Tiết Đào
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tiết Đào 薛濤 (768-831), tự Hồng Độ, người Trường An. Nữ thi nhân thời nhà Đường, người gọi là Nữ Hiệu Thư, từng xướng họa cùng thi nhân nổi tiếng đương thời Nguyên Trẩn, thực lực không thua kém ai.
Mục lục |
[sửa] Tuổi thơ
Năm Tông Đại thứ ba đời Đường, tức là sau khi bình định được "loạn An Sử" không lâu, thời cuộc bấp bênh, viên tiểu lại Tiết Vân ở kinh thành trước khi lưu lại tơi Thành Đô cùng vợ là Bùi thị. Lúc này, Bùi thị sinh được một con gái, đặt tên là Tiết Đào. Từ nhỏ, được cha dạy dỗ chu đáo, Tiết Đào đã sớm bộc lộ tài năng làm thơ bẩm sinh. Đến khi tám tuổi, cha nàng và nàng làm ra một đoạn thơ vịnh cây ngô đồng:
Đình trừ nhất cổ đồng, Tủng cán nhập vân trung, Chi nghênh nam bắc điểu, Diệp tống vãng lai phong.
- Tạm dịch:
Sân đồng cổ một cây Thân vườn cao vào mây Cành đón chim Nam Bắc Lá đưa gió Đông Tây.
Lúc đó, Tiết Vân nghĩ rằng ắt sau này con gái sẽ trở thành một nhân vật đón đến tiễn đi này nọ. Sau này, quả thực Tiết Đào đã có một cuộc sống đầy kỳ thú.
[sửa] Thi kỹ nổi danh thiên hạ
Năm nàng 14 tuổi, người cha yêu quý qua đời, nàng phải dựa vào sắc đẹp, tài thơ văn và âm luật bẩm sinh của mình để hầu rượu, đọc thơ, gảy đàn mua vui. Không lâu sau, nàng đã là một ca kỹ cao cấp nổi danh Thành Đô, mệnh danh là một thi kỹ.
Thời Đường Đức Tông, triều đình mời Trung thư lệnh Vĩ Cao làm Tiết độ sứ Kiếm Nam, thống lược Tây Nam, Vĩ Cao là một quan viên nho nhã cũng có tài thơ văn, ông nghe nói về tài năng xuất chúng của Tiết Đào mà còn là hậu nhân của quan chức triều đình, liền phá lệ mời nàng dùng thân phận nhạc kỹ đến Soái Phủ đãi yến phú thi, Tiết Đào trở thành Doanh Kỹ nổi tiếng ở Thành Đô (Nhạc kỹ chính thường được mời đến các cuộc vui chơi của võ quan trấn thủ các nơi). Sau 1 năm, Vĩ Cao mến tài Tiết Đào, chuẩn bị tấu xin triều đình để Tiết Đào đảm nhiệm quan chức Hiệu Thư Lang, tuy chưa kịp thực hiện nhưng danh hiệu “Nữ Hiệu Thư” đã không kính mà đến, đồng thời Tiết Đào cũng được gọi là “Phụ Mi Tài Tử”. Về sau, Vĩ Cao vì trấn thủ biên cương có công nên được phong làm Nam Khang Quận Vương, rời khỏi Thành Đô. Lý Đức Dụ tiếp nhiệm Kiếm Nam Tiết Độ Sứ cũng rất ngưỡng mộ tài năng của Tiết Đào. Trong suốt cuộc đời của Tiết Đào, Kiếm Nam Tiết Độ Sứ tổng cộng có 11 người thay phiên đảm nhiệm, người nào cũng vô cùng thanh lãi và kính trọng nàng, địa vị của nàng đã vượt xa một tuyệt sắc hồng kỹ tầm thường.
[sửa] Mối tình duy nhất
Khi đã 42 tuổi, Tiết Đào gặp Giám sát Ngự sử Nguyễn Chẩn. Nguyễn Chẩn mới 31 tuổi, kém nàng 11 tuổi nhưng vì bẩm sinh đã có khuôn mặt hoa da phấn, thêm vào đó lại thạo việc hóa trang và ăn mặc nên dáng điệu yêu kiều vẫn không hề thua kém mỹ nhân năm nào. Bằng vẻ lịch thiệp và sự tài năng trác tuyệt của mình, Tiết Đào đã khiến Nguyễn Chẩn rơi vào cậm bẫy màu hồng.
Hai con tim đòng cảm ấy rung động với hai tấm chân tình từ hai phía. Họ đã trải qua một năm ngọt ngào và gắn bó. Thế nhưng, Nguyễn Chẩn sau khi về kinh thành lại phụ bạc, đắm say nồng nàn với nàng Lưu Thái Xuân xinh đẹp trẻ trung. Tiết Đào vẫn ngày đêm mong ngóng nhưng kết quả chỉ là vô vọng.
[sửa] Loại giấy hoa tùng và danh nữ đi vào thiên thu
Khi ở Hoãn Hoa khê, nàng chế tạo một thứ giấy hoa thông, và một thứ giấy màu đỏ thẫm có vẽ năm sắc rất đẹp, gọi là Tiết Đào tiên. Lúc vãn niên, ở phường Bích Kê, bà dựng lầu Ngâm Thi. Khi mất, được Đoàn Văn Xương (tức là danh sĩ đã làm bài bia Bình Hoài Tây thứ hai, sau khi bài của Hàn Dũ bị mài bỏ) soạn mộ chí. Nàng mất năm Thái Hòa thư năm đời Đường Văn Tông, hưởng thọ 65 tuổi.
