Γαλάτσι
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
|
|
|---|---|
|
|
|
| Χώρα | Ελλάδα |
| Γεωγρ. διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Αττική |
| Νομός | Νομαρχία Αθηνών |
| Δήμος | Γαλατσίου |
| Έκταση δήμου | 4,026 χμ² |
| Πληθυσμός δήμου | 58.042 |
| Πυκνότητα δήμου | 14.416,8 κάτ./χμ² |
| Έκταση πόλης | Αθήνα χμ² |
| Πληθυσμός πόλης | Αθήνα |
| Υψόμετρο | 160 μ |
| Ταχ. κωδικός | 111 46, 111 47 |
| Τηλ. κωδικός | 210 |
| Δήμαρχος | Κυριάκος Τσίρος |
| Δικτυακός τόπος | http://www.galatsi.gr/ |
Το Γαλάτσι (καθ. Γαλάτσιον) είναι δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Γεωγραφικά ανήκει στα βόρεια προάστεια αν και με την συνεχόμενη επέκταση της Αθήνας, το Γαλάτσι βρίσκεται πλέον στο κέντρο της πόλης. Είναι από τις περιοχές της πρωτεύουσας με το μεγαλύτερο ποσοστό πρασίνου αλλά και μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες ταυτόχρονα. Συνορεύει με τους εξής δήμους: Αθηναίων, Νέας Ιωνίας, Ψυχικού και Φιλοθέης. Το Γαλάτσι ξεδιπλώνεται στους πρόποδες του λόφου Τουρκοβούνια που είναι ο υψηλότερος της Αθήνας. Διοικητικά υπάγεται στην νομαρχία Αθηνών.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
Το Γαλάτσι μέχρι το 1850 ήταν μια ακατοίκητη περιοχή με το όνομα Εύμορφη Εκκλησιά (Ομορφοκκλησιά) από τον ομώνυμο ναό της περιοχής. Τότε άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτοι κάτοικοι κυρίως από την περιοχή της Δωρίδας του νομού Φωκίδας, οι οποίοι φτιάχνουν προσωρινές κατοικίες, για να ξεκαλοκαιριάζουν τα κοπάδια τους, που αργότερα με την ανάπτυξη της Αθήνας πολλαπλασιάζονται ενώ δημιουργούνται τα πρώτα ασβεστοκάμινα.
Οι πρώτοι όμως μόνιμοι κάτοικοι έρχονται την δεκαετία του 1910 κυρίως ως εργάτες στα καμίνια. Τότε αρχίζει η εισροή Ναξιωτών. Το 1925 το Γαλάτσι αποτελούσε εξοχική περιοχή της Αθήνας όπου μαζεύονταν πολλοί αριστοκράτες της πρωτεύουσας. Αργότερα παρατηρείται άνοδος του πληθυσμού με κατοίκους που προέρχονται από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Έχουν αρχίσει να δημιουργούνται τα πρώτα καταστήματα ενώ το 1935, το Γαλάτσι αποκτά την πρώτη του λεωφορειακή γραμμή.
Την περίοδο της Γερμανικής κατοχής στα Τουρκοβούνια κρύβονται πολλές αντιστασιακές οργανώσεις. Το 1954 το Γαλάτσι αποσχίζεται από τον δήμο Αθηναίων ενώ το 1963 έχοντας πλέον περίπου 14.000 κατοίκους γίνεται δήμος.
Τα Τουρκοβούνια αναφέρονται για πρώτη φορά από τον Παυσανία στα Αττικά του με το όνομα Αγχεσμός, λέγοντας ότι εκεί βρίσκεται ξόανο του θεού Δία (Διός άγαλμα Αγχεσμίου), καιρικού θεού, αφού από εκεί λέγεται ότι ο Δίας έριχνε τους κεραυνούς. Το όνομα Αγχεσμός προέρχεται από τις λέξεις άγχη που σημαίνει πλησίον και εσμός που σημαίνει αυτός που εξορμά δυνατά. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι από την εποχή του Σόλωνα το βουνό έκρυβε πολλούς κινδύνους όπως ανέμους, αγρίμια, κεραυνούς, ληστές οι οποίοι κρύβονταν στις σπηλιές και κατέβαιναν και λήστευαν το άστυ.
