Motî:souwer

Èn årtike di Wikipedia.

souwer (codjowaedje)

I. [v.s.c.]

1. divni setch, po ene sacwè k' esteut frexhi. Metoz souwer l' bouwêye. F. sécher. rl a: rissouwer.

2. divni setch po ene plante côpêye. Les schoices di tchinne ni sont nén co bin souwêyes; leyoz les co la samwinne sol souwinne. >> souwer so pî: souwer sins esse côpé po ene plante nén raiwêye, u malåde; Les deus poerîs ont souwé so pî, del maladeye. rl a: setchî, rôtyî, croufyî, si racrapoter, racroler. F. se dessécher, se déshydrater, flétrir, se rabougrir.

3. divni maigue, po ene biesse, ene djin. Li ptite djin aveut souwé pår so shijh moes: ele n' aveut pus ki l' pea so les oxhs. >> Vos m' froz souwer so pî ! Vos m' froz araedjî djusk' a tant ki dji divnaxhe maigue come ene trike. rl a: ramwinri, alanmi, souwer evoye. F. dépérir.

4. piede di l' aiwe pal pea, pask' on-z a trop tchôd. F. suer, transpirer. >> souwer des gotes (u des gotes come des ptits poes) u >> souwer ene tchimijhe u >> souwer sonkenaiwe u >> souwer des gotes come mi pougn u souwer des låmes: a) souwer foirt pask' i fwait tchôd u di fé on gros ovraedje di foice. F. avoir une suée. b) awè ene hisse (awè peu). F. avoir des sueurs froides. c) ovrer fer, awè målåjhey po fé ene ovraedje, fizike u nén. F. suer sang et eau.

Etimolodjeye : latén "exsuccare" (rissaetchî l' souke).

| souwaedje [o.n.]

1. accion d' souwer, si rzultat. F. séchage, dessèchement, flétrissement, dépérissement, sudation, suée, transpiration.

2. copurade: aiwe ki sûne des deus dbouts d' on bwès nén bén setch ki broûle. F. suintement.

| souweur [f.n.] aiwe ki sûne del pea cwand on souwe. F. sueur, transpiration.

Disfondowes: souweur, souweu.

| souwinne [f.n.] (v.m.) (forestreye)

1. termene ki les schoices di tchenea souwèt, dispu k' on-z a pelé les tcheneas, djusca tant k' on les mine evoye foû do bwès. Cwand on-z aveut pelé les tcheneas d' ene pårt di bwès, faleut mete les schoices al souwinne. >> gade a souwinne: cloye metowe so des pîces po mete les schoices dissu po souwer.

2. li hopea di schoices ki souwèt.

3. li gade a souwinne leye-minme. I n' ont nén bén arindjî les schoices sol souwinne.

4. lét broxhire di bokion, fwait avou des pîces di bwès, a môde di cloye ås schoices. Si vos n' estoz nén grandiveus, ô, gåre, ployoz li djno et s' vos ashire so nosse souwinne.

5. (stindaedje) tolminme kéne plaece assonrêye po mete des plantes a souwer. Ene souwinne å toubak, ene souwinne å grin. F. séchoir. rl a: setchwer.

Disfondowes: souwin.ne, swin.ne, suwin.ne, suwène, su.èn.ne.