Joost van den Vondel

Uit Wikipedia

Joost van den Vondel (Keuln, 17 november 1587 – Amsterdam, 5 februoari 1679) was een Ollandschn dichter en tonêelschryver. Je was één van de grotste schryvers van de goudn zeventienste êeuwe in de Ollandsche letterkunde.

[bewerkn] Leevn

De doopsgezinde ouders van Joost van den Vondel vluchtegen weg uut Antwerpn uut schrik vo de contrareformoatie. Achter een verbluuf in Duutsland gingn ze in 1597 in Amsterdam weunn.

In 1610 trouwde Joost van den Vondel met Maria de Wolff en je pakte de kousnwinkel van zyn voader over in de Warmoesstroate. Je kwam al zêre in contact met de Amsterdamsche literaire weireld. In 1606 wierd ’n lid van de rederykerskoamer Het Wit Lavendel en je rakte bevriend met P.C. Hooft en Hugo de Groot.

In 1613 begost Van den Vondel Latyn te leern. Je was een overtuugd humanist en je dweepte met de klassieke oudeid. Je vertoalde en bewerkte verschillige werkn van Sophocles, Euripides, Seneca, Vergilius en Ovidius. In 1625 et ’n ook nog Grieks gelêerd vo de Palamedes te kunn schryvn.

Van den Vondel stierf ip 91-joarige leeftyd. Z’n latste werk was zyn spottend grafschrift:

Hier leit Vondel zonder rouw,

Hy is gestorven van de kouw

[bewerkn] Werkn

• Decretum horribile (zj.)
• Klinckdicht of Misbruik des kerkelyken bans (zj.)
• Schriftuerlijck bruylofts reffereyn (1605)
• Het Pascha ofte de Verlossinge Israels wt Egypten (1612)
• Den gulden winckel (1613)
• Hymnus ofte Lof-gesangh over de wijdberoemde scheepsvaert der Vereenighde Nederlanden (1613)
• De vaderen (1616)
• Vorsteliicke warande der dieren (1617)
• De heerlyckheyd van Salomon (1620)
• De helden Godes des ouwden verbonds (1620)
• Hierusalem verwoest (1620)
• Lof der zee-vaert (1623)
• Palamedes oft Vermoorde onnooselheyd (1625)
• De Amsteldamsche Hecuba (1626)
• Geboorteclock van Willem van Nassau (1626)
• Rommel-pot van 't hane-kot (1627)
• Verovering van Grol, door Frederick Henrick, Prince van Oranje (1627)
• Hippolytus of Rampsalige kuyscheyd (1628)
• De Rynstroom (1629 of 1630)
• Een otter in 't bolwerck (1630)
• Harpoen (1630)
• Roskam (1630)
• Uitvaert van mijn dochterken (1633)
• Huigh de Groots Josef of Sofompaneas (1635)
• Lyckklagt aan het vrouwekoor, over het verlies van mijn ega (1635)
• Gysbreght van Aemstel (1637)
• Elektra (1639)
• Maeghden (1639)
• Gebroeders (1640)
• Joseph in Dothan (1640)
• Joseph in Egypten (1640)
• Peter en Pauwels (1641)
• Brieven der Heilige maeghden, martelaressen (1642)
• Ovidius' Heldinnebrieven (1642)
• Verspreide gedichten (1644)
• Altaergeheimenissen (1645)
• Hekeldichten (1646)
• Maria Stuart of Gemartelde majesteit (1646)
• Publius Virgilius Maroos Wercken (1646)
• Leeuwendalers (1647)
• Salomon (1648)
• Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunste (1650)
• Poëzy (1650)
• Poëzy of Verscheide gedichten (1650)
• Lucifer (1654)
• Q. Horatius Flaccus lierzangen en dichtkunst, in het rijmeloos vertaelt (1654)
• Speelstryt van Apollo en Pan (1654)
• Uitvaert van Orfeus (1654)
• Inwydinge van 't stadthuis t'Amsterdam (1655)
• De Parnas aen de Belt (1657)
• Koning Davids harpzangen, den Nederduitschen toegezongen (1657)
• Salmoneus (1657)
• Afbeeldingen der stamheeren (1658)
• Maeghdepalm voor Anna Bruining (1658)
• Zeemagazyn gebouwt op Kattenburgh t'Amsterdam (1658)
• De Noortsche Nachtegael (1659)
• Jeptha of Offerbelofte (1659)
• Onderwys van het geloofshooftpunt der H. Dryeenigheit (1659)
• Koning David herstelt (1660)
• Koning David in ballingschap (1660)
• Koning Edipus (1660)
• Samson (1660)
• Adonias of Rampzalige kroonzucht (1661)
• Tooneelschilt of Pleitrede voor het tooneelrecht (1661)
• Bespiegelingen van Godt en Godtsdienst. Tegen d'ongodisten, verlochenaers der Godtheit of Goddelijcke Voorzienigheit (1662)
• Johannes de boetgezant. Begrepen in zes boecken (1662)
• Batavische gebroeders of Onderdruckte vryheit (1663)
• De heerlyckheit der Kercke. Haer ingang, opgang en voortgang (1663)
• Faëton of Reuckeloze stoutheit (1663)
• Adam in ballingschap, of aller treurspelen treurspel (1664)
• Ifigenie in Tauren (1666)
• Noah, of ondergang der eerste weerelt (1667)
• Zungchin of ondergang der Sineesche heerschappije (1667)
• Feniciaensche (1668)
• Herkules in Trachin (1668)
• Ovidius' Herscheppinge (1671)