren boven water zal uitsteken, en zich bij het Grote Eiland zal aansluiten.
[bewerk] Bevolking
De oorspronkelijke bevolking is volledig geïntegreerd. Volgens de volkstelling van 2000 beschouwt 31 % van de bevolking van het eiland zich als afstammelingen van de originele Hawaïaanse bevolking (11.2 % beschouwen zich als uitsluitend Hawaïaans).
In de periode van 1830 tot 1950 is het gebruik van Hawaïaans als eerste taal sterk achteruit gegaan, en nu spreken nog maar weinig inwoners Hawaïaans als moedertaal. De taal heeft echter in de jaren vijftig meer belangstelling gekregen. Sinds 1978 is het een van de twee officiële talen van de staat Hawaï, en geven de openbare scholen les in de Hawaïaanse taal. Nu wordt er vooral gesproken in het Engels.
[bewerk] Sport
Het bekendste sportevenement is de 'Ironman' triatlon die ieder jaar in oktober wordt gehouden. De start van dit evenement vindt plaats in Kona, waar de deelnemers 3,8 km. zwemmen in de oceaan. Daarna wordt er heen en terug naar Hawi gefietst (180 km) om vervolgens een marathon te lopen.
