Aquarius (Stärebild)

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Date vum Stärebild Aquarius
Lëtzebuergesche Numm	Waassermann
Laténgesche Numm	Aquarius
Laténgeschen Genitiv	Aquarii
Lat. Ofkierzung	`Aqr`
Lag	Ekliptik
Rektaszensioun	20h 38m bis 23h 56m
Deklinatioun	+3° 20´ bis -24° 55´
Fläch	980 Quadratgrad
Siichtbar op Breedegrad	65° Nord bis 87° Süd
Observatiounszäitraum fir Mëtteleuropa	Hierscht
Unzuel vu Stäre mat Gréisst < 3^m	2
Hellste Stär, Gréisst	β Aquarii (Sadalsuud), 2,90^m
Meteorstréim	Eta-Aquariden Delta-Aquariden Iota-Aquariden
Nopeschstärebiller (vun Norden am Auerzäresënn)	Pegasus Equuleus Delphinus Aquila Capricornus Piscis Austrinus Sculptor Cetus Pisces

Stëch vum Stärebild Aquarius

Den Aquarius (lat), (lëtz.: Waassermann) ass e Stärebild daat op der Ekliptik läit.

[Änneren] Beschreiwung

Den Aquarius ass e grousst, awer wéineg opfällegt Stärebild südlech vum Pegasus. Nëmmen zwee vu senge Stäre si méi hell wéi déi drëtt Gréissteklass. Den Aquarius gehéirt zu den Déierekreeszeechen, well d’Ekliptik duerch d’Stärebild leeft. D’Sonn hält sech vum 21. Januar bis den 26. Februar all Joer am Aquarius op.

[Änneren] Geschicht

Obwuel den Aquarius keen opfällegt d’Stärebild duerstellt, zielt et awer zu den eelste bekannte Konstellatiounen. Fir d’Mënschen aus der Antikitéit muss et eng gréisser Bedeitung als Kalennerzeechen gehat hunn. Wann d’Sonn an den Waassermann koum, markéiert dëst den Zäitpunkt vun der Reenzäit. Méiglechweis staamt dovun de Numm. Och e ganze Koup vun Nopeschstärebiller hunn gläichfalls eppes mat Waasser ze dinn.

[Änneren] Himmelsobjeten

[Änneren] Stären

B	F	Namen	m	M	Lj	Spektralklass
β	22	Sadalsuud	2,90	-3,5	610	G0 Ib
α	34	Sadalmelik	2,95	-3,9	760	G2 Ib
δ	76	Skat, Scheat	3,27	-0,18	160	A3 V
γ	48	Sadachbia, Sadalachbia	3,86	0,44	158	A0
ζ^1,2	55	Bunda	3,65		105	F6IV + F3 V
c²	88		3,86	-0,60	105	F6IV + F3 V
λ	73	Hydor, Ekkhysis	3,73	-1,7	390	M2 III
ε	2	Albali	3,78	-0,46	230	A1 V
b¹	98		3,96	0,48	162	K0 III
η	62		4,04	0,29	184	B9 IV
τ²	71		4,05	-1,3	380	M0 III
θ	43	Ancha	4,17	0,33	191	G8 III-IV
φ	90		4,22	0,05	222	M2 III
ψ¹	91		4,24	0,95	148	K0 III
ι	33		4,29	0,67	173	B9 IV
b²	99		4,38	-0,50		K4 III
ψ²	93		4,41	-0,56	320	B5 V
ζ²			4,42	1,91	103	F3 IV
k	3		4,43	-1,2	450	M3 III
c¹	86		4,48	0,67	188	G8 III
ω²	105		4,49	1,12	154	B9 V
ν	13	Abulaan	4,50^m	1,00	164	G8 III
ζ¹			4,59	2,08	103	F6 IV
ξ	23	Abulaan	4,68	1,0	179	A7 V
g	66		4,68	-1,2	490	K3 III
b ²	101		4,70	-0,3	320	A0 V
c²	89		4,71	-1,3	520	A3 IV
μ	6		4,73	1,34	155	A3m
ο	31		4,74	-0,6	380	B7 Ve
π	52	Seat	4,80	-2,8	1100	BI Ve
σ	57		4,82	0,27	265	A0 IV
A ²	104		4,82	-1,7	640	M3 III
Χ	92		4,93	-1,5	640	M3 III
ω¹	102		4,97	1,91	134	A7 IV
ψ³	95		4,99	0,58	250
κ	63	Situla	5,04	0,76	234	K2 III
	25		5,10	0,76	241	K0 III
	47		5,12	1,37	183	K0 III
	1		5,15	0,77	245	K1 III
	108		5,17	0,2	320	Ap Si
	97		5,19	0,88	237	A3 V
	94		5,20	3,62	68	G6 / G8 IV
	106		5,24	0,2	330	B9 V
	68		5,24	0,68	266	G8 III
		HR 8987	5,27	0,60	280	K3 III
	107		5,28	1,21	212	F2 V
	32		5,29	1,04	231	A5m
	41		5,33	0,65	281	K1 III
	42		5,34	-0,5	480	K1 III
	ρ		5,35	-1,4	750	B8 III
	103		5,36	-0,9	580	K4 / K5 III
	38		5,43	-0,8	560	B5 III
	83		5,44	1,63	188	F2 V
	18		5,48	2,07	157	F0 V
	21		5,48	0,0	410	K4 III
	7		5,49	-0,8	600	K5 III

De Beta Aquarii ass mat enger schäinbarer Hellegkeet vun 2,90^m den hellste Stär am Aquarius. Et ass een Iwwerris mat der Spektralklass G0 Ib op enger Distanz vu 610 Liichtjoer. De Numm Sadalsuud ass arabesch a bedeit esouvill, wéi „d’Gléck vum Gléck“.

