Jean Guillaume
Èn årtike di Wikipedia.
Jean Guillaume (1918-2001) sicrijheu et rcwereu sol walon, skepyî e 1918 a Fosse, eyet moirt e 2001. On l' lome å pus sovint: "li pere Guillaume".
Come sicrijheu, a-st eplaidî: des ramexhnêyes di rimeas: “Disk' å solea” (1947), “Gregnes d' awousse” (1949), “Årzeye” (1951). Ces bokets la eyet des noveas fourît rashonnés divins “Œuvres Poétique Wallonnes” (1989). On dierin rascodaedje, “Padrî les hourêyes” a stî rpubliyî après s' moirt (2001), et tos ses scrijhaedjes, k' i lét lu-minme, ont stî metous so troes plakes lazer (2003).
Li Djan Guillaume a pår candjî l' livea estetike del powezeye walone, tot bastixhant ses powinmes so des imådjes, nén so des accions, avou on stîle foirt ramassé: nén on mot d' trop. Å cmince, ci fourit ene pitite revolucion, et cwand il a prezinté ses prumîs bokets azès Relîs Namurwès, i s' a fwait rwaitî d' cresse.
Mins bénrade, ene trope di pus djonnes fijheus d' rimeas d' après Nameur (Georges Smal, Victor Georges, Emile Gilliard, Lucien Somme) si vont fé ecoraedjî et rcoridjî på Djan Guillaume.
Les sudjets da J. Guillaume, c' est l' vicaedje en on viyaedje té k' i l' a cnoxhou cwand il aveut moens ki 12 ans. Por lu, li walon esteut aloyî a ç' civilizåcion la. Si n' a-t i måy divizé, dins ses scrijhaedjes e walon, di bokets di s' veye come grande djin, a Lovén, Nameur u a l' etrindjir (Itåleye).
Come ricwereu sol walon, Djan Guillaume a studyî et-z eplaidî les ouves da Michel Renard, Georges Willame eyet Franz Dewandelaer, troes scrijheus d' après Nivele.
Foû do walon, esteut eto on fén corwaiteu di des powezeyes e francès, inte di zeles, les cenes da Nerval eyet Van Lerberghe.
Dins l' civil, il esteut djezwite, et professeu d' univiersité, a Lovén, pu a Nameur.
Ådvins |
[candjî] Lives da sinne
- Disk' å solea (Djusqu'au solia) (1947)
- Gregnes d' awousse (1949)
- Årzeye (Aurzîye) (1951)
- Œuvres Poétique Wallonnes (1989)
- Padrî les hourêyes (Padî l's-uréyes, eplaidî après s' moirt) (2001)
[candjî] Sacwants powinmes do pere Guillaume
[candjî] Les grands tchårs.
- Les grands tchårs ont rpassé
- Epoirtant l' esté.
- I gn a pus k' des steules
- Mierseules come des aveules
- Et l' clotchî soune a moirt
- Todi pus foirt.
[candjî] R.I.P.
tot seu dins l' oto di s' pa, k' i fjheut ene froedeure di tchén, Djan, 10 ans, voet passer on mo ptit etermint, dins on ptit hamtea, å mitan des tchamps
- L' etermint
- Passe påjhirmint
- Ådtriviè del campagne
- Po ndaler
- D' on pas hodé
- Rpiker l' vî cousse el daegn.
- Waire di djins;
- Sacwants vijhéns
- Po roter padrî l' coir.
- Et po rdire
- A ds ôtes k' ayir:
- "Ça fwait k' Batisse est moirt".