Το 1932 ο αρχαιολόγος Μπερντ ανακάλυψε στο βόρειο άκρο του βουνού ίχνη αρχαίου βωμού ενώ ο Διονύσιος Σουρμελής στην "Ιστορία των Αθηνών" αναφέρει ότι στο βουνό βρισκόταν το Άλσος των Ευμενίδων, όπου οδηγήθηκε ο Οιδίποδας από την κόρη του Αντιγόνη για να ξεπλυθεί από τα αμαρτήματα της οικογένειας των Λαβδακιδών και να δικαστεί. Το αρχαίο όνομα διατηρήθηκε μέχρι τον 3ο - 5ο αιώνα μ.Χ. οπότε ο λόφος μετονομάστηκε σε Λυκοβούνια προφανώς από τους λύκους που υπήρχαν εκεί ή από το φως που έλουζε το βουνό (λύκος=φως), ενώ μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το όνομα το πήρε από τον Λύκο, γιο του βασιλιά της Αττικής, Ερεχθέα, στον οποίο ο πατέρας του άφησε κληρονομιά τον λόφο. Την σημερινή ονομασία Τουρκοβούνια, την πήρε τον 15ο αιώνα επειδή αποτελούσε οχυρό των Τούρκων το 1456. Ο Νίκος Καρόρης, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, αναφέρει στα απομνημονεύματα του τις κινήσεις των Τούρκων μπροστά, πίσω και πάνω στο βουνό, στη διάρκεια της μάχης της Αθήνας. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, στα Τουρκοβούνια εκπαιδευόταν το Ιππικό, μέχρι το 1943 η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων ενώ μέχρι το 1946 έκανε ασκήσεις σκοποβολής η Αστυνομία. Μέχρι το 1941, τα Τουρκοβούνια διατηρούν τη πυκνή τους βλάστηση. Η Κατοχή και οι ανάγκες των Αθηναίων για καύσιμα οδήγησαν το μεγαλύτερο μέρος του δάσους σε καταστροφή. Το βουνό και στη διάρκεια του πολέμου παραμένει δύσβατο. Λίγοι τολμηροί καταφέρνουν να το πατήσουν. Η ανάπτυξη της περιοχής και η δημιουργία αρχικά, οργανωμένου οικισμού, έπειτα Κοινότητας και στο τέλος δήμου δεν αφήνουν αλώβητα τα Τουρκοβούνια.
[Επεξεργασία] Το όνομα "Γαλάτσι"
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος Γαλάτσι. Μια από αυτές είναι ότι το 1851, κάποιος Συμεών Γαλάκης αγόρασε με συμβολαιογραφική πράξη στρέμματα γύρω από την Αγία Γλυκερία. Σύμφωνα με την ιδιωτική προφορά των Αθηναίων, που πρόφεραν το τ, τσ (κατά το Καρύτη - Καρύτση, Χαλκούτι - Χαλκούτσι) είναι λογικοφανής η εκδοχή το - κ - του ονόματός του να έγινε - τσ - και το Γαλάκης να έγινε Γαλάτσης - Γαλάτσι. Μια άλλη η οποία είναι πιο λογικοφανής είναι αυτή που αναφέρει ο Θεόδωρος Γκούντερα, φιλόλογος, που γράφει ότι τσοπάνηδες της περιοχής γύριζαν και φώναζαν: "Γάλα - γάλα - φρέσκο γαλατάκι".
[Επεξεργασία] Αξιοθέατα και γνωστά σημεία του Γαλατσίου
[Επεξεργασία] Ομορφοκκλησιά
Η Ομορφοκκλησιά είναι ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο ο οποίος χτίστηκε τον 12ο αιώνα πάνω σε λείψανα παλαιοχριστιανικής εκκλησίας, η οποία με τη σειρά της είχε χτιστεί πάνω σε λείψανα αρχαίου ναού. Διαθέτει σπάνιες τοιχογραφίες, ενώ γύρω από τον ναό έχουν βρεθεί αρχαία λείψανα του 5ου - 4ου αιώνα π.Χ., όπου πιστεύεται ότι υπήρχε αρχαίο νεκροταφείο.
