Gotland
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
 |
|
 |
|
|
|
|
| Provincie | Gotlands län |
| Landschap | Gotland |
|
|
|
| Oppervlakte | 3.183,7 km² |
| - land | 3151,4 km² |
| - water | 32,3 km² |
| Inwoners (31 december 2007) | 57.122 (18/km²) |
| Gemeentecode | 0980 |
| bron: Statistics Sweden | |
Gotland is een Zweeds eiland in de Oostzee. De hoofdstad van het eiland is Visby, dat ook wel bekend staat als de rozenstad door de vele rozenstruiken die er groeien. Aan de oostkust van Gotland ligt het havenstadje Slite met een grote cementfabriek. Het eiland vormt samen met een aantal kleinere eilanden, waaronder Fårö, Stora Karlsö, Lilla Karlsö en Gotska Sandön het gelijknamige landschap Gotland, dat op bestuurlijk niveau samenvalt met de gemeente Gotland en de provincie Gotlands län.
Gotland staat bekend om de vele burchten, ruïnes, kerken en oude dorpen. Toerisme is de belangrijkste bron van inkomsten op het eiland, maar daarnaast is er ook landbouw, industrie (Cementa in Slite) en dienstverlening (Payex te Visby). Vanwege de vele kerken uit de dertiende en veertiende eeuw wordt Gotland wel 'het eiland van de honderd kerken' genoemd. Inderdaad heeft elk van de bijna honderd historische parochies op Gotland zijn eigen eeuwenoude kerk.
Inhoud |
[bewerk] Geografie
Met een lengte van 125 km en een breedte van 55 km is Gotland het grootste eiland van Zweden en in de Oostzee. Het eiland bestaat uit kalksteen en heeft een gevarieerde natuur met onder andere naaldbossen, loofbossen stranden, druipsteengrotten en rotsformaties. De grotten bij Lummelunda, ten Noorden van Visby, zijn in de zomer toegankelijk voor het publiek. In de loofbossen kan men in de herfst zwarte truffels vinden. Het klimaat op Gotland is mild; het eiland heeft ook meer zonuren dan het vasteland van Zweden. Gotland is vrij plat. Hoogste punt is Follingbohöjden (78 meter boven zeeniveau). Er zijn minder meren dan op het vasteland van Zweden. Bästeträsk, Fardumeträsk en Tingstädeträsk zijn historische meren, terwijl Bogeviken een tot meer geworden baai is. Reden voor dit laatste is de opheffing van Scandinavië sinds de laatste ijstijd vanwege het wegsmelten van de ijskap op de Scandinavische landmassa. Het eiland is ontstaan als een tropisch koraalrif in het siluur. Men kan er overal veel fossielen vinden: Trilobieten, koraal, rhynchonella's, zeelelies maar ook wel gewervelden.
[bewerk] Geschiedenis
Gotland heeft in de middeleeuwen vanwege zijn strategische ligging in de Oostzee een belangrijke rol gespeeld in de handel en in de politiek van de landen die eromheen liggen. Reeds in de tijd van de Vikingen was het een belangrijk handelscentrum. Archeologische vondsten van talrijke Arabische en Byzantijnse munten getuigen van deze tijd. Het kwam tot bloei ten tijde van de Duitse Hanze rond 1200. Catastrofaal voor Gotland was de inname door de Deense koning Waldemar Atterdag in 1361. Een gebeurtenis die momenteel jaarlijks wordt herdacht in de 'Medeltidsveckan' in augustus. Na 1361 kwam Gotland in verval. In 1394 veroverden de Victualiënbroeder het eiland. De Duitse Orde landde in 1398 met een expeditieleger en verdreef de piraten. In 1409 werd Gotland in een vredesverdrag met de Kalmarunie van Scandinavië verkocht aan koningin Margaretha I van Denemarken. Het was beurtelings onderdeel van Zweden en van Denemarken tot het in 1645 bij de vrede van Brömsebro definitief aan Zweden kwam. Wel werd Gotland nog twee maal door een vreemde mogendheid bezet. Van 1676 tot 1679 opnieuw door Denemarken. Bij hun vertrek vernietigden de Deense troepen Visborg Slott, een historische vesting bij Visby. In 1808 bezetten Russische troepen enkele weken het eiland tijdens de oorlog tussen deze landen waarin Zweden Finland verloor.1
[bewerk] Verkeer
Gotland is zo'n 200 km ten zuiden van Stockholm gelegen. Vanuit de havenplaats Nynäshamn, ongeveer 60 km ten zuiden van die stad, vindt een geregelde veerdienst plaats. Er is verder ook een bootverbinding met Oskarshamn in het zuidoosten van Zweden. Vanaf 2007 zal er in de zomer weer een bootverbinding met Öland komen. Er zijn verder veerverbindingen met de omliggende kleinere eilanden Fårö, Stora Karlsö, Lilla Karlsö en Gotska Sandön.
