Dassault Mirage 5

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dassault Mirage 5 Een Belgische Mirage 5 anno 1978. Algemeen Rol: gevechtsvliegtuig Bemanning: 1 Varianten: 5, 5R, 5D, 50 Status Eerste vlucht: 19 mei 1967 Aantal gebouwd: 532 Gebruik: Zie #Gebruikers Afmetingen Lengte: 15m Hoogte: 4,5m Spanwijdte: 8,22m Vleugeloppervlak: 35m² Gewicht Leeggewicht: 7050kg Brandstofgewicht: 3810kg Max. gewicht: 13.500kg Krachtbron Motor(en): 1 × SNECMA ATAR-9C turbofan met naverbrander Stuwkracht: 58kN Prestaties Topsnelheid: 2350 km/h Vliegbereik: 2400km Dienstplafond: 17.000m Bewapening Boordgeschut: 2 × 30mm DEFA Ophangpunten: 7 Bommen: 4000 kg Luchtvaartportaal

Belgische Mirage 5's (1978).

Een Mirage 5F van de Franse luchtmacht.

De Dassault Mirage 5 is een gevechtsvliegtuig van de Franse vliegtuigbouwer Dassault Aviation uit de jaren 1960. Het toestel is onder meer bij de Belgische luchtmacht in dienst geweest. België was met meer dan honderd exemplaren ook de grootste gebruiker van de Mirage 5.

De Mirage 5 werd afgeleid van de succesvolle Dassault Mirage III. Ook werden van de Mirage 5 verdere toestellen afgeleid.

Inhoud 1 Geschiedenis 2 Varianten 3 Gebruikers 4 Operationele geschiedenis 5 Zie ook 6 Externe links 7 Referenties

[bewerk] Geschiedenis

De Mirage 5 werd ontwikkeld op vraag van de Israëlische luchtmacht. Gezien het weer in het Midden-Oosten meestal helder is zag die graag de avionica op de Mirage IIIE achter de cockpit vervangen door grotere brandstoftanks. Op 7 april 1966 plaatste Israël een bestelling van vijftig stuks van het nieuwe toestel.

Vanwege de stijgende spanningen in het Midden-Oosten stelde Frankrijk op 3 juni 1967 een wapenembargo in tegen Israël. Desondanks bleef de Mirage 5-productielijn lopen en tegen 1968 waren alle vijftig toestellen afgebouwd. Israël, wiens piloten in Frankrijk in opleiding waren, betaalde en vroeg in 1969 de vliegtuigen naar Corsica te sturen voor verdere training. Toen het land ook extra brandstoftanks probeerde te verkrijgen werd Frankrijk achterdochtig en blokkeerde het de zending.

Israëls Mirages werden overgenomen door de Franse luchtmacht en Mirage 5F gedesigneerd. Ze werden in het geheim in stukken naar Israël verscheept en daar weer in elkaar gezet door Israel Aerospace Industries. Israël noemde de toestellen IAI Nesher (Eagle) en verklaarde ze te hebben gebouwd op basis van verkregen blauwdrukken. In 1973 werden ze voor het eerst en met succes gebruikt in de Jom Kipoeroorlog. Ook werden 61 toestellen verkocht aan Argentinië dat ze Dagger noemde.

De Mirage 5 werd net als de voorganger een succesvol toestel in de export. Er werden verscheidene varianten ontwikkeld naast de originele rol van aanvalsjager-bij-goed-weer. Zo werd opnieuw avionica geïnstalleerd. Er kwam ook een verkenningsversie (5R) en een trainingsvliegtuig (5D) met twee zitplaatsen. Het verschil met de Mirage III was intussen minimaal en in sommige gevallen was het zelfs hetzelfde vliegtuig.

