Ìmọ-ìṣègùn

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé-ìmọ̀ ọ̀fẹ́

ÌMÒ ÌSÈGÚN (MEDICINE)

Ìmò tàbí ìwádìí ohun tí n mú àìsàn wá, ìtójú àti ìlòsí ré, tàbí ìdí-lówó àrùn àti àwon ìbàjé sí inú ara Èka. Èkó sayebinsi tí ó rògbàká ìlo àwon ògùn. Óunje ati àwon egbògi múràn. Ó jé ògun tàbí àwon ìtójú sí àìsàn. Nnkan tí ó jé gégé bí àtúnse àrùn ara.

Ìmò ìsègùn jé ìmò àti ònà ogbón nípa sísé ìtójú àti ìmú pàdà-sípò tàbí ìràpdà àlááfià fún ènìyàn nípa àsàrò, ìwádìí ohun tí n mú àìsàn wá àti ìtójú fún àwon aláísàn.

Isé ìmò ìsègún ti ìgbà ìsisìyí hàn púpo, bí èkó ìwòsàn àti gbogbo ìwádìí ìmò ìsègùn fún àwon àìsàn tí won sèsè jade. Ìpínlè ìmò ìsègùn lèní, ní se pèlú èka ìmò ìsègùn, ìwádìí ìsègùn àti egbògi onísègùn, pèlú gbogbo àwon ìwádìí yìí, ìpèníjà tí dé bà àìsàn àti ìpalára.

ITAN NIPA ÌMÒ ÌSÈGÙN

Àwon àpere tàbí àwòrán nínú ìsègùn níi àwon ìlú púpò tí nló adánidá orísun bí ohun eléwé tutu (lílo ègbogi), ìpín eranko àti àwon nnkan tí ó wà nínú erùpè ilè. Ní gbogbo ìlú ìwò-oòrùn, ìmò wàà lòri èsìn àti uana èsìn níi pá tí isègùn. Ní àwon àyíká múràn wón nlò ìmò ìsègùn tí ó tan mo ès`in, àsà irírí àti adánidá orison nínú ìmò ìsègùn.

Àwon èsìn mí gbagbo pé àwon orisa ní èmí, nipe èmí wá nínú ohun gbogbo àti wipe gbogbo ènìyàn ló ní agbára ogùn àti àfòse, èyí ló tún fún won ní agbáara à tí wa ìmò kún ìmò ìsègùn.

Ìlú Géreékìì ni ìmò ìsègùn ti kókó bèrè. Èn ìmò ìsègùn jé ìtèsíwájú tuntun láti dá èyì tí ò pòjú ló nínú ìmò ìsègùn nípa ìlo ìlànà ìmò àti ìsàjo àwon èrí pèlú ìdàgbásòkè àwon òpágun èyí tí ó fónká sí àwon òlùtó jú aláísàn.

ÌLO ÌMÒ ÌSÈGÙN

Èyí ní ìmò bí èní ìpìlè àti ònà tí à n gbà lo àwon ìmò ìsègùn yíì ní àkójopò. Pèlú ogbón inú ati ìdájó ilé-ìwòsàn láti fi mo ìwòsàn tí o tó.

Agbede sí ìmò ìsègùn ni dókítà aláísàn jé, onímò ìsègùn yíí gbódò ní ìbátan pèlú ènìyàn tí ó ní àìsàn láti fi ran lówó. Àwon oníwòsàn miiràn náà má n dá àjòsepò sílè láàrin àwon àti èni tí wón n tójú láti fi mo wan dada.

ÌWÚLÒ ÌMÒ ÌSÈGÙN

Láti se ìwádìí àìsàn

Fún ìtóju àti ìlosí fún àwon aláísàn

Láti mó ohun tí o n fa àìsàn

Fún ìmò nípa lílò àwon ògùn

Láti dín iye àwon tí wón n se àìsàn kù.

IPARI

Gbogbo nnkan tí ó bá ti wà fún ìtójú àìsàn yaálà ní mímu, lílò, pípa ara tàbí fífisùn, ni a npè ní ògùn. Ìmò ìsègùn jé èyà tí ó n se ìgbìmò ìtójú, ìwádìí àti àfíhàn ohun tí ó n fa àìsàn àti ìtójú rè.