Den zweethellste Stär, den Alpha Aquarii (Sadalmelik, arabesch „d’Gléck vum Kinnik“), ass 760 Liichtjoer vun eis ewech. Et ass en Iwwerris mat der Spektralklass G2 Ib. Hie besëtzt den 80fachen Duerchmiesser an déi 6.000fach Liichtkraaft vun eiser Sonn.

De Gamma Aquarii (Sadachbia, arabesch „d’Gléck vun den Zelter“), ass 158 Liichtjoer ewech.

Den Delta Aquarii läit op enger Distanz vun 160 Liichtjoer an huet d’Spektralklass A3 V. Als Ursprong vu sengem Numm Skat gëtt meeschtens „Been“ genannt. Et kënnt ursprénglech awer och „Wonsch“ bedeit hunn.

[Änneren] Duebelstären

System	m	Ofstand
ζ	4,42 / 4,59	1,67"
ψ	4,24 / 10 / 10	49,6/0,3"
ω²	4,49 / 4,97	46,8"
τ²	4,05 / 5,86	39"
41	5,6 / 7,1	5,0"
94	5,3 / 7,3	12,6"
101	4,8 / 7,1	1,2"
104	4,82 / 8,58	113"
κ	5,04 / 8,8	98,8"
107	5,7 / 6,7	6,8"

Den ζ Aqr ass een Duebelstäresystem op enger Distanz vun 105 Liichtjoren. Zwee gläichgrouss Stäre kreesen ëm ee gemäinsame Schwéierpunkt, woufir si ronn 800 Joer brauchen. D’System ka schonn an engem klengen Teleskop an zwee wäiss liichtend Stären opgeléist ginn.

[Änneren] Verännerleche Stär

Objet	m	Period	Typ
λ	3,73 bis 3,8		onregelméisseg Verännerlecher
π	4,42 bis 4,70		Gamma-Cassiopeia-Typ
ο	4,68 bis 4,89		Gamma-Cassiopeia-Typ
R	5,8 bis 12,4	387 Deeg	Mira-Stär

Den R Aquarii ass ee verännerleche Stär vum Typ Mira op enger Distanz vun 1.000 Liichtjoren. De Stär ännert an engem Zäitraum vun 387 Deeg seng Hellegkeet, woubäi an engem Rhythmus vun 24 Joren periodesch Schwankungen optrieden. Am Maximum ass de Stär 5,8^m hell a kann nach just mam bloussen A gesinn ginn. Am Minimum erreecht hie nëmmen nach eng Hellegkeet vun 12,4^m. An deem Zäitraum brauch een natierlech e vill méi grousst d’Teleskop.

[Änneren] Messier- an NGC-Objeten

Messier (M)	NGC	m	Typ	Numm
2	7089	6,4	Kugelstärekoup
72	6981	9,5	Kugelstärekoup
73	6994	8,5	Oppene Stärekoup
	7009	9	Planetareschen Niwwel	Saturnniwwel
	7184	11	Galaxis
	7293	7	Planetareschen Niwwel	Helixniwwel
	7492	11	Kugelstärekoup
	7606	11	Galaxis
	7727	10	Galaxis

Am Aquarius befanne sech dräi Objete, déi de franséischen Astronom a Koméitejeeër Charles Messier an sengem Katalog mat niwwelegen Objeten (Messier-Katalog) opgeholl hat.

De M 2 ass e Kugelstärekoup op enger Distanz vu 50.000 Liichtjoer.

De M 72 ass och e Kugelstärekoup a läit op enger Distanz vun 60.000 Liichtjoren. Et ass de liichtschwaachsten Kugelstärekoup am Messierkatalog.

De M 73 ass keen echte Stärekoup, mee eng Grupp vu véier Stären an engem Ofstand vun 2.000 Liichtjoren.

A ronn 3000 Liichtjoren Distanz befënnt sech de planetareschen Niwwel NGC 7009, deen och Saturnniwwel genannt gëtt. Mat senger elliptescher Form erënnert hien eppes un d’Rankplanéiten Saturn.

Am südlechen Deel fënnt een den Helixniwwel. Et ass e planetareschen Niwwel op enger Distanz vu 500 Liichtjoren. Mat engem Duerchmiesser vun 13 Bouminutten an enger Hellegkeet vun 7^m ass et dee gréissten an hellsten planetaresche Niwwel um Nuetshimmel.

[Änneren] Exoplanéiten / Planemos

Gliese876B

Beim Gliese 876 hëlleft keen optescht Instrument méi, fir de Begleeder ze erkennen: E Planemo. De Rouden Zwerg am Aquarius (Liichtkraaft: 0,0016 x Sonn, Mass: 0,32 x Sonn, Duerchmiesser: 0,36 x Sonn) ass 11 Milliarde Joren al a weist e vun de klengsten entdeckten Planéiten op. De Planemo vun der 8-facher Mass vun der Äerd an duebelem Duerchmiesser ëmkreest de Stär vun der Spektralklass M3,5 (Gréissteklass 10,15) all 1,94 Deeg an engem Ofstand vun 0,021 AE. Fir Liewen ass hien - egal op Gas- oder Gesténgsplanéit - opgrond vun senger kuerzer Distanz zum Stär mat 200 - 400 °C ze waarm (ähnlech: My Arae). Zwee weider, och ganz waarm Exoplanéiten mat der 1,6- an 0,5-facher Mass vum Jupiter ëmkreesen de Stär an nëmme 0,21 bzw. 0,13 AE Ofstand.