[Επεξεργασία] Ναός Αγίας Γλυκερίας
Χτίστηκε το 1590 από την Οσία Φιλοθέη και για παραπάνω από 300 χρόνια χρησιμοποιήθηκε σαν παρθεναγωγείο, μοναστήρι και κρυφό σχολειό. Γκρεμίστηκε το 1927 για να οικοδομηθεί στην ίδια θέση ο σημερινός ναός. Η Αγία Γλυκερία αποτελεί την πολιούχο του Γαλατσίου.
[Επεξεργασία] Άλσος Βεΐκου
Το Άλσος Βεΐκου αποτελεί μια τεράστια έκταση πρασίνου και είναι ένας από τους μεγαλύτερους πνεύμονες της Αθήνας. Διαθέτει καφετέρια, παιδική χαρά, γήπεδα, θέατρο, θερινό κινηματογράφο και αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς Αθηναίους τα σαββατοκύριακα.
[Επεξεργασία] Κλειστό Γαλατσίου
Το Κλειστό Γαλατσίου αποτελεί ένα υπερσύγχρονο κλειστό γήπεδο το οποίο κατασκευάστηκε το 2004 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004 για τα αγωνίσματα της ρυθμικής γυμναστικής και της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και ανήκει στην Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.
[Επεξεργασία] Σχολικό συγκρότημα Γκράβας
Το Σχολικό Συγκρότημα Γκράβας είναι το γνωστότερο και μεγαλύτερο συγκρότημα σχολείων στην Αθήνα, και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του δήμου Αθηναίων, κοντά στις συνοικίες Κυπριάδου, Περιβόλια και στα σύνορα με το δήμο Γαλατσίου ενώ περιλαμβάνει νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, Τ.Ε.Ε. και Ι.Ε.Κ. του δήμου Αθηναίων και του δήμου Γαλατσίου.
[Επεξεργασία] Τουρκοβούνια και Αττικό Άλσος
Τα Τουρκοβούνια και το Αττικο Άλσος που βρίσκεται σε αυτά, αποτελούν δημοφιλή προορισμό για τους Αθηναίους, εξαιτίας της θέας που προσφέρουν και για τις καφετέριες, εστιατόρια και τον κινηματογράφο που διαθέτουν.
[Επεξεργασία] Γειτονιές
Η Λαμπρινή αποτελεί την πιο γνωστή περιοχή εκτός του κεντρικού Γαλατσίου, ενώ άλλη περιοχή η οποία είναι άμεσα συνδεδεμένη και συνορεύει με το Γαλάτσι είναι η Κυπριάδου.
[Επεξεργασία] Γειτονικές Περιοχές
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
| Πολεοδομικό Συγκρότημα Αθηνών |
|---|
 Νομαρχία Αθηνών: Αγία Βαρβάρα | Αγία Παρασκευή | Άγιοι Ανάργυροι | Άγιος Δημήτριος | Αθήνα | Αιγάλεω | Άλιμος | Αργυρούπολη | Βριλήσσια | Βύρωνας | Γαλάτσι | Γλυφάδα | Δάφνη | Εκάλη | Ελληνικό | Ζωγράφου | Ηλιούπολη | Ηράκλειο | Ίλιον | Καισαριανή | Καλλιθέα | Καματερό | Κηφισιά | Λυκόβρυση | Μαρούσι | Μελίσσια | Μεταμόρφωση | Μοσχάτο | Νέα Ερυθραία | Νέα Ιωνία | Νέα Πεντέλη | Νέα Σμύρνη | Νέα Φιλαδέλφεια | Νέα Χαλκηδόνα | Νέο Ψυχικό | Φάληρο | Παπάγος | Πεντέλη | Περιστέρι | Πετρούπολη | Πεύκη | Ταύρος | Υμηττός | Φιλοθέη | Χαϊδάρι | Χαλάνδρι | Χολαργός | Ψυχικό Νομαρχία Πειραιώς: Άγιος Ιωάννης Ρέντης | Δραπετσώνα | Κερατσίνι | Κορυδαλλός | Νίκαια | Πειραιάς | Πέραμα |
