Marseillesa
Wikipedia(e)tik
Marseillesa (frantsesez La Marseillaise) Frantziako ereserki nazionala da. Estrasburgon 1792ko apirilaren 25an Rouget de Lislek sortu zuen "Chant de guerre de l'Armée du Rhin" ("Rhin armadako martxa-kanta") jatorrizko izenarekin. Marseillako tropak Parisen sartzerakoan aldatu zen izena. Bavariako Nicolas Luckner frantses soldaduren omenez jaio bazen ere, Frantziako Iraultzako aldarrikapen bihurtu zen.
[aldatu] Musika
Bertsio ofiziala Frantziako Presidentetzaren webgunean aurki daiteke:
[aldatu] Hitzak
Gaur egun, normalean lehen ahapaldia (eta batzuetan bosgarrena eta seigarrena) eta lehen errepika kantatzen dira.
Historian zehar aldaera txiki batzuk izan dituzte hitzek. Honako hau Frantziako Presidentetzaren webguneko hitz ofizialak dira. [1]. Marseillesa euskaraz itzulia agertzen da eskuineko zutabean argigarri gisa (ez da ofiziala).
| La Marseillaise |
|
| Allons enfants de la Patrie | Goazen, Aberriaren haurrideok |
| Le jour de gloire est arrivé ! | Aintzaren eguna iritsi da! |
| Contre nous de la tyrannie | Gure aurka, tiraniak |
| L'étendard sanglant est levé (bis) | Bandera odeleztatua altxatu du (berriz) |
| Entendez-vous dans les campagnes | Entzuten dituzue zelaietan |
| Mugir ces féroces soldats ? | Gudari ausarten oihuak? |
| Ils viennent jusque dans vos bras | Zure artera datoz |
| Égorger vos fils, vos compagnes ! | Zuen semeak, zuen emazteak lepamoztera! |
| Aux armes, citoyens ! | Armetara, herritarrok! |
| Formez vos bataillons ! | Eratu zuen batailoiak! |
| Marchons, marchons ! | Goazen, goazen! |
| Qu'un sang impur | Odol lohi batek |
| Abreuve nos sillons ! | Gure ildoak busti ditzala! |
| Que veut cette horde d'esclaves, | Zer nahi du esklabo saldo horrek, |
| De traîtres, de rois conjurés ? | Traidoreak, errege-azpijoan? |
| Pour qui ces ignobles entraves | Zeinentzat kate zital horiek |
| Ces fers dès longtemps préparés ? (bis) | Aspaldi prestatutako burdin horiek? (berriz) |
| Français, pour nous, ah! Quel outrage, | Frantsesok, guretzat, ah! Hau iraina, |
| Quels transports il doit exciter ! | Hau amorrua sortuko duena! |
| C'est nous qu'on ose méditer | Gu nahi gaituzte |
| De rendre à l'antique esclavage ! | Lehengo esklabotzara itzuli! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
| Quoi! Des cohortes étrangères | Zer! Andana atzerritar horiek |
| Feraient la loi dans nos foyers ! | Legeak ezarriko lituzkete gure etxeetan! |
| Quoi! Ces phalanges mercenaires | Zer! Falange mertzenario horiek |
| Terrasseraient nos fiers guerriers ! (bis) | Gure gerlari harroak lurreratuko lituzkete! (berriz) |
| Grand Dieu! Par des mains enchaînées | Jainko maitea! Esku kateatuak |
| Nos fronts sous le joug se ploieraient | Gure kopetak uztarperatuko lituzkete |
| De vils despotes deviendraient | Despota zitalak bihurtuko lirateke |
| Les maîtres de nos destinées ! | Gure patuaren jaun eta jabe! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
| Tremblez, tyrans et vous perfides | Dardar egin, tirano eta bilauak |
| L'opprobre de tous les partis | Talde guztien lotsa |
| Tremblez! Vos projets parricides | Dardar egin! Zuen helburu guraso-hiltzaileak |
| Vont enfin recevoir leurs prix ! (bis) | Merezitakoa jasoko dute azkenean! (berriz) |
| Tout est soldat pour vous combattre | Denak gera gudari zuek borrokatzeko |
| S'ils tombent, nos jeunes héros, | Erortzen badira, gure heroi gazteak, |
| La terre en produit de nouveaux, | Lurrak berriz sortuko ditu, |
| Contre vous tout prêts à se battre ! | Denak zuen aurka borrokatzeko prest! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
| Français, en guerriers magnanimes, | Frantsesok, gerlari bihotz-zabalok, |
| Portez ou retenez vos coups ! | Jasan edo geldiarazi zuen kolpeak! |
| Épargnez ces tristes victimes | Barkatu biktima triste horiek |
| À regret s'armant contre nous (bis) | Gure aurka armak hartzea damutuz (berriz) |
| Mais ces despotes sanguinaires | Baina despota odolzale horiek |
| Mais ces complices de Bouillé | Baina Bouilléren gaizkide hoirek |
| Tous ces tigres qui, sans pitié, | Tigre horiek guztiek, erruki gabe, |
| Déchirent le sein de leur mère ! | Amaren bularra urratzen dutenak! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
| Amour sacré de la Patrie, | Aberriaren maitasun sakratua, |
| Conduis, soutiens nos bras vengeurs | Gidatu, eutsi gure beso mendekatzaileak |
| Liberté, Liberté chérie, | Askatasuna, Askatasun maitea, |
| Combats avec tes défenseurs ! (bis) | Borrokatu zure babesleekin! (berriz) |
| Sous nos drapeaux que la victoire | Gure banderen azpian, garaipena |
| Accoure à tes mâles accents, | Lasterka etor dadila zure azentu arrera, |
| Que tes ennemis expirants | Zure etsaiak hilzorian |
| Voient ton triomphe et notre gloire ! | Ikus dezatela zure garaipena eta gure aintza! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
| (Couplet des enfants) | (Haurren ahapaldia) |
| Nous entrerons dans la carrière | Armadan sartuko gara |
| Quand nos aînés n'y seront plus | Gure nagusiak egongo ez direnean |
| Nous y trouverons leur poussière | Haien hautsa aurkituko dugu |
| Et la trace de leurs vertus (bis) | Eta haien bertuteen aztarna (berriz) |
| Bien moins jaloux de leur survivre | Ez askoz jeloskorragoak luzaroago bizitzeagatik |
| Que de partager leur cercueil, | Hilkutxak elkarbanatzegatik baino, |
| Nous aurons le sublime orgueil | Harrotasun gorena edukiko dugu |
| De les venger ou de les suivre ! | Haiek mendekatu edo jarraitzeko! |
| Aux armes, citoyens... | Armetara, herritarrok... |
Zazpigarren ahapaldia egile ezezagun batek 1792. urtean gehitu zuen.
XIX. mendean Jean Baptiste Arxu idazle altzürükütarrak Marseillesaren hitzak zubererara itzuli zituen.
