Corona (ontlading)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Corona is het geleidend worden (doorslaan) van lucht onder invloed van een hoge elektrische veldsterkte, zonder dat een compleet ontladingspad ontstaat.
Om de geleider heen ontstaan kleine kanaaltjes met geioniseerd gas -vaak lucht-, waarin de positieve en negatieve ladingdragers ten opzichte van elkaar verschuiven, en zo het veld van energie ontdoen. Deze elektrostatische ontladingen -vonkjes- zijn soms hoorbaar als gekraak of geknetter. In het donker is corona te zien als een nauwelijks zichtbaar blauw waas op de punten van voldoende veldsterkte, het meeste licht wordt in het UV uitgestraald.
Over het algemeen is corona een ongewenst verschijnsel omdat het lek, geluid en gevaar veroorzaakt. Het kan worden vermeden door geleiders zodanig te construeren dat de buitenoppervlakken voldoende glad zijn op alle schalen.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
Corona ontstaat waar in een gas de lokale veldsterkte de doorslagveldsterkte -onder de heersende condities- van het gas overschrijdt. De hoogte van veldsterktes is over het algemeen afhankelijk van de geometrie van de situatie. De hoogste veldsterktes treden over het algemeen op waar geleiders een kleine kromtestraal hebben. De veldsterkte is dus het laagst naast een oneidig grote vlakke geleider, en het hoogst aan de punt van een lange naaldvormige geleider. Een vrij opgestelde huishoudspeld begint lucht te ioniseren bij ongeveer duizend volt. De absolute schaal en spanning zijn niet relevant, corona kan op een grote geleider ontstaan uit een naaldje van een micrometer lang, bijvoorbeeld een stofje.
[bewerk] Gebruik
In sommige gevallen wordt corona opzettelijk opgewekt, zoals in kopieermachines en laserprinters. Met het geleidende, geladen 'gas' kan een object gemakkelijk worden geladen of ontladen. Hier wordt de hoge veldsterkte verkregen met een hoge spanning en speciaal daarvoor geprepareerde draad. Deze zogeheten coronadraad heeft op haar oppervlak kleine naaldjes welke voor een relatief hoge lokale veldsterkte en dus corona zorgen.
[bewerk] Gevaar
De ionisatie van lucht rond een geleider is gevaarlijk omdat het een onzichtbaar ontladingspad kan vormen. Dichtbij scherpe punten van de constructie die onder spanning staat ontstaan hoge veldsterktes waardoor de lucht daar ioniseert. De lading tegengesteld aan die van de geleider worden naar de geleider getrokken en afgevoerd, waardoor een wolkje geleidend gas om het scherpe punt heen ontstaat met het potentiaal van de geleider. Dit -geleidende- wolkje schermt vervolgens de scherpe punt als het ware af, waardoor de veldsterkte daalt en verdere coronavorming stopt. Een ieder die zijn vinger -of ander -relatief- geleidend object- in dit wolkje steekt kan net zo goed direct de geleider zelf beetpakken.
