Toirt air falbh
As a'Wikipedia
'S e toirt air falbh an t-obrachadh matamataigeach a bheir àireamh air falbh bho àireimh eile gus an diofar eatarra fhàgail. 'S e fear de na ceithir obrachaidhean bunaiteach àireamhachd a th' innte agus tha i na h-obrachadh mùiteach ri cur-ris.
Ma tha dà àireimh air an cur-ris airson an t-suim aca dhèanamh, dhealaicheadh toirt air falbh àireamh bhon t-suim gus an diofar a dh' fhàgail.
-
- 2 + 3 = 5
- 5 – 2 = 3
Ma chuirear na h-àireamhan nàdarra air loidhne (loidhne àireamh), 's e ceum gu deas a th' ann an cur-ris agus ceum gu clì a th' ann an toirt air falbh.
Chionns gun sìn an loidhne seo gu eicrioch air an làimh dheis, tha e freagarrach do chur-ris àireimh sam bith. Chan eil seo idir fìor do thoirt air falbh ach an sìn an loidhne gu eicrioch air an làimh chlì cuideachd. Airson sin a dhèanamh, tha feum air neoni agus na h-àireamhan àicheil.
'S e loidhne nan slàn-àireamhan a th' anns an loidhne, air a bheil na h-àireamhan nàdarra, neoni agus na h-àireamhan àicheil.
Mar a th' ann an cur-ris, 's e obrachadh càraideach air na slàn-àireamhan a th' ann an toirt air falbh ach thoir an aire nach eil toirt air falbh co-iomlaideach no co-thiomsach.
-
- a – b ≠ b – a
- (a – b) – c ≠ a – (b – c)
'S ann anti-cho-iomlaideach a tha toirt air falbh. 'S e sin ri ràdh nan iomlaideadh na h-àireamhan, bhiodh buil an obrachaidh àicheil:
-
- a – b = c
- b – a = –c
Chionns nach eil toirt air falbh co-iomlaideach no co-thiomsach, tha e cumanta ann am matamataig air toirt air falbh a bheachdachadh mar gum biodh e cur-ris le àireamhan àicheil:
-
- a + (–b) = –b + a
- (a + (–b)) + (–c) = a + ((–b) + (–c))
Faic cuideachd: Àireamhan àicheil is neo-àicheil.