Oaze
Uit Wikipedia
- Dit artikel es geschreevn in 't Ypers, en da zou best ozô bluuvn.
| Oaze | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indêlienge | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Sorte | |||||||||||||
| Lepus europaeus Pallas, 1778 |
Oazn zyn zoogdiern die verwant zyn me keuns en dêel uutmoakn van de echt oazn (in de weireld zyn der oungeveer 30 sôortn). Oloewel dan ze up knoagdiern trekkn, zyn 't, juste lyk keuns, ginne. Ze komn in hêel de provinsje vôorn.
Inoud |
[bewerkn] Uutzicht
Oazn zyn midder dan keuns en z'en langer pôotn en langer ôorn. Va kleur trekkn oazn up wilde keuns.
[bewerkn] Leevnswyze
Aars dan keuns, groavn oazn gin olln, ze liggn beist 'n dag mêestol in e pit in de ground. Eetn doen ze mêestol by nachte, by doage zyn ze stief schuw. Ze leevn mêestol up plekkn woa dat er vele teetn is (surtout stikkn en wêen).
Ze kunn indeliks zêre loopn, toet 70 ter eure. Nunder lyf is doaran anepast, deur nunder lange pôotn, lichte bêenn, grôot erte en stief rôod vlêes (die veel zuurstof kud upneemn).
In't poarsezoen zyn de buks stief agressief en ze vichtn oltemets toet at er 1 van de 2 concurrentn dôod is.
[bewerkn] Vôortplantienge
En oazemoere ku toet 4 nestn joengn per joar en, mor ol ier en ze der mêestol nie mêer of 3. Ol tope en ze toune round de 10 joungn. Die joungn zyn ebôorn met oar en kunn rechtet zyn en loopn. 't Is ollêne de moere die dervôorn zort, mo ze lat ze mêestol ollêne (goed verdookn) voe te gon eetn.
Van de joengn bluuvn der nie vele leevn, mo 15 percent zoe mêer dan e joar oud komn. Ol ier zyn der gin bêestn die e grôotn oas kunn vangn, mo van de klintjes sneuveln der vele (deur stekveugels (vookn en buzerds), vossn, marters,...).
[bewerkn] Jacht
Veel oazn zyn beisn 't jachtsezoen dôodeschootn deur joagers. 't Is en interessante bêeste omdan ze grôot zyn en zêre loopn (wel in e rechte lyne, keuns loopn weg en were).
[bewerkn] Uutdrukkiengn
- Je wit nôois oe dat e koe en oaze vangt: 't kun ossan oardige diengn gebeurn.
- En et oazepaté eetn: e lopt stief zêre
- Van en oaze epoept zyn: zêre loopn