In de jaren 1970 leidde de nieuwe ATAR 9K-50-motor tot de Mirage 50-variant. De leverde betere prestaties en had ook betere avionica maar werd desondanks geen succes daar de Mirage 5 aan het verouderen was. Wel een grote afnemer was Chili dat zowel nieuwe als geüpgrade Franse 5F's kocht. De toestellen werden later gemoderniseerd tot Israëlische IAI Kfir's. In 1990 werden een aantal Venezuelaanse Mirage IIIE- en 5's gemoderniseerd tot 50M. Ook een veertigtal Pakistaanse Mirages werden gemoderniseerd onder drie zogenaamde ROSE-programma's.

[bewerk] Varianten

Deze varianten werden ontwikkeld van de Mirage 5. Elk heeft meerdere subvarianten met de eigen specificaties van elke koper.

Mirage 5 

grondaanval.

Mirage 5R 

verkenning.

Mirage 5D 

tweezits-training.

Mirage 50 

grondaanval-bommenwerper; verbeterde versie.

De IAI Nesher was Israëls eigen gebouwde variant.

Nesher S 

grondaanval.

Nesher T 

tweezits-training.

Dagger A 

Nesher S voor Argentinië.

Dagger B 

Nesher T voor Argentinië.

Finger I

Finger II

FInger III

De IAI Kfir was een Israëlisch ontwerp op basis van de bouwplannen van de Mirage 5.

[bewerk] Gebruikers

De Mirage 5 was een wereldwijd succes met afnemers op bijna alle continenten. Sommige namen de toestellen ook over of kregen ze zelfs van andere kopers.

Land	Jaren	Totaal	Versies
			code	rol	aantal
Verenigde Arabische Emiraten (Abu Dhabi)		32	AD	aanval	12
			EAD	jacht	14
			DAD	training	3
			RAD	verkenning	3
Argentinië	1982+	10[1]
België	1970-1993	106	BA	aanval	63
			BD	training	16
			BR	verkenning	27
Chili	1980-2006	34	FC		8
			CH		6
			Elkan		20[2]
Colombia	1972+	28	COA	aanval	14
			COD	training	2
			COR	verkenning	2
			COAM	gemoderniseerd	10
Egypte	1972+	83	DE		20[3]
			DD		5[3]
			D		20[3]
			SDE	jacht	32
			SDR	verkenning	6
Frankrijk	1972-1994	50	F (J)[4]	aanval	50
Gabon	1977-1993	11	G		3
			G2		4
			DG	training	4
Libië	1971-2003	65	DE	jacht	12 (32[3])
			DD	trainging	10 (15[3])
			DR	verkenning	10
			D	aanval	33 (53[3])
Pakistan	1973+	62	PA	aanval	28
			DPA	training	4
			PA2/PA3		30
Peru	1970-2002(?)	34	PA	aanval	28
			DP	training	6
Venezuela	1973+(?)	29	V	aanval	10
			DV	training	2
			50 EV	aanval	6 + 10[5]
			50 DV	aanval	1
Congo-Kinshasa		17	M		14
			DM	training	3

[bewerk] Operationele geschiedenis

De Mirage 5 is ingezet geweest in volgende conflicten^[6]:

• 1973: Jom Kipoeroorlog
• 1982: Israëlische invasie van Libanon
• 2007: Conflict in Sri Lanka

[bewerk] Zie ook

• Dassault Aviation
• Dassault Mirage III
• Dassault Mirage 2000
• IAI Kfir
• Lijst van jachtvliegtuigen

[bewerk] Externe links

• (nl) strijdbewijs.nl - Dassault Mirage III/5 - De Franse Delta
• (fr) dassault-aviation.com - Military Dassault aircraft - Mirage 5

Referenties:

^ Toestellen overgekocht van Peru. ^ Toestellen overgekocht van België in 1994. ^ a b c d e f Geleverd door Libië. ^ De toestellen waren aanvankelijk voor Israël bestemd maar gingen na een Frans embargo naar de Franse luchtmacht. ^ Tien toestellen waren omgebouwde Mirage III/5's. ^ aerospaceweb.org - Dassault Mirage 5 Ground Attack Fighter