Ngô Đình Cẩn

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Ngô Đình Cẩn (chữ Hán: 吳廷瑾; 1912 - 1964^[1]) là em trai của Ngô Đình Diệm (tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa). Thân phụ là Ngô Đình Khả và thân mẫu là Phạm Thị Thân, nguyên quán tại làng Đại Phong, Huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.

Ngô Đình Cẩn được giao làm cố vấn Trung phần, phụ trách miền Trung và Tây Nguyên. Ông có thói quen chân đi guốc gỗ, miệng nhai trầu bỏm bẻm nên có hỗn danh là Cố Trầu, hoặc là "Lãnh chúa Miền Trung". Tổng hành dinh của ông đóng gần nhà thờ Phủ Cam, nay thuộc phường Phước Vĩnh, thành phố Huế và một khu biệt thự khác ở ấp Ngũ Tây làng An Cựu, nay thuộc xã Thuỷ An, thành phố Huế, gần khu di tích chín hầm nổi tiếng.

Trong thời Đệ nhất Cộng hòa Ngô Đình Cẩn cùng với Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu, Ngô Đình Thục, Ngô Đình Luyện, Trần Lệ Xuân (vợ Ngô Đình Nhu), nắm hết mọi thực quyền trong tay do đó chế độ Ngô Đình Diệm bị cho là chế độ gia đình trị.

Tháng 11 năm 1963, Quân lực Việt Nam Cộng hoà đảo chính lật đổ chính phủ của Tổng thống Ngô Đình Diệm, giết chết Tổng thống và cố vấn Ngô Đình Nhu. Ngô Đình Cẩn vào ẩn náu trong Dòng Chúa Cứu Thế, sau đó xin tỵ nạn ở tòa lãnh sự Hoa Kỳ ở Huế. Tuy nhiên ông bị tòa lãnh sự Hoa Kỳ chuyển vào Sài Gòn trao lại cho Hội đồng quân nhân. Ngô Đình Cẩn bị kết án tử hình và bị xử bắn năm 1964. Ông được chôn tại nghĩa trang sân bay Tân Sơn Nhất, về sau qui tụ về nghĩa trang Lái Thiêu (Bình Hòa, Thuận An, Bình Dương) nằm chung với hai anh Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu và thân mẫu Phạm Thị Thân.

[sửa] Nhận định

Nhận xét về khả năng của Ngô Đình Cẩn, Phạm Xuân Ẩn đã nói: "Ngô Đình Cẩn là một người rất tài giỏi, nếu anh em Diệm – Nhu nghe lời Cẩn thì chưa chắc chế độ Ngô Đình Diệm đã sụp đổ lúc đó."^[2]