سامانه اطلاعات مکانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

این مقاله به تمیزکاری نیاز دارد. لطفاً آن را تا جایی که ممکن است از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید. سپس این الگو را از بالای مقاله حذف کنید. محتویات این مقاله ممکن است غیرقابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد.

سامانهٔ اطلاعات مكانی (Spatial information systems - SIS) نوع خاصی از سامانه (سيستم) اطلاعاتی است که داده های آن بر اساس موقعیت مکانی و شکل هندسی به همراه اطلاعات توصیفی مرتبط با انها ذخیره، پردازش، تحلیل و ارائه می گردند.

ویژگی های سامانه اطلاعات مکانی:

1- این سامانه علاوه بر اطلاعات توصیفی ، امکان ورود اطلاعات پیکسلی ویا برداری را از منابع مختلفی از قبیل نقشه ،تصاویر هوائی و ماهواره ای ،GPS ، تجهیزات نقشه برداری و غیره دارد.

2- این سامانه امکان انجام تحلیل ، پردازش و پرسش و پاسخ های مکانی مورد نیاز کاربر را دارد.

3- این سامانه امکان ارائه نتایج در قالب نقشه ،گزارش ، جدول و نمودار را دارد.

4- در طراحی وتولید این سیستم ها از مجموعه فناوری های مهندسی نرم افزار ، مهندسی اطلاعات( مدل داده ) و مهندسی GIS برای نیل به خصوصیات فوق استفاده می شود. ^[۱]

[ویرایش] تاريخچه

اولین جی آی اس، جی آی اس ملی کانادا است که در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ به وجود آمد و تاکنون مورد استفاده است. در ایران، اولین مرکزی که به طور رسمی استفاده از این سامانه را در کشور آغاز کرد، سازمان نقشه‌برداری کشور بود که در سال ۱۳۶۹ براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، عهده‌دار طرح به‌کارگیری این سامانه شد.^[۲]

[ویرایش] تعريف های ديگر GIS

دقيق ترين تعريف مربوط است به موسسه تحقيقات سيستم های محيطی در ردلند کاليفرنيا که يکی از فروشندگان اصلی اين سيستم ها در جهان است : "سيستم های اطلاعات جغرافيايي مجموعه ای از سخت افزار ، نرم افزار ، داده های جغرافيايي و منابع انسانی است که به منظور کسب ، ذخيره ، به روز رسانی ، به کارگيری ، تحليل و نمايش کليه اشکال اطلاعات مرجع جغرافيايي طراحی می شود"

[ویرایش] استاندارد های مطرح در زمينه GIS

زمينه هاي گوناگوني در اين رشته وجود دارد كه عملياتهاي مكاني - نمايش و تحليل نقشه ها و WEB GIS و بخش رديابي و مسيريابي از زمينه هاي فعاليت در اين بخش ميباشد

[ویرایش] سازمان های پيشرو در سطح جهانی

او جی سی کنسرسیوم جی آی اس باز.
ISO سازمان جهانی استاندارد ها.
USGS سازمان زمین شناسی ایالات متحده امریکا

[ویرایش] متوليان GIS در ايران

[ویرایش] کاربرد های GIS

كمتر بانك اطلاعاتی را می توان نام برد كه حد اقل بخشی از اطلاعات آن به گونه ای به مكان وابسته نباشد. فهرست زير شامل تعدادی از شناخته شده ترين كاربرد های جی آی اس در ديگر زمينه هاي صنعت است.

نقشه برداری، کاربرد پایه این استاندارد ها و ابزار ها در تهیه نقشه های شهری و برون شهری بوده است.
علوم زمين،

یکی از مهم‌ترین مسائل كاربردی سیستم اطلاعات جغرافیایی در علوم زمین، انجام هم‌پوشانی‌ها در راستای تعیین پهنه‌بندی‌ها می‌‌باشد . که به اختصار به یکی از این نوع پهنه‌بندی‌ها پرداخته می‌‌شود:

هدف در این پهنه‌بندی، تعیین مناطق با خطر رانش زمین می‌‌باشد. برای رسیدن به این هدف، ابتدا باید عوامل موثر در رانش را شناسایی کرد، از جمله این عوامل می‌‌توان به تراکم پوشش گیاهی، جنس زمین، شیب توپوگرافی ،شیب لایه‌های زمین و شدت بارندگی اشاره کرد. پس از شناسایی عوامل، باید نقشه‌های مورد نیاز تهیه گرددو سپس با همپوشانی این لایه‌ها در نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی(ساج) می‌‌توان به نقشه‌ای رسید که در آن منطقه مورد مطالعه خود به پهنه‌های ریز تقسیم شده و از طرفی در بانک اطلاعاتی مشخصات هر پهنه یعنی اجداد سازنده آن پهنه از نظر عوامل مختلف مشخص می‌‌باشد. حال باید در بانک اطلاعاتی به هر عامل وزن مربوطه راداده و سپس در بانک اطلاعاتی با جمع و ضرب کردن عوامل به اعدد نهایی رسید. در مرحله بعد باید تعیین نمود که چه عددی نشان دهنده پهنه‌های پرخطر می‌‌باشد. پس از کلاسه‌بندی نقشه، اینک وظیفه تیم زمین‌شناس است که با بازدید میدانی به بررسی مناطق پرداخته و در صورت لزوم با اصلاح وزن‌ها وظرایب به نقشه نهایی دست یابند.