Motî:edjaler
Èn årtike di Wikipedia.
edjaler (codjowaedje) I. [v.c.] 1. rinde deur come del glaece. Li froed a edjalé nos canadas el cåve. rl a: djaler, disdjaler. F. geler. 2. mete (di l' amagnî) dins èn edjaloe. F. congeler. 3. (imådjreçmint) espaitchî (des cwårs) d' esse rissaetchîs d' on conte, espaitchî (on pordjet) d' avancî. F. geler. II. [v.s.c.] 1. divni deur come del glaece, tot djåzant d' ene sacwè avou d' l' aiwe divins, ki dmeure dizo 0° C. Mes fleurs edjalèt di l' ivier. Nos canadas ont edjalé. Si to metes ditrop dins l' frigo d' on côp, ça n' edjalrè nén rade assez. 2. (pus stroetmint) aveur foirt froed. N' alez nén vaila; vos edjalroz. On-z edjaléve dins ces grands tchesteas la. F. geler, se congeler. III. s' edjaler [v.pr.] (imådjreçmint) haper froed. Dji m' a-st edjalé a vs ratinde. On s' edjale, cial. F. prendre froid, geler. Disfondowes: èdjaler, èdjalè, adjaler, adjalè, indjèler.
| edjalé, edjalêye I. [addj.] 1. k' a divnou (come) del glaece. On pout bén passer l' aiwe, elle est edjalêye. On-z aveut yeu målåjhey foirci l' tere edjalêye (J.P. Dumont). rl a: redjalé. F. gelé. 2. k' a divnou tot deur, d' esse passé dizo 0°, tot djåzant d' amagnî k' on wåde e l' edjaloe. F. congelé. 3. tot froed. Dj' a les pîs edjalés. F. frigorifié. 4. ki creve di froed. D' aveur ratindou l' otobusse on cwårt d' eure, dji so edjalé. F. gelé, frigorifié, transi de froid. II. [o.f.n.] (imådjreçmint) 1. onk (ene) k' a todi froed. C' est on edjalé. F. frileux. 2. onk (ene) ki n' a nou sintimint. C' est on edjalé ki n' a ni cour ni åme. F. insensible, froid, distant, frigide, impassible, indifférent. Disfondowes: èdjalé, êye, èdjalè, ée, adjalé, indjèlé. | edjalant [addj.] fé edjalant: fé foirt froed. I fwait co edjalant, on n' såreu co låtchî. rl a: djalant. F. temps glacial, rigoureux, polaire. | edjalaedje [o.n.] no d' fijhaedje et no di çou k' est fwait (accion eyet si adierça) pol viebe "edjaler". F. gel, congélation, solidification. | edjaleure [f.n.] candjmint del pea (des doets, des pîs, des lepes) k' a stî edjalêye. Po ls edjaleures, fåt rafûler ses pîs avou des foyes di tchinne, u prinde des bagnes dins d' l' aiwe k' a cût avou on ni d' pixholetes. F. engelure. | edjaloe [o.n.] meube di manaedje, des botchîs, la k' on mete di l' amagnî a edjaler por lu s' wårder tant k' on vout; ça pout esse èn eclôstea do frigo. F. congélateur. Ingl. deep-freezer. Disfondowes: èdjalwè, èdjaleu, adjalwè, adjaleu, adjaloû, indjaloû. Etimolodjeye: viebe edjaler, cawete -oe, 1993. | edjalmint [o.n.] codujhance d' ene sakî, d' on martchî ki n' est nén tchôd po fé ene sacwè. Après li crevaedje del bouye Etrernete, c' esteut l' edjalmint emé les societé di telefones po co fé des investixhmints. F. frilosité. Etimolodjeye: viebe edjaler, cawete -mint, 2004.
