Motî:hårdêye

Èn årtike di Wikipedia.

hårdêye [f.n.]

1. håre. On lyi aveut côpé li hårdêye di s' tcherowe (Vîs papîs des Scabins di Rwène, rnaxhis pa L. Remacle). rl a: ehårder.

2. (pa stindaedje) tchinne (di fier). >> hårdêye d' îpe: tchinne avou on crotchet po loyî l' îpe å lamea.

3. (vî mot d' dieleu) fessaedje di håres di tcharnale metowes po ritni l' tere dins les taeyes des cårires di diele. F. tressage.

4. oizire (k' on texhlêye po fé des meubes). Les vîs, cwand i n' savént pus hope, i dnént leus messaedjes di leu fåtûle di hårdêyes (J. Boucher) F. osier.

5. (imådjreçmint) atnance morale. Bén c' est did çoula dabôrd k' i nos fåt dvizer: des vatches et des loyéns - des mo foitès hårdêyes - k' atnént eshonne li viye sôcieté rwandesse (L. Mahin). F. attache, lien de solidarité.

6. (novea mot efoirmatike) loyén éndjolike ki revoye otomaticmint, tot clitchant dissu on mot, eviè ene pådje metowe so ene ôte copiutrece d' ene rantoele u d' on ruslî. Gn a sacwantès nouvès hårdêyes a vey avou l' walon a l' aberteke di nosse waibe.

Disfondowes: aurdêye, ardêye, ardée, haurdêye. Coinrece Roman payis (sinse 4).

| hårdea [o.n.] (vî mot d' cinsî) loyén po loyî les vatches. rl a: acolete. F. cordelette.

Disfondowes: hârdê, haurdê, haurdia; Gm. hârdé, ardé, hardiyé. Coinrece bans d' Bietris et Arbûmont.

| hårdeure [f.n.] håre, oizire; coide. >> i fåt rinde li hårdeure på trô: i s' fåt rvindjî come on vos a ataké, u come on vos a balté. Franwal: ahåyant po: rendre la monnaie de la pièce. >> i fåt sawè passer l' hårdeure på trô: fåt sawè s' î prinde, fåt sawè adiercî s' côp. Pondants et djondants: Les rifjheus d' håyes si metént onk d' on costé et l' ôte di l' ôte, et s' passer les håres pås trôs, po les raprotchî les bouxhons di spenes.

Disfondowes: ârdure, ârdëre, ârdjële, haurdeure. Coinrece payis d' Tchålerwè.

| hårdî [o.n.]

1. hårnou (tot djåzant d' èn åbe, ki ses coxhetes polèt siervi po fé des hådes) rl a: hårdifrinne.

2. (vî mot d' cinsî) loyén fwait avou des hådes, copurade: a) loyén d' vatche. b) tchinne metowe tot do lon del coyombe (timon agritchi å djeu des boûs d' atelaedje).

Disfondowes: ârdî, haurdî.

| hådion [o.n.] (vî mot d' cinsî) pitit loyén d' vea. F. ficelle.

Coinrece des aschates walon gåmès et walon picård.

Disfondowes: hârdiyon, ardèyon, haudion.