Motî:vey
Èn årtike di Wikipedia.
vey u vir (codjowaedje)
I. [v.c.]
1. prinde consyince d' ene imådje. F. voir. >> Mousse didins, ti vierès foû: dijheye a ene sakî k' on toume dissu k' i rwaite pal finiesse. >> On n' voet k' lu s' les voyes: il est todi evoye. Loukîz a : dåripete. >> Li ci ki voet ses voennes voet ses poennes: dijhêye a onk ki ses voennes rexhnut foû del pea. >> èn pus vey gote: èn pus rén vey dins l' noereur. >> vey do payis: fé bråmint des voyaedjes. >> fé vey: mostrer u diner ene prouve >> leyî vey: èn nén catchî. >> aler vey: rinde vizite a. >> dj' a veyou ki: dinltins. Dj' a veyou k' les tracteurs si moennént sins permis. F. jadis, autrefois, de mon temps.
2. (imådjreçmint) si mådjiner (ene sacwè k' on n' voet nén). Ni voeyoz nén l' må dou çk' i n' est nén. F. voir, s' imaginer, considérer. >> vey (ene sacwè) d' on boun ouy: esse po. >> vey do tins; u >> vey si pere: u >> vey les set croes: aveur deur viker. F. endurer des malheurs éprouver des difficultés. >> èn poleur vey: èn saveur edurer. Dji n' pou pus vir les djins Ki dijhnut tot et rén (J. Beaucarne).
II. [v.s.c.]
1. aveur des bons ouys. I voet bén. F. avoir une bonne vue. >> vey må; u: >> vey sipès: aveur des mwais ouys. F. avoir mauvaise vue. >>èn nén vey foû d' ses ouys: èn nén vey ene sacwè k' est dvant vos. On dit eto: esse bignoûle. F. être myope. >> vey bablou°; u >> vey dobe; u: >> vir bleu: Franwal: ahåyant po: avoir la berlue, voir trente-six chandelles. >> vey tot brouyî:F. voir trouble. >>On voet clair e si schiele: il a ctapé tos ses cwårs et i n' a ddja pus minme po fé ene sipesse sope.
2. aveur on bon djudjmint. >> vey clair: comprinde. Dji voe clair dins vosse djeu. >> èn nén vey pus lon ki s' narene; u: >> èn nén vey pus lon kel betchete di ses solés: èn nén saveur prevey l' avni. F. ne pas voir plus loin que le bout de son nez, avoir une vision à court terme.
III. [viebe a nén dit coplemint] >> faleut vey: rimimbere ene sacwè di rmarcåve. Elzès faleut vey tertotes avou leus båretes, leus pelisses ki ravôtyive ene djupe ås royes blankes et rodjes et on dvantrin d' noer satin. >> c' est d' vey: ci n' est nén co seur. - Gn årè k' ene fanfare ? - C' est d' vey, la; dandjreus k' les socialisses è vôront awè ene ossu (A. Duchêne). Franwal: ahåyant po: F. cela reste à prouver, ça dèpend. >> va-z è vey: sabaye. Va-z è vey, la, twè, s' i ténront parole. Franwal: ahåyant po: vas t'en voir; je me demande si. >> dj' irans vey (dabôrd): dijhêye divant d' end aler. - Dj' irans vey, dabôrd ! - Bén åy, don. Gn a pont d' si bon tins ki n' s' atcheve. Franwal: ahåyant po: F. partons, il faut se quitter.
IV. [aidant viebe] Djel voe co ndaler on djoû å matén. divant on viebe a prono, on n' repete nén l' prono: Dj' els a veyou bate come des tchéns.
V. [viebe sustantivé] riwaitî (riwaita). F. regard. >> conoxhe å vir: saveur çou k' ene sakî pinse tot rwaitant s' vizaedje. F. juger sur la mine >> djudjî å vir: èn nén djudjî so çou k' on promete, mins so çk' on fwait. F. juger aux actes, sur pièces.
Parintêye :
Minme sourdant etimolodjike :
- porveur
- disporveur
Mots d' aplacaedje :
- nén veyåve.
- bén vey
- vey voltî
- vey evi
- vey divant
- vey evoye
- avey
- vey li djoû
