Evropska komisija
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Evropska komisija je političko i glavno izvršno tijelo Evropske unije. Naziva se još i Vladom Evropske unije. Evropska komisija zamišljena je kao tijelo koje djeluje tako da je odlučivanje u njemu neovisno od volje država članica (nadnacionalni karakter). Zajedno s Evropskim parlamentom i Vijećem Evropske unije, čini tri glavne institucije koje vode Evropsku uniju. Sjedište Evropske komisije je u Bruxellesu.
Evropska komisija sastoji se od povjerenika koji dolaze iz država članica. Broj povjerenika se tokom vremena povećavao (do 1973. bilo ih je 9; do 1981. bilo ih je 13; do 1986. 14; do 1995. 17; do 2004. 20; do kraja 2006. bilo ih je 25) a danas je taj broj 27 povjerenika. Vlade država članica izabiru povjerenike prema vlastitim kriterijima. Mandat povjerenika traje pet godina, i poklapa se s mandatom Evropskog parlamenta. Nakon izbora i konstituiranja novog Evropskog parlamenta, imenuju se i novi članovi Evropske komisije kako bi Parlament imao uticaj na izbor i rad Komisije.
Predsjednika Komisije bira Evropsko vijeće nakon što se vlade država članica usaglase o kandidatu, a izbor mora biti potvrđen u Evropskom parlamentu. Vijeće Evropske unije kvalificirano većinom, a u dogovoru s predsjednikom Komisije, usvaja listu povjerenika. Cijelu Komisiju potvrđuje Evropski parlament, a na kraju Vijeće Evropske unije imenuje novu Komisiju.
Evropski parlament može u svakom trenutnu raspustiti Komisiju, na način da joj izglasaju nepovjerenje, ali ne može smijenjivati pojedine povjerenike.
Osnovni zadatak Evropske komisije je pripremanje i predlaganje propisa. Budući da je Komisija zamišljena kao tijelo koje predstavlja interese građana Evropske unije, nezavisno od država članica, povjerenici ne mogu primati upute vlade države članice koja ih je izabrala.
Sadržaj |
[uredi] Struktura Evropske komisije
Evropska komisija sastoji se od:
- političke strukture - čini ju predsjednik i povjerenici te njihovi kabineti
- upravne strukture koju čine:
- opće uprave/generalne direkcije
- glavni sekretarijat na čelu s glavnim sekretarom Evropske komisije
- privremeni i stalni odbori stručnjaka savjetnika
- ostale zajedničke službe i uredi
Svaki povjerenik zadužen je u Komisiji za određeno područje i na čelu je one opće uprave (ili više njih) koja pokriva to područje. Svaki povjerenik ima svoj kabinet.
Komisija se dijeli na opće uprave/generale direkcije koje se mogu usporediti s ministarstvima. Na čelu opće uprave nalazi se generalni direktor koji odgovara za svoj rad povjereniku zaduženom za to područje.
Glavni sekretarijat koordinira rad između pojedinih uprava/geeralnih direkcija i ostalih tijela Komisije, daje stručne savjete, osigurava prevođenje, daje statističke podatke (putem statističkog ureda EUROSTAT). Na čelu Glavnog sekretarijata je Glavni sekretar(trenutno Carlo Trojan).
[uredi] Odlučivanje
Odluke se donose većinom glasova članova komisije, a svaki povjerenik ima jedan glas.
[uredi] Zadaci
Njznačajniji zadaci Evropske komisije su:
- pripremanje i predlaganje propisa - Komisija ima gotovo isključivo pravo pripremati prijedoge propisa koje šalje drugim nadležnim tijelima (Vijeću EU i Evropskom parlamentu) na odlučivanje (pravo zakonodavne inicijative). Vijeće EU i Parlament, ukoliko žele donijeti kakva propis, nemaju pravo sami pripremiti akt, već moraju zatražiti od Komisije da izradi prijedlog akta koje će zatim nadležno tijelo donijeti.
- izvršne i nadzorne ovlasti - Komisija donosi brojne provedbene propise koji omogućuju provedbu propisa Vijeća EU (smjernice, uredbe, odluke). Komisija ima važnu nadzornu ovlast u odnosu na države članice time što ih može tužiti Evropskom sudu pravde za povredu odredbi osnivačkih ugovora.
- uloga u vanjskog politici EU - prije svega očituje se u koordinaciji finansijske i tehničke pomoći državama Srednje i Istočne Evrope, zatim u vođenju pregovora za primanje u članstvo novih država, te kao trgovinski pregovarač Unije. Ipak vanjskopolitička uloga Komisije bitno je ogrničena u ovlastima koje na tom području imaju Vijeće Evropske unije i Evropsko vijeće.
[uredi] Sastav Evropske komisije
Komisija u današnjem sastavu i pod predsjedanjem José Manuela Durão Barrosa započela je s radom 22. novembra 2004. godine, a mandat joj traje do 31. oktobra 2009. godine.
[uredi] Dosadašnji predsjednici Komisije
| Redni broj | Predsjednik | Od | Do | Država |
| 1. | Walter Hallstein | 1958. | 1967. | Njemačka (Zapadna Njemačka) |
| 2. | Jean Rey | 1967. | 1970. | Belgija |
| 3. | Franco Maria Malfatti | 1970. | 1972. | Italija |
| 4. | Sicco L. Mansholt | 1972. | 1972. | Holandija |
| 5. | François-Xavier Ortoli | 1973. | 1977. | Francuska |
| 6. | Roy Jenkins | 1977. | 1981. | Velika Britanija |
| 7. | Gaston Edmont Thorn | 1981. | 1985. | Luksemburg |
| 8. | Jacques Delors | 1985. | 1995. | Francuska |
| 9. | Jacques Santer | 1995. | 1999 | Luksemburg |
| privremena | Manuel Marín | mart 1999. | septembar 1999. | Španija |
| 10. | Romano Prodi | 1999. | 2004. | Italija |
| 11. | José Manuel Durão Barroso | 22. novembar 2004. | trenutno obavlja dužnost | Portugal |
