Pistoleirismo
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O pistoleirismo foi un fenómeno que tivo lugar en España durante a crise da restauración de Alfonso XIII, entre 1919 e 1923. Consistía na contratación de asasinos a soldo por parte da patronal para facer fronte ós sindicalistas e traballadores máis activos. Á súa vez, os traballadores responderon cos seus propios pistoleiros.
No pistoleirismo houbo máis de 200 mortos por parte da clase obreira e 20 pola parte dos patróns.
Deuse sobre todo polo proletariado urbano e industrial, que se mobilizou e promoveu bastantes folgas, impulsado pola Confederación Nacional do Traballo en Barcelona ó contar con maior número de afiliados. Ante a súa influencia e poder, a Federación patronal reacciona violentamente, radicalizándose o enfrontamento patróns-obreiros que dexenera no pistoleirismo branco (terrorismo branco patronal) contestado, á súa vez polo terrorismo anarcosindicalista. Empresarios, autoridades políticas, autoridades eclesiásticas, forzas da orde por un lado, e líderes sindicais ou avogados por outro, foron obxectivos deste terrorismo que asolou Barcelona, aínda que tamén actuou noutras cidades.
Os empresarios responden co peche de empresas enviando ó paro e á fame a miles de traballadores, e co fomento de sindicatos amarelos ("libres") como o Sindicat Lliure. Por outro lado presionaron ó goberno para que frease como fora o auxe do anarcosindicalismo, despois do espectacular aumento de afiliación á CNT en 1918 e 1919. O Goberno nomeou ó xeneral Martínez Anido como Gobernador Civil de Barcelona. Este protexeu as actividades terroristas empresariais e reprimiu duramente ós sindicalistas aplicando a "lei de fugas". Ademais, contaban coa axuda do Conde de Salvatierra e do xefe superior de Policía, Miguel Arlegui.
Os pistoleiros brancos asasinaron, entre moitos outros, a sindicalistas como Pau Sabater en 1919, Evelino Boal en 1921, Salvador Seguí El Noi del Sucre e Francesc Comes en 1923, e avogados como Francesc Layret en 1920.
Como resposta, o terrorismo anarquista matou en 1919 a Bravo Portillo, en 1929 ó Conde de Salvatierra e en 1921 ó presidente do goberno Eduardo Dato. O grupo "Los Solidarios", formado para facer fronte a estos asasinatos, matou en 1923 ó cardenal zaragozano Juan Soldevila y Romero.
Na Segunda República aínda houbo algún rebrote do pistoleirismo dos Sindicatos Libres, como no caso da banda de Francisco Blasco en Badalona.