Gotland is ook per vliegtuig te bereiken. Een aantal kilometer buiten Visby ligt een luchthaven. De luchtvaartmaatschappijen die op Gotland vliegen zijn Skyways en Gotlandsflyg. Buiten het zomerseizoen wordt alleen op Stockholm gevlogen. Tijdens de zomer ook op andere steden, waaronder Malmö, Gotenburg en Hamburg. De afgelopen jaren zijn de vliegprijzen naar Gotland sterk gedaald.
De eerste spoorlijn op Gotland werd in 1878 door koning Oskar II ingewijd. Dit was wat uiteindelijk de lijn Lärbro-Tingstäde-Visby-Hemse-Burgsvik zou worden. Verder kwamen er spoorlijnen tussen Romakloster en Slite en tussen Romakloster en Hablingbo. Al deze spoorlijnen zijn nu opgeheven. Vanuit Dalhem is men bezig een museumlijn naar Romakloster aan te leggen. Een nieuw onderdeel van dit oude traject is in de zomer van 2007 in gebruik genomen.
[bewerk] Plaatsen
Visby - Hemse - Slite - Klintehamn - Vibble - Romakloster - Fårösund - Lärbro - Burgsvik - Stånga - Havdhem - Västerhejde - Tingstäde - Väskinde - Roma (Gotland) - Ljugarn - Högklint och Nygårds - När -Gustavsvik och Annelund - Katthammarsvik - Etelhem - Sanda (Gotland) - Sjonhembacke och Haugbro - Dalhem (Gotland) - Tofta strand (södra delen) - Garde (Gotland) - Ronehamn - Tofta strand (norra delen) - Bjärges och Nickarve - Gnisvärd och Smågårde - Valleviken - Själsö - Eskelhem - Kappelshamn - Västergarn - Levide - Lummelunda - Kräklingbo - Klinte - Alva (Gotland) - Hälge - Rone - Ajke och Sudergarda - Träkumla - Hablingbo - Othem - Othemars - Barlingbo - Hägdarve och Dede - Lye (Gotland) - Linde (Gotland) - Hangvar - Gute - Tofta (Gotland) - Brohagen och Lillåkre - Sylfaste - Gothem - Bro - Burs - Sigsarve - Hörsne - Stenkumla - Follingbo - Follingbo (södra delen) - Boge
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Bronnen
1 Historien om Sverige, Herman Lindqvist - Norstedts(1998)
[bewerk] Externe links
| Zweedse landschappen |  |
|---|---|
|
Ångermanland · Blekinge · Bohuslän · Dalarna · Dalsland · Gästrikland · Gotland · Halland · Hälsingland · Härjedalen · Jämtland · Lapland · Medelpad · Närke · Norrbotten · Öland · Östergötland · Skåne · Småland · Södermanland · Uppland · Värmland · Västerbotten · Västergötland · Västmanland |
|
