Suicidio
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O suicidio (do latín sui caedere, matar a un mesmo) é o acto de quitarse a propia vida. Moitas relixións considéranno un pecado, e nalgunhas xurisdiccións aínda se considera un delito. Por outra parte, algunhas culturas venno como unha forma honorable de escapar dalgunhas situacións humillantes, sen escapatoria ou dorosas en extremo.
Índice |
[editar] Introdución
Para considerarse suicidio, a morte debe ser un elemento central e o motivo do acto, e non só unha consecuencia case ineludible. Así, os homes-bomba e os mártires non son considerados suicidas, dado que uns morren como consecuencia da explosión que eles mesmos provocan, e os outros sacrifícanse en nome dunha crenza. Tampouco son suicidas os que se sacrifican por outros en caso de emerxencias nin os soldados que loitan nunha guerra, e nestos casos, os mortos non son proscritos pola relixión nin pola lei. No caso de que o suicidio teña consecuencias legais, a lei recolle que debe haber proba de intención de morrer, así como a propia morte, para que o acto sexa considerado un suicidio. Pode que dito proceso sexa custoso en caso de minusvalía e teña que depender dos demais, entrando nunha dinámica de cómplice de suicidio posiblemente penado con cárcere.
[editar] O suicidio e a lei
En moitos países se un suicidio pode ser evitado por outra persona, é algo que pode e debe facerse, porque en caso contrario podería ser considerado como un caso de non asistencia a persona en perigo, tipificado como delito en diversas lexislacións, xa que, por exemplo, un intento de suicidio podería ser debido a un estado de loucura transitorio, a un estado depresivo moi grave ou a outras situacións análogas.
[editar] Valoracións morais do suicidio
A teoloxía di que mentras para algúns o suicidio consiste en “darse a morte directamente a si mesmo”, para outros, simplemente é “darse a morte a si mesmo”, e aclara que se ben ámbalas dúas opinións son semellantes, teñen matices distintos. Mentras que para os primeiros o suicidio directo é sempre intrinsecamente malo, para os segundos, o suicidio directo é sempre pecaminoso, pero o suicidio indirecto non o é. Precisamente, debemos entender que o suicidio directo é aquel no que o ser humano busca mediante un acto que pro si mesmo pode causar a morte, mentras que no indirecto, a persona dase morte sen procurala libremente.
Unha clasificación posible das tantas que se poden facer é a que divide os suicidios en:
- Os vicariantes: adiantan ou aceleran o acto da morte que semella cercana, coa xustificación de que non hai esperanzas e só cren ver ó seu redor sofrementos e nada pode compensar o periodo de espera.
- Os perfeccionistas: non toleran calquera diminución dos atributos á súa persona, o mesmo na beleza que na potencia sexual, ou un defecto calquera, menoscabo económico ou social, ou a perda do poder e prestixio.
- Os hedonistas: non soportan nada que constitúa un impedimento ou unha diminución do pracer de predominio sensual.
- Os transicionais: ante certas crises vitais de transición inevitables, optan polo suicidio.
- Os sintomáticos: dependen dunha enfermidade mental, psicose, confusión mental, demencia ou depresión.
[editar] O suicidio: Evolución histórica
A actitude dos homes ante a morte non foi sempre a mesma a través do tempo. Cando un home contemporáneo fala da súa morte, acostuma dicir que se lle fora dado escollería unha morte súbita, sen dor, como un leve soño. O home do medioevo sentiríase aterrado ante iso, porque como o expresa o pai de Hamlet na famosa obra de Shakespeare, morrería "na flor do pecado". Por iso o home da idade media prefería un tempo de arrepentimento e de balance das súas débedas con Deus e cos homes, inclusive nas oracións medievais rezábase "líbranos Señor da morte repentina".
"As antigas civilizacións sacralizaron a morte, domesticáronna, querendo restarlle dramatismo e integrala nun sistema de ritos e crenzas que tiñan por obxecto convertila nunha etapa máis do destino, por iso rechazaban e condeaban o suicidio: o corpo do suicida era castigado, arrastrado polo piso, e non tiña dereito a ser sepultado na Igrexa... só no caso do soldado vencido que se suicidaba por honor, ou doutras formas de suicidio como o duelo."
En sociedades onde a sacralidade era a cosmovisión vixente, é lóxico que o comportamento suicida se rechazara, pois o home non tiñía permitido modificar o seu destino, que estaba nas mans de Deus. Tampouco se lle reconocía ó ser humano o dereito de impor á sociedade a presenza intempestiva da morte por unha decisión personal. Unha sociedad así, non permitía que o individuo a forzara moralmente nin a ela nin a Deus.
