Directe democratie
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Directe democratie is een bestuursvorm waarbij burgers zelf direct wetsvoorstellen kunnen indienen en erover stemmen. Zij komt veelal voor in combinatie met de representatieve democratie.
Inhoud |
[bewerk] Instrumenten
Een directe democratie kan gebruikmaken van verschillende instrumenten:
- Petitierecht
- een klein aantal verzamelde handtekeningen kan het verkozen parlement dwingen over een bepaald onderwerp te praten en er over te stemmen.
- Bindend referendum op volksinitiatief (BROV)
- Dit is een referendum waarbij de handtekeningendrempel hoger ligt dan bij het petitierecht, en waarbij de kiezers het gelanceerde voorstel kunnen aannemen of verwerpen. Indien aangenomen, is de uitslag bindend.
- Bindend referendum van rechtswege (BROR)
- dit is het zogenaamde plebisciet, waarbij de regering of een voldoende hoog aantal parlementsleden een voorstel aan de kiezers kunnen voorstellen.
- Afzettingsprocedure
- de zogenaamde recalls. Hierbij kan een gezagsdrager worden afgezet indien de kiezers dit beslissen. Beroemd is de befaamde Recall-verkiezing in 2003 van gouverneur Gray Davis van Californië.
- Volksvergadering
- dit is de 'oervorm' van de directe democratie zoals die ontstond in klassiek Athene: de Ekklèsia; in vele gemeenten en twee kantons in Zwitserland bestaat deze vorm, de Landsgemeinde nog steeds.
- Online democratie
- hierbij wordt via het internet met de achterban gecommuniceerd; eventueel uitmondend in een stemming.
[bewerk] Voorkomen
Heden bestaat er enkel in Zwitserland en Liechtenstein directe democratie op nationaal niveau. Op deelstatelijk niveau is dit ook het geval in de Verenigde Staten en Duitsland.
Het invoeren van directe democratie vereist wel een aantal voorwaarden, zoals een hiërarchie tussen wetten door burgers gestemd en die door het parlement. In Zwitserland lost men dit op door elk aangenomen burgerinitiatief in de grondwet te schrijven; de Zwitserse grondwet kan immers enkel door een burgerinitiatief veranderd worden, niet door een parlementaire meerderheid.
In België is het de partij Vivant die, als enige, van directe democratie een hard standpunt maakt.
In Nederland probeert D66 om meer directe democratie te bewerkstelligen. Dit is in het verleden echter niet erg succesvol geweest.
[bewerk] Externe links
- Democratie.nu (Democratie.Nu)
- Referendumplatform
- ATHENE Webtijdschrift voor directe democratie
- IRI Europa
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
