شب قدر
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| اصول دین |
| اصول خاص تشیع |
| فروع دین |
| فروع تشیع |
| منابع اسلامی |
| شخصیت‌ها |
|
محمد |
| مذهب‌ها |
| مذاهب فقهی |
| مذاهب کلامی |
|
احمدیه • امامیه |
| علوم اسلامی |
| تاریخ اسلام |
|
زندگانی محمد |
| جغرافیای اسلام |
|
مکه • مدینه |
شب قدر(عربی:لیلة القدر) شبی‌است که بر اساس باور مسلمانان، قرآن در آن نازل شده‌است.[۱] مسلمانان باور دارند که در این شب هر امر محکمی جدا می‌شود.[۲] شب قدر در ماه رمضان واقع است[۳] بر طبق روایات اسلامی خوابیدن در شب قدر مذموم و شب‌زنده‌داری در آن مستحب است.بنا بر همان روایات، روز قدر هم به اندازه شبش ارجمند است.[۴]بر طبق احکام اسلامی دعا و استغفار در شب قدر، وظیفه دانسته شده‌است و محمد، پیامبر اسلام بر دعا و طلب عافیت از خداوند در شب قدر تأکید کرده‌است.[۵]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] معنی واژه
شب قدر را به معنی منزلت دانسته‌اند و بعضی دیگر آن را به معنی تنگی و گرفتاری دانسته‌اند. برخی نیز قدر را اندازه‌گیری و تقدیر امور معنی کرده‌اند.
[ویرایش] در نظر اهل سنت
اهل سنت اغلب شب بیست و هفتم را شب قدر می‌دانند و در آن شب به دعا و شب‌زنده‌داری می‌پردازند. مسلمانان سلفی اعتقاد دارند که در شب قدر در تمام روزگار همان شبی بود که قرآن در آن نازل گردید و دیگر تکرار نمی‌شود.[۶] برخی نیز اظهار داشته‌اند که تا زمان زندگی محمد شب قدر در هر سال تکرار می‌شد اما پس از مرگ محمد، شب قدر از بین رفته‌است.[۷] برخی نیز معتقد بوده‌اند که شب قدر شبی‌است در تمام سال ولی در هر سال شب نامعلومی‌است، در سال بعثت در ماه رمضان بوده اما در سال‌های دیگر ممکن است در دیگر ماه‌ها باشد.
[ویرایش] در روایات شیعه
بر اساس حدیث شیعه که از حماد بن عثمان از حسان بن علی از جعفر صادق نقل شده‌است؛ شب قدر تا قیامت باقی‌است و در ماه رمضان واقع است.[۸] در روایات شیعه آمده‌است که شب قدر یکی از سه شب نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم ماه رمضان است که احتمال شب بیست و سوم بیش‌تر است. در اصول کافی نیز آمده‌است که تقدیر در شب نوزدهم و ابرام در شب بیست و یکم و امضا در شب بیست و سوم است.[۹] در روایات شیعه آمده‌است که خداوند شب قدر را بهتر از هزارماه سلطنت بنی‌امیه قرار داده‌است.
[ویرایش] در قرآن
در قرآن درباره شب قدر چنین آمده‌است:
- إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَمَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ به راستی که ما قرآن را در شب قدر فروفرستادیم.و چه تو را به شب قدر آگاه تواند کرد. شب قدر از هزار ماه برتر است.در این شب فرشتگان و روح به دستور پروردگارشان از هر فرمان فرود می‌آیند. این شب تا صبحگاه تهنیت است.(سوره قدر آیات ۱ تا ۵)
و نیز در سوره دخان آمده‌است:
- حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ حم. سوگند به کتاب روشنگر. به راستی ما آن را در شبی مبارک فروفرستادیم زیرا که به حقیقت ترساننده بودیم. در آن شبی که هر امری با حکمت معین و ممتاز و جدا می‌گردد. تعیین آن امر البته از سوی ما خواهد بود، که ما رسولانان را فرستنده بودیم. و این البته از رحمت و مهربانی پروردگار توست، به راستی او شنونده داناست.(سوره دخان آیات ۱ تا ۶)
[ویرایش] در ادبیات فارسی
| ترا قدر اگر کس نداند چه غم | شب قدر را می‌ندانند هم | |
| چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی | آن شب قدر که این تازه براتم دادند. | |
| {{{2}}} |
[ویرایش] مراجع
- ↑ قرآن ۹۷:۱
- ↑ قرآن ۴۴:۴
- ↑ قرآن ۲:۱۸۵
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان
- ↑ حصن‌التوحید ص ۳۸
- ↑ اسرارالصیام ص ۴۴۱
- ↑ مجمع‌البیان ۳۴:۲ ص ۹۵
- ↑ کافی ج ۲ ص ۱۶۹
[ویرایش] منابع
- جایگاه متفاوت شب قدر در میان شیعه و سنی (از بازتاب)
- کتاب مفاتیج الجنان نوشته شیخ عباس قمی
- عبدالرحمن بن ناصر السعدی. حصن‌التوحید. ترجمهٔ اسحاق بن عبدالله دبیری عوضی. عبدالله حکمی، چاپ هشتم، مکه: دارالقاسم،
- ابوحامد محمد غزالی. اسرارالصیام. چاپ اول، بیروت: مشکوة،
- حسن‌بن فضل طبرسی. مجمع‌البیان. ترجمهٔ احمد بهشتی. چاپ اول، تهران: فراهانی، ۱۳۴۸.
- محمد بن یعقوب کلینی. اصول الکافی. چاپ اول، دارالأضواء، ۱۴۱۳ق.
|
|||||