O suicidio estivo ligado á humanidade e ós seus costumes: os maias, segundo refire a historia, veneraban a Ixtab, a deusa do suicidio, e, no Lonxano Oriente, os xaponeses precticaban o "harakiri" para lavar a deshonra.
Foi a partir do século XIX cando se perdeu ese sentido de socialización, inserto na ritualidade. A sociedade emerxente rechazou aquel paradigma medieval. A morte foi liberada e pasou ó dominio privado, o cadáver era velado na casa, sepultado en familia, e nese sentido a morte pasou a depender cada vez máis da vontade do individuo. Deste modo, a sociedade occidental desvincuouse da morte e do suicidio en particular.
O suicidio era, tempo atrás en occidente, algo vergoñento para a familia; era sinónimo de debilidade, de enfermidade ou de conducta inadecuada, e por iso poucos ou case ninguén o daban a coñecer. Actualmente as cousas son distintas, xa que este acto vese como un síntoma de enfermidade e é aceptado, o que aumentou as taxas de mortos por suicidio de modo alarmante. É un problema no que parece haber consenso entre sociólogos, psicólogos, psiquiatras, antropólogos e demógrafos, cando o consideran como un trazo da modernidade, un dos males do século XX.
[editar] Visión sociolóxica do suicidio
O sociólogo francés Émile Durkheim, na súa obra Le suicide (1897), sinala que os suicidios son fenómenos individuais, que responden esencialmente a causas sociais. As sociedades presentan certos síntomas patolóxicos, ante todo a integración ou regulación social, xa sea excesiva ou insuficiente, do individuo na colectividade. Por tanto o suicidio sería un feito social.
Durkheim comeza o seu estudio anos atrás cunha definición de suicidio como: Todo caso de morte que resulta directa ou indirectamente dun acto positivo ou negativo realizado pola víctima mesma, e que, segundo ela sabía, debía producir este resultado. Exemplo dun acto positivo: dispararse na cabeza; exemplo dun acto negativo: negarse a inxerir calquera medicina ata morrer.
Durkheim distingue catro clases de suicidios:
- suicidio egoísta típico de sociedades deficientes ou carencia de integración social.
- suicidio anómico característico da falta de regulación social (anomia), as normas sociais non son interiorizadas como propias por parte do individuo.
- suicidio fatalista cando existe un alto grao de regulación social.
- suicidio altruista característico de sociedades con alto grao de integración social.
[editar] Suicidas famosos
Nin sequera as personaxes famosas da actualidade e o pasado víronse libres da tentación de atentar en contra das súas vidas, demostrando así que o suicidio é un feito que sempre estivo presente ó longo da historia da humanidade.
- Alberto Santos Dumont
- Alejandra Pizarnik
- Adolf Hitler
- Alfonsina Storni
- Cleopatra VII
- Empédocles
- Ernest Hemingway
- Erwin Rommel
- Eva Braun
- René Favaloro
- Getúlio Vargas
- Gilles Deleuze
- Horacio Quiroga
- Hideto Matsumoto
- Ian Curtis
- José María Arguedas
- Judas Iscariote
- Kurt Cobain
- Leopoldo Lugones
- Marco Antonio
- Mariano José de Larra
- Marilyn Monroe
- Michael Hutchence
- Miroslava Stern
- Mónica Santa María Smith
- Nerón
- Nick Drake
- Paul Celan
- Per Yngve Ohlin
- Primo Levi
- Rudolf Diesel (no probado)
- Salvador Allende
- Séneca
- Sócrates
- Sylvia Plath
- Thích Quảng Đức
- Vincent van Gogh
- Violeta Parra
- Virginia Woolf
- Vladimir Maiakovski
- Yasunari Kawabata
- Yukio Mishima
[editar] Véxase tamén
- Eutanasia
- Depresión
- Home bomba
- Kamikaze
- Queimarse ó bonzo
- Seppuku (harakiri)
- Homicidio
- Tendencia autodestructiva
[editar] Ligazóns externas
- [1] ANDAR ONG Orientación en Suicidoloxía.
[editar] Grupos de apoio
- Befrienders International (en castelán)
- The Samaritans (UK)
- directorio Google de categorías: grupos que apoian o suicidio e ós deprimidos
[editar] Outros ligazóns
- Jumpers: The fatal grandeur of the Golden Gate Bridge. (The New Yorker) (inglés)
- The Debate: a pro-choice FAQ (inglés)
- Qué es el arte del suicidio (castelán)